Kommer en kwel
Van de Amerikaanse schrijfster Julia Phillips is weinig bekend; zij werd met haar debuutroman Disappearing Earth (2019) finalist van de National Book Award. De roman geniet grote populariteit en is al in veel landen uitgekomen. Bij uitgeverij Meulenhoff verscheen 3 september 2020 Verdwijnende aarde, vertaald door Els de Roon Hertoge en Annelies de hertogh (sic).
In het verre oosten van Rusland ligt het schiereiland Kamtsjatka dat, omringd door zeeën, dichter bij Alaska en Japan ligt dan bij Moskou. Op dit schiereiland met zijn dichtbeboste wouden, uitgestrekte toendra’s, werkende vulkanen en ijskoude zeeën verdwijnen op een zomerse dag in augustus, in de stad Petropavlovsk, twee zusjes zonder een spoor achter te laten. Eén vrouw realiseert zich dat zij de zusjes heeft zien instappen in een glanzend gepoetste donkere auto.
In ruim tien hoofdstukken, die de namen dragen van de maanden van het jaar, ontvouwen zich evenveel verhalen, die bijna als zelfstandig beschouwd kunnen worden. Wat de personages in deze verhalen verbindt met de verdwijning van de zusjes is niet zozeer het verdriet om de vermiste meisjes, als wel de angst dát het om een ontvoering gaat en dat het nog eens kan gebeuren. De mannen in de meeste van deze verhalen zien hierin een reden om meer druk uit te oefenen op hun vrouwelijke partners om maar vooral binnenshuis te blijven. Zo wil bijvoorbeeld de jaloerse Roesjan van zijn vriendin, die honderden kilometers verderop in de grote stad studeert, bijna van minuut tot minuut weten wat zij doet en waar zij uithangt.
Geen van de verhalen stemt tot vrolijkheid. De inleidende beschrijving is telkens lang en laat steeds hetzelfde beeld zien: grijze flatgebouwen, slecht onderhouden wegen, corrupte politici, weinig meevoelende rechercheurs, armoede en uitzichtloosheid, met als gevolg dat de meeste personages naar de wodka grijpen en vooral de vrouwen zich verliezen in dagdromerij.
De spanning zit hem veelal in het feit dat de vrouwelijke hoofdpersonages op het punt staan zich te bevrijden van het beklemmende harnas waarin zij zitten. Dat kan een jaloerse vriend of echtgenoot zijn, of een relatie die voortgezet wordt omdat er niets beters is, of een bemoeizuchtige moeder dan wel de grote sociale controle van de omgeving. Als lezer wil je niets liever dan dat zij een positieve wending geven aan hun leven. Maar voordat het zo ver is, begint er een volgende maand met andere personages.
Veel aandacht wordt besteed aan de spanningen die veroorzaakt worden door de grote tegenstellingen tussen de inheemsen en de witten (Russen). De laatsten voelen zich verheven boven de niet-witte inheemse bevolking, die zich niet voldoende heeft aangepast in hun ogen. De inheemsen op hun beurt vertrouwen de Russen voor geen cent.
In de maanden juni/juli van het jaar volgend op de verdwijning is de cirkel (bijna) rond en brengt de schrijfster enkele draadjes (waarom niet alle?) bij elkaar. Het toeval speelt daarbij helaas een al te grote rol. Soms is een open einde te verkiezen boven een geforceerd einde.
De schrijfstijl van deze roman is weinig boeiend. De zinnen zijn zeer eenvoudig en meestal nevengeschikt. Er is weinig gebruik gemaakt van woorden die oorzaak, gevolg of tijd aangeven. De zinnen rijgen zich aaneen:
'Ze [Olja] sloot haar ogen voor de dag, opende ze weer en belde Diana, maar de telefoon bleef overgaan. Ze belde nog eens. Ze belde nog eens. (…) De telefoon ging over in haar oor. Olja hing op. Van al het gehaast was Olja wat oververhit geraakt.'
Bovendien stoort het dat in elkaar opvolgende zinnen de eigennaam herhaald wordt waar dit gemakkelijk en beter vervangen had kunnen worden door het verwijzende ‘hij’ of ‘zij’.
De grote kracht van deze roman schuilt erin dat de schrijfster zich uitstekend heeft kunnen inleven in de uitzichtloze situaties waarin vrouwen en niet-bevoorrechte mensen zich gemanipuleerd zien door hun omgeving. Wanneer Phillips haar schrijfstijl ook nog wat sprankelender weet te maken, zie ik graag haar volgende roman tegemoet.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
