'Het sentimentalisme is de enige kunstvorm die ik beheers'

Dat is de reactie van het ik-personage op de met veel ironie gestelde vraag van zijn dochter: “‘Is er weleens iets naars gebeurd wat je niet vergeleek met liefdesverdriet, pap? Toen je ontslagen werd, was het liefdesverdriet, toen je je auto wegdeed had je liefdesverdriet, toen je fiets gestolen was had je daar ook liefdesverdriet om. Vind je dat literair of zo?’”  
Intieme, persoonlijke gedachten, gevoelens en anekdotes lezen van iemand van wie de foto prijkt op de achterkant van het boek, kan de lezer het gevoel geven dat hij een voyeur is. Vervelender wordt het wanneer er nogal wat misgaat in het leven van het hoofdpersonage. De ik-verteller heeft altijd het gevoel gehad dat zijn vader in hem teleurgesteld was en wanneer hij zijn (al lang geleden overleden) vader tegenkomt, vraagt deze hem luid en duidelijk: “’Wat is er eigenlijk in je leven goed gegaan?’”

Nog vervelender is het als er nogal wat misgaat waaraan de ik-verteller zelf debet is, wat hij had kunnen vermijden, zodat de lezer hem wel zou willen toeroepen: ‘Kun je nou eens niet een keer beter je best doen, eerlijk antwoord geven, doen wat je dochter aan je vraagt?’  

Hopelijk komen alleen wat uiterlijke omstandigheden van de ik-verteller overeen met de schrijver Theodor Holman (1953) en moeten we Voorbijgewaaid geluk lezen als een persiflage. Zo klaagt de ik-verteller voortdurend over de (snelheid van de naderende) ouderdom en de daarmee gepaard gaande gebreken zonder zijn manier van leven te verbeteren. Hij is niet in staat goed contact te onderhouden met zijn (vele) exen. Verschijnt niet op begrafenissen of crematies van bekenden, omdat hij niet durft, maar liegt een verhaal bijeen waarom hij niet kon verschijnen. Hij beklaagt zich erover dat hij niet een voorbeeldige opa is, maar wanneer zijn dochter hem vraagt om zijn driejarige kleinzoon wat voor te lezen of te gaan wandelen, antwoordt hij dat hij dat zal doen, maar plaatst zodra zij weg is, zijn kleinzoon voor de televisie met een video.  

Het is niet alleen maar kommer en kwel wat er in dit boekje geschreven staat. De dochter vertelt haar vader dat zij zwanger is, waarop het besef tot hem doordringt dat hij opa zal worden, maar tegelijk dat hij er nog niet klaar voor is: “Mijn leven was nog niet genoeg op orde om oud te zijn, en een opa is een oude man. Ouderdom zou een staat van genade moeten zijn. Een troon waarop je mag zitten en die gedragen wordt door je verdiensten (..).” Mooi zijn ook de fragmenten die over zijn ouders gaan die het Jappenkamp hebben overleefd en prachtige zinnen die zomaar ineens opduiken en van een verrassende en onthutsende eerlijkheid zijn: “Schaamte is een straf die je hebt gekregen, en ik schaam me dat ik niet weet van wie. Schaamte is een lens waardoor ik naar de wereld kijk. (…) Bijna alles wat ik doe, is om mijn schaamte te verbergen. Zo overschreeuw ik mijn schaamte ook.”  

De schrijfstijl in dit mooi uitgegeven boekje met zijn prachtige cover wisselt van alledaags in de gesprekken van de ik-verteller met zijn dochter, met zijn kleinkind, met zijn vriend Willem, naar meer beschouwend en soms bijna poëtisch waar de auteur zich begeeft op filosofisch en ethisch terrein. De aangeroerde thema’s, de verzorgde schrijfstijl, het taalgebruik dat nergens uit de toon valt, zullen de lezer naast plaatsvervangende schaamte zeker ook plezierige momenten bieden.