Aangrijpend jeugdboek

Ik mocht van uitgeverij Volt het boek Het laatste jaar ontvangen, een aangrijpend verhaal over armoede, vriendschap, familie en je plek in de wereld vinden. Ik heb dit bijzondere verhaal beoordeeld met 4 sterren.

Nate gaat beginnen aan zijn laatste jaar op de basisschool: groep 8. Een jaar waarin toetsen gemaakt moeten worden en de middelbare school steeds dichterbij komt. Met een vriend aan je zijde is dat allemaal wel te overleven, maar Nate heeft pech: zijn beste vriend wordt in een andere klas geplaatst en raakt ook nog een bevriend met de grootste pestkop van de school. Ondertussen loopt het ook thuis niet lekker: Nate moet vaak op zijn kleine broertjes passen en veel in het huishouden doen. Als zijn jongste broertje dan ook nog eens met spoed naar het ziekenhuis gebracht wordt, wordt Nates jaar nog zwaarder dan vooraf gedacht…

Wat een bijzonder verhaal is dit. De onderwerpen die aan bod komen zijn heftig, maar voor sommige kinderen (waarschijnlijk) ook zo herkenbaar. Nate komt niet uit een welvarend gezin: hij groeit op in een klein huisje met zijn moeder en twee broertjes. De vaders zijn buiten beeld, dus moeder draagt alle verantwoordelijkheid, wat haar zwaar valt. Samen met haar beste vriendin zit de moeder van de jongens dan ook vooral aan de drank en zoekt zij haar uitvlucht buiten de deur tijdens de bingo. Hierdoor komt veel van zowel de zorg van de jongste kinderen als het huishouden op de jonge schoudertjes van Nate terecht. Iets wat helaas maar vaak genoeg gebeurt in de maatschappij…
Doordat Nate zoveel zorgen met zich meedraagt, wordt hij af en toe geteisterd door Het Beest: een onbedwingbare woede die soms ontsnapt. Iets wat natuurlijk niet getolereerd wordt op school, waardoor Nate allemaal manieren heeft geleerd om met Het Beest om te gaan. De vergelijking die gemaakt wordt met een zogenaamd ‘beest’ vond ik heel mooi en zal voor veel kinderen die met soortgelijke gevoelens kampen vast herkenbaar zijn.

Wat ik ook ontzettend mooi vond ik dit boek, was de rol van de leraar van Nate, meneer Joshua. Hij is nieuw op school en heeft nog weinig ervaring, maar hij komt uit een soortgelijke situatie zoals die van Nate. Hij straalt rust en vertrouwen uit naar de leerlingen en biedt Nate de steun die hij nodig heeft, laat blijken dat hij Nate echt ‘ziet’. Prachtig verwoord en weergeven en super om te zien wat de impact van een leraar kan zijn.

De schrijfstijl van het boek is anders dan ik vooraf gedacht had. Het verhaal is bijna poëtische geschreven met korte zinnen en veel beeldspraak. Prachtig, maar ik kan mij voorstellen dat dit voor jonge kinderen soms lastig kan zijn om te lezen. Ook het gebruik van de leestekens en hoofdletters (of het gebrek hieraan) vond ik niet altijd prettig. Het lijkt een beetje willekeurig wanneer er een hoofdletter gebruikt wordt en zinnen lijken soms in onnodig veel stukken verdeeld. Het maakt het lezen van de tekst niet heel makkelijk en geeft niet altijd een goede indruk voor kinderen die nog moeten leren hoe ze een tekst moeten schrijven.

Door de korte stukken tekst vlieg je door het boek heen: ik heb hem in een middag uitgelezen. De illustraties zijn een waardevolle aanvulling op het verhaal en mooi uitgevoerd.

Je merkt wel dat het boek vertaald is, want het schoolsysteem in de UK is toch net wat anders dan in Nederland. Op zich niet erg, maar hierdoor sluit het boek niet altijd aan bij wat een leerling in groep 8 in Nederland meemaakt.

De boodschap van het verhaal is je plek in de wereld ontdekken en een manier vinden om dit kenbaar te maken. Nate ontdekt dat het hem helpt om zijn gevoelens op te schrijven in gedichten, terwijl nieuwe vriend Caleb zich uit door te tekenen. Een mooie boodschap aan jonge lezers om te ontdekken waar hun talent ligt en wat hen kan helpen om te wereld te trotseren.

‘Het laatste jaar’ is een aangrijpend en indringend verhaal over opgroeien, je plek in de wereld vinden, vriendschap, familie en het laatste jaar van de basisschool. Ik zou nog veel meer over dit boek kunnen vertellen, maar ik denk dat de enige boodschap die ik nog wil uitdragen is: lees dit boek. Of je nu in groep 8 zit of juist al een stuk ouder bent, dit verhaal zal je niet teleurstellen en vraagt erom meerdere keren gelezen te worden.