Actueel, aangrijpend, maar komt wat laat op gang

Een thriller over mensensmokkel, gruwelijke mishandelingen en jarenlange misleiding van de instanties. Actueel en interessant, maar ga er maar aan staan. Emelie Schepp deed dat in haar debuut Memento. De eerste recensies uit het buitenland zijn veelbelovend: ‘steengoed, meedogenloos’ en ‘een aanwinst voor de thrillerwereld’. De eerste helft van Memento  blijft daar echter nog ver van weg. Gelukkig komt het verhaal in het tweede deel in sneltreinvaart op gang en dat voorspelt veel goeds.

Hoewel de dood van het hoofd van de immigratiedienst een schok is in Zweden lijkt het in eerste instantie op een 'normale' moord. Als echter blijkt dat alle sporen van de dader leiden naar een kind en er een kind met het moordwapen vermoord gevonden wordt, verandert de zaak. Officier van justitie, Jana Berzelius, verdiept zich in het bewijs samen met het rechercheteam. In de nek van het kind wordt een naam gevonden, die erin gekerfd lijkt te zijn. Als Jana dat ziet, realiseert ze zich dat deze zaak haar leven op zijn kop gaat zetten. De gekerfde naam komt haar bekend voor en doet haar realiseren dat de nachtmerries die ze van kinds af aan heeft er niet zomaar zijn. Ze zijn gebaseerd op herinneringen van haar leven voordat ze bij haar pleegouders kwam, duistere herinneringen welteverstaan. Wat gaat Jana doen? Neemt ze haar collega’s in vertrouwen of gaat ze op eigen houtje op zoek naar het verband tussen het hoofd van de immigratiedienst, het vermoorde kind en haar eigen jeugd?

Memento  is opgebouwd uit twee typen hoofdstukken. De cursieve zijn de verklaring van de titel, duidelijk herinneringen van een van de personages. De andere hoofdstukken vertellen de zoektocht naar de oplossing van de moord op het hoofd van de immigratiedienst. De vertelde tijd is een krappe twee weken, maar de uitstapjes naar het verleden zorgen voor diepgang in het verhaal. De hoofdpersoon, Jana Berzelius, is door Schepp realistisch en geloofwaardig neergezet. De lezer snapt haar keuzes en voelt haar twijfels. De achterliggende thema’s vluchtelingen, mishandelingen en jarenlange ontwikkelingen in een duistere wereld maken het verhaal actueel en aangrijpend. Soms zijn de beschrijvingen zo gruwelijk dat de lezer zijn adem inhoudt.

Schepp schrijft helder, in korte zinnen en veel in dialoog. Dat zorgt voor snelheid in het verhaal, maar daardoor wordt het ook lastig voor de lezer om in het begin in het verhaal te duiken. Het gaat haast te snel, waardoor het oppervlakkig blijft. Dat geldt ook voor de vele personages die allemaal kort aan bod komen. Hoewel het in thrillers belangrijk is om personages uit te diepen, leidt dat in het begin af. Zeker als later blijkt dat er maar één echt belangrijk personage is en de anderen er eigenlijk niet toe doen.

Pas halverwege heeft Schepp de lezer te pakken en dompelt ze hem onder in de gebeurtenissen die elkaar razendsnel opvolgen. Dan staat er duidelijk iets op het spel en wordt het ook razend spannend. Zo zou het hele boek moeten zijn. Desalniettemin is Memento  veelbelovend voor de carrière van Schepp.