Een nieuwe kijk op het leven tussen twee wereldoorlogen
Boeken over de Eerste Wereldoorlog zijn er in alle vormen en stijlen. Vanuit allerlei hoeken worden de zwarte pagina’s uit onze geschiedenis belicht. Toch kiezen Martin Schoups en Antoon Vrints voor een vernieuwende invalshoek: hoe hebben oud-strijders in Vlaanderen de politiek en het mensbeeld beïnvloed tijdens het interbellum?
Nergens in Europa werden oud-strijders na de Eerste Wereldoorlog op dezelfde manier bejegend als in België. Het land was gedurende de hele oorlog belegerd geweest. Belgische soldaten zaten vast achter de IJzer, terwijl ze wisten dat ook hun familie het onder de bezetter zwaar te verduren had. Bovendien was er de taalkwestie: Vlaamse soldaten pikten het niet langer dat ze de Franse bevelen van hun oversten niet of nauwelijks begrepen. Ook het feit dat de ‘grote heren’ ver van de vuurlinie bleven, terwijl zij bijna oog in oog stonden met de vijand, zorgde voor de nodige spanningen. Al tijdens de loopgravenoorlog waren de soldaten er zich terdege van bewust dat ze door hun opofferingen en ontberingen met het nodige respect behandeld wensten te worden.
Dit idee namen ze mee na de bevrijding. Daar waar het vlak na de oorlog vooral ging om de manier waarop ze in het bevrijde land ontvangen wensten te worden, groeiden hun eisen en verzuchtingen uit tot sociaal-economische kwesties waarvoor verschillende oud-strijdersorganisaties op de bres sprongen.
Omdat er over dit onderwerp nog maar weinig materiaal voorhanden was, doken Schoups en Vrins voor hun onderzoek in de archieven van vier kranten: Het Laatste Nieuws, De Standaard, Le Peuple en La Libre Belgique. Ze verzamelden gebeurtenissen die in verschillende kranten vermeld werden en brachten die in verschillende thema’s onder. Die thema’s vormen uiteindelijk de verschillende hoofdstukken in het boek. Die manier van werken wordt in de inleiding uitvoerig besproken.
De keuze om dezelfde artikelen te gebruiken als basis voor verschillende deelonderwerpen, zorgt ervoor dat sommige voorvallen verschillende keer terug aan bod komen. Die herhaling, alsook de opsommingen die de vele feiten met zich meebrengen, zorgen ervoor dat het boek niet altijd even vlot leest. Vaak wordt het moeilijk om door het feitenbos de bomen nog te zien. Een kleine schifting in het aangeboden materiaal zou de leesbaarheid zeker ten goede gekomen zijn.
Martin Schoups en Antoon Vrints zijn beiden als historicus verbonden aan de Universiteit Gent. Ze hebben beiden al verschillende publicaties achter hun naam staan. Dat het hier om twee academici gaat, is duidelijk te merken aan de schrijfstijl. De overlevenden is geen boek voor Jan Modaal. De woordenschat is niet simpel en de vele Franse citaten worden nergens vertaald. Het vraagt dus enige kennis of zelfdiscipline om het boek te lezen. Het is niet iets wat je er eventjes snel tussendoor neemt.
Interessant is het feit dat de rol van de oud-strijders op verschillende vlakken uitgediept wordt. Het is een thema dat in de literatuur nog niet veel aan bod komt. Toch vraagt het van de lezer, mede door de vele eindnoten en de academische taal, een inspanning om het verhaal tot zich te nemen. Voor wie in deze politieke, sociale en economische geschiedenis van België tussen de twee wereldoorlogen geïnteresseerd is, vormt het zeker een meerwaarde.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ann Busquart
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
