Pruimenboter als smeermiddel
Van de Belgische schrijver/dichter Dimitri Verhulst (1972) verschijnt sinds 1992 met grote regelmaat een boek. Hij won belangrijke prijzen, onder andere voor De helaasheid der dingen (verfilmd door Felix Van Groeningen), Godverdomse dagen op een godverdomse bol (Libris Literatuur Prijs 2009), en De laatkomer. Zijn werk wordt naar veel talen vertaald. De pruimenpluk (juni 2019) verdient alle drie: vertaling, prijs en verfilming!
Mattis is de (ik-)verteller van dit (vermeende) liefdesverhaal. Hijzelf speelt de hoofdrol – logisch, het zijn immers zijn gedachten en waarnemingen -, toch geeft het te denken dat je van het liefdesobject zo weinig verneemt. Alles draait om Mattis en zijn hooggehouden non-ego. Er is bij hem weinig gevoel van empathie voor zijn medemens te bespeuren. Wanneer hij (tijdelijk?) het alleen-zijn beu is en verliefd wordt op Elma, leren we haar nauwelijks kennen, maar hem des te meer: wat begon als een romantisch liefdesverhaal wordt al snel een loflied op masochistische zelfverachting, met alles wat daarbij hoort, zoals eenzaamheid, doelloosheid, lafheid en doodsverlangen. Daarnaast is het een verslag van een heuse queeste, waarbij de middeleeuwse ridderroman verbleekt. Er moet strijd geleverd worden, want Elma blijft trouw aan haar overleden man Erik. Deze trouw over de dood heen staat een volledige overgave van haar kant in de weg. Mattis, gewend nooit hoger dan op een tweede plaats te komen, besluit alles op alles zetten om Elma’s man voor eeuwig uit haar geheugen te wissen.
Mattis’ pruimelaar komt hem hierbij te hulp. Hoewel een “immobiliënboerin” hem wijst op “beurtjaren en vruchtdunning”, wijze en misschien onheil(voor)spellende woorden, stelt Mattis in het voorjaar, het vierde seizoen dat hij niet meer alleen is, vast dat hij de waterloten van de pruimelaar niet zal snoeien. Zal hij terug keren naar zijn “allenigheid”?
De falende mens: een geliefd onderwerp van Verhulst. Razend knap dat hij bij de lezer compassie met deze mens weet op te roepen! Is het omdat de schrijver de mens op zijn menselijkst toont? Mattis’ methoden om Elma voor zich te winnen, zijn absurd en gaan alle perken te buiten, maar maken juist daarom grote indruk op de lezer, evenals de vele onalledaagse uitweidingen, die verrassen door spot of zelfspot, door zwartgalligheid en humor. Wat opvalt is dat deze uitstapjes eindigen met een onvoorziene, vaak naargeestige wending: Mattis beschrijft zijn huis en de fraaie ligging en eindigt met de woorden “met prachtige bomen om mij aan op te knopen.” Of een anekdote begint gruwelijk – door de opmerking dat hij zijn hond doodschoot, - en blijkt aan het eind een daad van liefde te zijn!
Het proza van Verhulst waaiert alle kanten uit in de meest fraaie patronen. Het is rauw en tegelijk heel mooi, vaak ook poëtisch. Zijn formuleringen zijn scherp; wat hij zegt, komt hard aan of doet je glimlachen, het raakt je hoe dan ook. Zijn sprankelende stijl, de niet bestaande maar voor zichzelf sprekende woorden, met af en toe een mooi Vlaams woord ertussendoor, de goed gekozen metaforen, het past allemaal perfect in elkaar en het is in volstrekte harmonie met de (tragisch-komische) inhoud, zoals het volgende citaat laat zien:
“Voor ik, eindelijk moegenikst, weer naast Elma ging liggen, had ik nog een onooglijk klein druppeltje parfum opgedaan. Eriks geur, die een golf van geluk injecteerde in het lichaam van Elma. Vanuit de illustere diepten van haar slaap keerde ze zich naar me toe, vlijde zich tegen me aan, omarmde me. (…) lag ze vol overtuiging tegen mij, een hand op mijn buik, duikend in een droom waarin ik niet de hoofdrol kreeg. Haar hand die zakte, mijn pik omklemde.
De ontgoocheling toen ze ’s ochtends wakker werd naast mij! Naast slechts mij.”
Op vrijwel elke pagina liggen mooie stukjes naar de lezer te lonken, waardoor het lezen van deze roman een heerlijk feestje is. Wie zou ooit kunnen bedenken dat een jaar uit het leven van een armzalig mens zo veel genot kan bieden. Alleen Verhulst!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
