Stockholmsyndroom naar een hoger niveau getild

Sinds Netflix de serie Clark uitbracht, hoeft nog aan weinig mensen uitgelegd te worden wat het stockholmsyndroom precies inhoudt: tijdens een gijzeling ontwikkelt een gijzelaar gevoelens voor de gijzelnemer. Ellen Lina geeft haar nieuwste thriller dezelfde titel, maar weet een heel eigen twist te geven aan dit psychologische fenomeen.

Als ze terugkomen van de markt wacht Lauren en haar zoontje Xavian de schrik van hun leven: op de oprit van hun gigantische landhuis worden ze opgewacht door zes gewapende mannen. Die gijzelen aanvankelijk de zesjarige jongen, maar Lauren weet hen ervan te overtuigen haar zijn plaats te laten innemen. Dat de gijzelaars hierin meegaan, heeft ze vooral te danken aan 'Yvar', de enige van het stel die het voor haar en haar zoon lijkt op te nemen. Binnen de hel van de gijzeling wordt hij haar rots in de branding. Terwijl Lauren probeert uit te zoeken waarom haar gezin het doelwit van dit drama is, moet ze er ook achter zien te komen wie in haar leven wel en niet te vertrouwen is.

Lina sleurt haar lezer meteen het verhaal binnen. Vanaf de eerste bladzijde is de radeloosheid van Lauren al voelbaar. Ze wordt totaal overdonderd, kan alleen aan haar zoontje en zijn diabetes denken en beseft achteraf pas dat ze zichzelf in een lastig parket gemanoeuvreerd heeft. Heel snel ontwikkelt zich een band tussen haar en Yvar, een van de gijzelnemers, en daar wringt het schoentje oorspronkelijk wel een beetje. Het komt niet echt geloofwaardig over dat een gijzelaar eisen stelt aan de gijzelnemer en dat die dat allemaal voor zoete koek neemt. Gaandeweg wordt echter duidelijk waarom dat zo is. De auteur weet telkens op precies het goede moment een nieuwe verrassing in het verhaal te verweven. Daarmee houdt ze de lezer – zeker in het eerste deel van het verhaal – in een wurggreep waaruit moeilijk te ontsnappen valt. Het is even met een half toegeknepen oog de toevalligheden en ongeloofwaardige (re)acties negeren die het verhaal soms binnensluipen en wat overblijft, is een sterk staaltje psychologie.

Die psychologische diepgang is vooral te vinden in de twee hoofdpersonages. Oorspronkelijk komt Yvar als een watje over in vergelijking met zijn (eerder stereotype) wrede collega’s. Dat ze al zijn pogingen om Lauren te beschermen zo lang voor lief nemen, lijkt bijna niet te geloven. Gelukkig laten ze uiteindelijk wel hun ware aard zien. Lauren is geen katje om zonder handschoenen aan te pakken en als het om haar welp gaat, verandert ze zelfs in een gevaarlijke leeuwin. Tere zieltjes zullen even over de scheldkanonnades heen moeten lezen. Vanuit flashbacks is het boeiend om te zien hoe Lauren doorheen het verhaal geëvolueerd is.

Op ongeveer driekwart van het verhaal wordt de lezer al op een bloedstollende eerste ontknoping getrakteerd. Wat daarna komt, lijkt eerst een lange en overbodige uitloper te zijn, maar niets is minder waar. De auteur blijft verrassingen uit haar mouw schudden. Dit laatste stuk leest een stuk minder spannend dan wat eraan voorafging. Een verwarde lezer zou haast denken dat hij plotseling in een ander genre beland is en een aandachtige lezer had sommige plotwendingen misschien al zien aankomen. Het is allemaal nogal braaf in vergelijking met het eerste deel en dat komt bevreemdend over. Aan de andere kant heeft het de lezer ook wel de tijd om weer op adem te komen.

Ellen Lina heeft een prettige schrijfstijl met pittige dialogen. Ze schrijft beeldend en weet met haar beschrijvingen van het 'Cinderella'-huwelijk een sfeer te scheppen die in schril contrast staat met het brute geweld van de gijzeling. Bovendien heeft ze ook aandacht voor de naweeën van die gijzeling en weet ze voelbaar aan te tonen dat niet alles meteen weer gladgestreken is. Het stockholmsyndroom is een loeiharde thriller met een vleugje romantiek en een snuifje erotiek, afgewerkt met een kleine nasmaak van feelgood. Voor elk wat wils dus.