'Niemand ziet elkaar. Niemand is connected.'

Burengeruchten is het trieste verhaal van een jeugd in een liefdeloze omgeving. Het laat zien welke invloed dat heeft op de karakterontwikkeling van een jongen die van nature al star denkt. Vanaf het begin van dit boek is er een sfeer van beklemmende dreiging die de lezer niet van zich af kan schudden tot ver na de laatste bladzijde.

Arjaan van Nimwegen (1947) plaatst dit drama in een kleine setting: een villa en een tuin. Dit wereldje wordt nog kleiner wanneer de haag wordt vervangen door een muur. Gevoel van treurnis dringt zich op aan de lezer door de manier waarop bepaalde dingen beschreven worden: de verwaarloosde villa, het afbrokkelen van de muur die gebouwd is om de buren op afstand te houden en de in bezit name van de tuin door provocerende hippies, en door gemeenteambtenaren die het slopen van de villa voorbereiden. In de villa is het al niet beter. Thomas, die zich samen met zijn oudere zus Liliane verschanst in de villa, loopt tegen de dertig wanneer in 1968 hippies en provo’s de barricaden opgaan. Hij mist elke aansluiting, niet alleen bij de nieuwe tijdgeest, maar ook bij zijn familie en buren. Hij klampt zich vast aan zijn oudere zus van wie hij denkt te houden en verder aan voorwerpen, zoals de bloedrode stola van zijn jonggestorven moeder. Naast het rood van de stola is er grote aandacht voor kleuren, maar ook voor spookachtig licht, helwitte vierkanten, schaduwen en silhouetten.

Van Nimwegen heeft een soepele en verzorgde schrijfstijl en weet op de juiste momenten trefzekere beeldspraak toe te passen: een landmeter klapt zijn duimstok uit en “die prikt hij ferm in het dichte struweel, als een sonde in de wond.” Heden en verleden wisselen elkaar af in de roman en sluiten soepel op elkaar aan door herinneringen die bij Thomas opkomen. Vooral de periode 1940 - 1945 neemt een belangrijke plaats in het verhaal in. Een foute buurman en een foute vader, want hoe zijn die Jongkind en Hondecoeter anders in hun huis terechtgekomen?

Als jong kind is Thomas al geobsedeerd door zijn zus en hij doet alles om haar bij Helmut, de buurjongen, vandaan te houden. Dat hij haar bij hun vader verraadt door leugens te vertellen, deert hem niet. Hij ziet wat hij wil zien en door erover te liegen wordt het voor hem waar. Vanaf het moment dat zijn vader met de noorderzon vertrokken is, kent Thomas nog slechts één doel: zichzelf en zijn zus beschermen tegen de grote, boze wereld.

Zo handig als Thomas in zijn jeugd met woorden was – hij loog alsof het gedrukt stond – zo moeilijk blijkt het later voor hem de juiste woorden te vinden. Dan neemt hij zijn toevlucht tot het dichten van een paar verzen in het Frans, die zijn zus uittypt. Nadeel is dat de schrijver geen vertaling erbij geeft, aan de andere kant draagt het wel bij aan het mysterieuze karakter van het boek. Hetdzelfde geldt voor het feit dat Thomas soms een stevige bewering plaatst die even later zwijgend blijkt te zijn uitgesproken of tegen Liliane, die er niet is wanneer hij zich omdraait…

Arjaan van Nimwegen, schrijver, vertaler en drukker, heeft al zijn sporen achtergelaten in de Nederlandse literatuur. Sinds zijn romandebuut Van Tol kijkt om in 2002 verschijnen met enige regelmaat romans van zijn hand. Burengeruchten is onlangs in 2017 uitgekomen.

Burengeruchten is niet een boek waar je vrolijk van wordt. Maar dat komt vooral door de inhoud. Wél zal de lezer nog lang nadat hij dit boek met zijn mooie en krachtige stijl heeft dichtgeslagen, blijven rondlopen met allerlei vragen over wat er nu werkelijk gebeurd is binnen het verhaal. Wat hij moet geloven of niet. Het boek heeft niet voor niets de titel geruchten! Knap gedaan van de schrijver. Dit is wat je verwachten mag van een goed boek, dat het je nog lang nadat je het gelezen hebt, bezighoudt.