Echo uit de loden jaren

Sinds decennia zijn de namen Guido Brunetti en Donna Leon onlosmakelijk met elkaar verbonden. In haar van sfeer doordrongen misdaadverhalen creëerde de auteur het personage van een commissario die een prominente plaats heeft ingenomen in de wereld van gerespecteerde ordehandhavers. Zijn actieterrein is onveranderd het sfeervolle Venetië, waar Donna Leon een groot deel van haar leven heeft doorgebracht.
In ‘Begraven verleden’ moet commissario Brunetti de zaak rond de moord op een illegale Sri Lankaan wiens lijk wordt opgevist in een kanaal in Venetië zien op te lossen.
Commissario Brunetti en ispettore Vianello zijn van bij aanvang op post. In Treviso werd Alvise gearresteerd terwijl hij deelnam aan de gaypride. Het gerucht dat een palazzo te koop zou worden aangeboden leidt tot een vluchtige ontmoeting tussen Brunetti en de Sri Lankaan die later dood wordt teruggevonden.
Met deze twee verhaallijnen is meteen de basis gelegd die typisch is voor de verhalen geschreven door Donna Leon: appelleren aan het sociale bewustzijn van de lezer en een misdaadverhaal neerzetten waarin Venetië een prominente plaats inneemt.
De sterkte van de auteur ligt in het scheppen van een sfeervolle omkadering. Brunetti neemt de lezer weer mee in het Venetiaanse universum en maakt hem/haar deelgenoot van het leven zoals het daar is: omzwervingen langs via en kanalen, ontmoetingen op straat, verplaatsingen met de vaporetto, oude vriendschappen, gewoonten van en de op- en neergang de overgebleven adel, familievetes en -verhalen, koffie met grappa, huiselijke intieme taferelen ten huize Brunetti, cultuur, geschiedenis, … . Resultaat: veel pauzes en bespiegelingen waardoor de plot voort kabbelt als het water in de Venetiaanse kanalen.
De plot ontwikkelt inderdaad traag en observerend. De taal doet dikwijls verouderd aan. De conversaties kraken onder de beleefde omgangsvormen; ze verlopen stijfjes, heel formeel, zijn oververtegenwoordigd en zitten boordevol filosofische bespiegelingen over mensen en het leven.
Brunetti is nog steeds de zachtaardige politieman geoefend in nederigheid en gunt de lezer een kijkje in zijn jeugd en eenvoudige afkomst. De generatie van de jaren 80, de politieke idealen die hun denken en doen bepaalden én de vaststelling dat die idealen al lang begraven zijn en behoren tot een verleden dat al lang niet meer dat van hun is, overheersen in deze thriller zijn gedachten. Een plakboek met manifesten en pamfletten trekt zijn bijzondere aandacht.
Wat maakt dat iemand het in zijn hoofd haalt om een boeddhistische Sri Lankaan te vermoorden en te dumpen in een Venetiaans kanaal? Welk verband is er met de bomaanslagen in Bologna, een ontvoering door de Rode Brigades en een nooit opgeloste vermissing? Welk lot wachtte jonge studenten, die in hun verlangen om als 18 jarigen de wereld te veranderen en meegesleept door de koorts van politiek enthousiasme, overgingen tot daden die onomkeerbaar waren en henzelf en anderen meer zouden kosten dan ze ooit hadden kunnen bevroeden?
‘Begraven verleden’ graaft in de geschiedenis van Guido Brunetti en zijn generatiegenoten. Hou je van sfeer en traag lezen? ‘Begraven verleden’ zou dan je boek kunnen zijn.
3*