Psychologisch sterk, minder spannend

Na een hele resem illustraties en kinder-,  jeugd- en YA-boeken, waagt Pluimwinnares Iris Boter zich voor het eerst aan een thriller voor volwassenen: Buiten bereik.

Katja lijkt zichzelf terug te vinden na een weekje alleen. Man Daniël en zoon Jonas zijn een weekje naar Terschelling getrokken en daardoor kon zij de batterijen wat opladen. Vol ongeduld wacht ze nu op hun terugkomst. Die niet komt. Ontspanning en rust slaan om in paniek en wanhoop. Heeft Daniël haar verlaten? Is hij er met Jonas vandoor? Is hen iets overkomen? In paniek belt ze de politie en gaat ze te rade bij Tom, vriend en collega van haar man. Die kan haar niet echt geruststellen en laat de twijfel nog meer haar hoofd binnensijpelen.

In een tweede verhaallijn volgen we Daniël. Al snel blijkt dat Katja helemaal niet op de hoogte is van wat de laatste tijd speelde in zijn leven. Dat leven probeert hij nu weer op de rails te krijgen. Helaas loopt dat heel anders dan hij verwacht had. Dit verhaal wordt afgewisseld met fragmenten uit het verleden. Al snel blijkt dat gebeurtenissen uit dat verleden uiteindelijk geleid hebben tot het drama dat zich nu afspeelt. Terwijl je als lezer stukjes van de puzzel aangereikt krijgt, neemt Katja het heft in eigen handen en gaat ze op zoek naar haar gezin.

Het voortdurende wisselen van tijd en perspectief zorgt voor extra spanning in het verhaal. Omdat je als lezer meer weet dan de personages, zou je wel willen helpen supporteren of de personages schreeuwend waarschuwen. Anderzijds gebeuren bepaalde dingen ook zoals je verwacht had dat ze zouden gebeuren… en dat neemt diezelfde spanning dan weer weg.

Knap is vooral de tekening van de personages. Hoewel nergens specifiek benoemd wordt wat er met Jonas aan de hand is, wordt al snel duidelijk dat hij een zorgenkindje is. Zijn uiterst gesloten karakter, zijn drang naar regelmaat en het letterlijk opvatten van alles wat gezegd wordt, doen vermoeden dat hij een vorm van autisme heeft. Dat dit zijn ouders bijna tot waanzin drijft, is dan ook heel aannemelijk. Iris Boter weet heel goed te schetsen wat een ‘zorgenkind’ met ouders en hun relatie kan doen. Katja voelt zich een slechte moeder, vraagt zich af of ze wel genoeg van haar zoon houdt, voelt zich schuldig als ze haar geduld verliest of eventjes blij is dat Jonas niet in de buurt is. Maar toch merk je in alles dat ze zielsveel van de knul houdt.

Het beschrijven van de relatie tussen Katja en Daniël vanuit verschillende invalshoeken, opent de ogen over hoe verschillend mensen tegen iets aan kunnen kijken en hoe verkeerd iets begrepen kan worden. Katja is afgepeigerd door de zorg voor Jonas en merkt amper dat er met Daniël iets aan de hand is. Daardoor laat ze zich achteraf ook gemakkelijk allerlei dingen aanpraten. Daniël van zijn kant houdt zielsveel van zijn gezin, maar krijgt niet altijd signalen dat dit nog altijd wederzijds is. Zijn verdwijning lijkt dan ook – hoe gruwelijk dit ook is – een vorm van relatietherapie. Voor de lezer is het heel interessant die twee standpunten belicht te zien.

Wat misschien een beetje jammer is: de kaft van het boek verklapt: “[…]Nu komt Jonas alleen terug en hij kan niet vertellen wat er is gebeurd.” Dit gegeven gebeurt als je al ruim over de helft van het boek heen bent. Dit lijkt dus eerder een spoiler dan een trigger. Het had de spanning over wat er met Jonas zou gebeuren er meer ingehouden als dit al niet op voorhand verklapt werd.

Hoewel de uitwerking van de personages dus heel sterk is, mist het verhaal toch wat spanning en komt het hier en daar zelfs een beetje ongeloofwaardig over. De korte hoofdstukken zorgen voor een snel leestempo. Toch blijft de echte thrillerlezer misschien een beetje op zijn honger zitten.