De voorlezer
Laaggeletterdheid komt nog steeds voor! Nationale voorleescampagnes moeten het lezen bevorderen, want zelf goed kunnen lezen begint immers bij voorgelezen worden. Er zijn mensen die hier hun beroep van hebben gemaakt. Marc Roger is zo iemand. Hij geniet als voorlezer grote bekendheid in thuisland Frankrijk en organiseert lezingen, vooral in boekhandels.
Dat zijn werk enorm wordt gewaardeerd, blijkt uit een ereprijs die hij in 2014 uitgereikt kreeg ‘voor zijn bijzondere rol in het overbrengen van literatuur aan het grote(re) publiek’. In 2019 draaide Roger de rollen om: hij schreef een boek waarin het voorlezen centraal staat, Grégoire et le vieux libraire. Deze debuutroman verscheen in januari 2020 bij Bruna Uitgevers met de titel De lessen van meneer Picquier. De vertaling is van Marga Blankestijn.
Picquier heeft zijn boekhandel ingeruild voor een piepkleine kamer in een bejaardentehuis. Daar heeft hij zich omringd met drieduizend boeken. Niet langer in staat deze zelf te lezen, heeft hij een aardige jongen weten te strikken om hem voor te lezen; Grégoire geheten en net begonnen in het tehuis als manusje-van-alles. De jongen groeit dankzij wat lessen van de oude man uit tot een volleerde voorlezer. Aanvankelijk alleen voor Picquier, later voor een groter publiek.
De jongen en de oude man zijn elkaars tegenpolen. Grégoire is naïef en volgzaam, Picquier is door het leven getekend en nogal egocentrisch – in zoverre dat hij veel (zo niet alles) in het werk stelt om zijn zin te krijgen. De omslag vermeldt dat dit boek een prachtig eerbetoon is aan vriendschap. Maar die vriendschap komt vooral van de kant van Grégoire: hij doet alles wat de oude man hem opdraagt.
Afgezien van een enkele grap die Picquier de jongen laat uithalen, gebeurt er niet veel in de twee jaar die het verhaal in beslag neemt. Beschrijvingen van de natuur, het weergeven van gedachten en bespiegelingen van Grégoire over het leven van hulpbehoevende oudjes, vormen een groot deel van het boek. Er is veel gesproken tekst waarbij de lezer goed moet opletten, omdat zinnen die in het hoofd van de jongen thuis lijken te horen, als werkelijke zinnen in de dialoog zijn opgenomen.
Het voorleesuurtje biedt de schrijver de mogelijkheid om wat literaire werken te noemen in het voorleeskader. Grégoire begint met De vanger in het graan van J.D. Salinger. Als niet zo gedetailleerd vermeld was geweest dat hij twintig pagina’s per uur leest, elke dag een uur voorleest én dat dat boek 247 pagina’s bevat, zou het volgende merkwaardige ook niet opgevallen zijn: hij start op 1 juni en rondt af op 15 juli!
De hoofdpersonen vertonen enige ontwikkeling. De een wordt fysiek zwakker, de ander psychisch sterker. Grégoire verliest gedurende het boek wat van zijn naïeve kinderlijkheid, maar niet door de liefdeslessen van de tien jaar oudere ziekenverzorgster Dialika. Deze relatie wordt verder niet uitgewerkt en voegt daarmee dus niets toe aan het verhaal. Het is de onvoorbereide wandeltocht waar de jongen door Picquier toe gedwongen wordt – en die bijna een vierde van het boek beslaat – die ervoor zorgt dat de jongen zichzelf beter leert kennen. De bijfiguren zijn slechter af. Zij dienen slechts om aan Grégoire bepaalde reacties, gevoelens of bespiegelende gedachten te ontlokken.
Stijl en taal van deze (coming of age) roman zijn wisselend: van kinderlijk en eenvoudig als Grégoire de verteller is, tot hoogdravend en onbegrijpelijk in Picquiers uiteenzettingen. De lezer treft mooie stukjes aan, bijvoorbeeld over het belangrijke werk van de vertaler, maar ook onbegrijpelijke fragmenten. Zo gooit Picquier een boek verzwaard met een steen in het water. Het boek aarzelt lang genoeg zodat Grégoire titel en auteur kan lezen. Maar twee regels verder lezen we dat het boek onmiddellijk zinkt. Gaandeweg in de roman neemt het gebruik van oneliners en loze woorden toe:
‘Dialika. Dialika. Noord. Oost. Zuid. West. Windrichting en kompas.’
Deze debuutroman – die op geen enkele wijze ontroert – kan een vergelijking met De voorlezer van Bernhard Schlink, De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween van Jonas Jonasson of de film Intouchables niet doorstaan. Schoenmaker, blijf bij je leest: leest voor!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
