De G20 in dilemma

Het pseudoniem Era Richmen is een anagram van de voornamen van het Nederlandse schrijversduo Eric Bakker en Herman Zandstra. Al staat het nergens op of in Het Dubai ultimatum  vermeld, dit is een heruitgave. In 2011 verscheen het boek in eigen beheer. Een uitgever zag onlangs brood in Richmens tweede thriller, Het Slater delict, en heeft ook Het Dubai ultimatum  opnieuw in de markt gezet. In het voorjaar van 2015 verschijnt nummer drie, waarvan de Engelse titel The Saracen Conspiracy  luidt. Opmerkelijk, dat de website van Era Richmen geheel in het Engels is, evenals de sterke trailer op de site.

Egon Zilverberg, een van ’s werelds meest vooraanstaande archeologen, doet een ontdekking die de wereld zal schokken. Tenzij ... Zilverberg beraamt een ruilhandel met de wereldleiders van de G20: hij zal zwijgen over zijn ontdekking, mits de G20-landen een fonds instellen dat onder beheer komt van Zilverberg en de zijnen. Dat fonds is bestemd voor verbetering van het leefklimaat van álle wereldburgers, waar de wereldleiders zich tot op de dag van vandaag vooral bezig hebben gehouden met eigenbelang en zelfverrijking. Het is 2018. Peter Campbell, de 45e president van de Verenigde Staten, opvolger van Barack Obama, staat voor een dilemma: ingaan op de eisen van Zilverberg is geen optie, Zilverbergs onderzoeksresultaat wereldkundig maken is dat evenmin. Elimineren van Zilverberg lijkt de enige uitweg. Zilverberg heeft dat echter voorzien …

Het buitengewone dilemma waar president Campbell voor staat zou geleid moeten hebben tot een buitengewoon spannende thriller. Dat is niet het geval.  Het verhaal vliegt van hot naar her, zowel qua locaties als personages als tijd (2015 en 2018). Ook het taalgebruik doet geen goed, het is in z’n algemeenheid te eenvoudig voor dit spel, dat op het bestuurlijk gezien hoogste wereldniveau gespeeld wordt. De woordkeuze is soms op z’n zachtst gezegd bijzonder: een groepsverkrachting wordt ‘uitspattingen’ genoemd. Beetje makkelijk vanaf gemaakt ook: ingewikkelde zaken worden niet nader uitgelegd – ‘een apparaatje’ – maar neergezet als voldongen feiten; taferelen daarentegen die zich beter laten beschrijven – zoals die van de Tsjetsjenen die langskomen bij de familie Karstanovich - worden uitvoerig verwoord. Slordig zijn de diverse taal- en interpunctiefouten, variërend van “Nog diezelfde middag was ze naar het dichtstbijzijnde tankstation gereden en een dichte boedelbak gehuurd.” tot “zijn Pools Engelse accent”. Veel clichés en niet-onderbouwde filosofietjes. Met afstand het beste deel van het boek is het subhoofdstuk Mato Grosso / Amazonegebied, juli-september 2015: mooie stijl, spannend, maar verwachtingen wekkend die op de overige pagina’s niet uitkomen. De personages hebben alle een duidelijke, zakelijke, rol; een gevoelsleven hebben ze nauwelijks.

Era Richmen heeft een bijzonder thema aangekaart, dat tot nadenken aanzet over hoe de wereld in elkaar steekt. De uitwerking ervan had beter gekund, meer to the point en minder uitweidingen over bijzaken. Er zijn veel afleidingsmanoeuvres ingebouwd, ter ‘opleuking’ van het (te magere?) dilemmaverhaal. Je wordt meegevoerd van kleitabletten in het British Museum naar een mini-helikopter in het Amazonegebied, van moord en doodslag naar romance, van Italië naar Rusland, van dilemma naar wilde seks, enzovoort. Een strakkere regie en minder slordigheden zou Het Dubai ultimatum  tot een aanzienlijk krachtiger thriller gemaakt hebben. Waarom het verhaal zich grotendeels in de toekomst afspeelt blijft een raadsel. Het past prima in de actualiteit, maar wellicht dient ook hier het gemak de mens: met een fictieve president van de Verenigde Staten kun je alle kanten op, terwijl bij Obama feitenkennis en realiteit een rol spelen.

Mooiste regels uit Het Dubai ultimatum: “Fictie is niet de weerspiegeling van de werkelijkheid. Het is de werkelijkheid van de weerspiegeling.” Bij vlagen is Era Richmen goed bezig, nu op naar stabiliteit.