Brengt het nieuwe jaar een ommekeer?
Van Juli Zeh (1974), die voor de roman Ons soort mensen (2016) genomineerd werd voor de Europese Literatuurprijs, verscheen in november 2019 de spannende roman Nieuwjaar. De mooie vertaling is van Annemarie Vlaming.
Henning, getrouwd met Theresa, werkt hard, slaapt slecht, deelt de zorg voor huishouden en kinderen, Jonas van vier en Bibbi van twee. Hij is druk bezig met de perfecte vader zijn, doet zijn best zich gelukkig te voelen, maar weet niet hoe dat moet. Sinds enige tijd wordt hij gekweld door aanvallen waarbij zijn hart op hol slaat, het zweet hem uitbreekt en hij geen andere uitweg ziet om het tot bedaren te brengen dan door als een gek in het rond te rennen. De kerstvakantie op Lanzarote moet voor de ontspanning zorgen die hij hard nodig heeft. Stevige klimtochten op de fiets moeten daarbij helpen, denkt hij. Want 'op de fiets is hij alleen met zichzelf.' Hoe waar! Tijdens de helse klim naar het hoog in de bergen gelegen dorpje Femés is de lezer op indringende wijze getuige van Hennings meest intieme gedachten en gevoelens over wat hem bezighoudt en kwelt. De steile, bijna onbegaanbare weg, de harde wind en felle zon, de fiets ongeschikt voor dit doel en de slechte voorbereiding nemen ongeveer de helft van de pagina’s in beslag; het laat zich goed samenvatten onder de noemer fysieke en geestelijke queeste.
Zeh legt, niet zomaar toevallig, veel nadruk op de klimatologische omstandigheden, op de overal aanwezige zwarte grindstenen, de flirt van zijn vrouw op oudejaarsavond, de leeftijd van zijn kinderen.
Hoog boven het dorpje aangekomen valt Henning uitgedroogd en hallucinerend neer bij een wit huis waar talloze spinnen op een raamloze muur zitten. 'Diep van binnen begint een alarmbel te rinkelen. Even vraagt Henning zich af of HET weer van zich laat horen, of er een aanval zit aan te komen. Maar dat is het niet. Er wordt iets wakker vanbinnen, vanuit diepten waar hij niet bij kan.' Aan de achterkant van het witte huis staat hem zijn volgende helletocht (die ongeveer de tweede helft van het boek beslaat) te wachten, wanneer zijn oog valt op een donker en diep gat: '(…) een rechthoekige uitsnede in de grond, groot genoeg om een mens te verslinden.' De eigenaresse van het huis (lachend): '"Er zal gerust weleens een kat in verdwenen zijn. Maar mensen vallen niet zomaar in gaten, weet je."'
Wat dit boek bijzonder maakt, is dat de auteur op twee fronten spanning creëert: in het buitenverhaal omdat de lezer zich tot het eind afvraagt of Henning zijn katharsis zal vinden en eindelijk gelukkig zal worden met vrouw en gezin. In het binnenverhaal omdat alles wat daarin gebeurt, afstevent op een dramatisch einde dat onafwendbaar lijkt en je bij het lezen ervan op het puntje van je stoel brengt.
Alles draait in deze roman om de hoofdpersoon; zijn herinneringen, zijn denkwereld en gevoelens staan centraal en meer heeft deze roman niet nodig; de bijfiguren hebben een dienende rol. Er is een goed evenwicht tussen korte en lange zinnen, er zijn geen dramatisch aandoende bijvoeglijke naamwoorden. De gebruikte beeldspraak is steeds heel mooi: 'Hij is alleen, opgesloten in zijn persoonlijke vagevuur.' Of: 'De plotselinge stilte is als een vonnis.'
De spanning en de fijne schrijfstijl dwingen de lezer dit boek in één adem uit te lezen. Maar het verdient zeker aanbeveling om dit boek te herlezen. Juist doordat je je haast naar het einde van het boek, zou het je kunnen ontgaan dat dit boek veel meer te bieden heeft dan een spannend verhaal. De knappe verteltechniek, het naadloos switchen tussen heden, verleden en langer geleden, de subtiele verwijzingen, de spiegeling van binnen- en buitenverhaal, de mooie beeldspraak, de onduidelijke scheidslijn tussen werkelijkheid en verbeelding, de psychologische diepgang maken Nieuwjaar tot een pracht van een literaire parel. Terecht wordt Juli Zeh beschouwd 'als een van de belangrijkste hedendaagse Duitse schrijvers'!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
