Een lange weg naar veganisme
Van journalist en historicus Erik Schumacher (1983) verscheen in 2016 Mau en Gerty. Een Joodse liefdesgeschiedenis tussen volksverhuizingen en wereldoorlogen. Dat boek werd goed ontvangen, blijkens de vier sterren in NRC Handelsblad. We mogen dus wel aannemen dat hij kan schrijven. Zou het aan het genre liggen, of aan het gevoelige onderwerp, dat de schrijver met het boekje De koe knikte ja. Pleidooi voor veganisme. (oktober 2018) bij de lezer niet bereikt waarnaar hij streeft?
Het is overduidelijk dat Schumacher geraakt is door dierenleed; het is ook niet moeilijk je voor te stellen dat dat voor iedereen geldt. Dat weet hij ook wel, maar het gaat hem in dit boekje dus om de volgende stap: je verantwoordelijkheid nemen en ervoor te zorgen dat het stopt. Het is natuurlijk een nobel streven te proberen mensen af te brengen van vlees eten en, indien mogelijk, ertoe te brengen het veganisme te omarmen. Schumacher lijkt echter niet te kunnen kiezen tussen de kracht van een pamflet, een goed beargumenteerd pleidooi en het nogal persoonlijke verhaal van zijn dwalingen. Het werd dus van alles wat en dat resulteerde in een tot drieënnegentig bladzijden uitgewalst verhaal, waarvan, bij elkaar opgeteld dertien en een halve pagina blanco is! Lettertype en regelafstand zijn groot. Zonde!
In zijn enthousiasme om te overtuigen struikelt Schumacher over zijn gedachten. Het geheel maakt een nogal rommelige indruk, met gedachtesprongen die niet meteen duidelijk zijn. Zinnen worden niet logisch afgemaakt, zoals: “Ik zou vanzelfsprekend vlees blijven eten, want ik was nu eenmaal een echte vleeseter. Niets aan te doen. Maar was er niet een humane manier, met respect voor het dier en de natuur?” Een humane manier voor wat?
Ook is het storend dat de schrijver wanneer hij aanhaalt hoe onnadenkend hij zelf was voordat hij vleesweigeraar werd, die onnadenkendheid (en wreedheid) ons allen in de schoenen schuift door het terugkerend gebruik van ‘we’: “We gebruiken de dieren omdat we dat kunnen en omdat we er zin in hebben. Wat we er aan verhalen omheen vertellen voelt voor mij als aankleding achteraf.” Meteen na deze zin gaat hij verder met: “’Wie zijn “ze”?’ Ik geloof dat het antwoord moet zijn: de zwakkeren.” Een voorbeeld van een niet te volgen gedachtesprong.
Waar Schumacher betoogt dat vlees eten als goddelijke opdracht een manier is om de verantwoordelijkheid af te schuiven, gaat hij wel erg kort door de bocht. Over de sacrale offers bij de Atheners zegt hij:
“Priesters klusten bij als slagers. Ze verhieven anderen de schuld geven tot poëzie. In Athene bestond een ritueel waarbij priesters nadat ze op het altaar een stier hadden geslacht, (…) Nog mooier was het als de dieren zelf akkoord gingen met de slacht. Daarvoor was in Athene ook iets bedacht. Priesters schonken water op het hoofd van de koe. Als die het water afschudde, riepen ze: ‘De koe knikte ja!’ Aan tafel. Het zijn natuurlijk idiote verhalen. Je kunt je bijna niet voorstellen dat die mensen zichzelf zo voor de gek hielden. Maar ja, ze leefden in tamelijk primitieve culturen.”
Zo’n anekdote doet het natuurlijk aardig. Maar afgezien van het feit dat een stier niet op maar bij het altaar geofferd werd, is het behoorlijk overdreven. Voor het gemak laat Schumacher onvermeld dat het sacrale offeren zeker geen dagelijkse praktijk was en dat voor veel Grieken dit de enige gelegenheid was waarbij ze vlees aten! Arme mensen, de overgrote meerderheid in die tijd, aten geen vlees of zelden. En dat is zo gebleven, vlees was schaars, eeuwenlang. Pijlen afschieten op de mens in het verleden heeft geen zin. Misschien kan Schumacher middels een echt pamflet deze richten op onze vleesverslindende welvaartsgeneratie die slechts een klein deel van de wereldbevolking uitmaakt.
Schumacher is via een lange weg bij het veganisme uitgekomen. Dat heeft hij met dit boekje wél duidelijk gemaakt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
