Magere basis en stikvol clichés

Schuld en/of onschuld zijn thema’s die John Hart graag aan de orde stelt in zijn thrillers, zo ook in Weg zonder genade. Hart is een gerenommeerd auteur, heeft verscheidene vakprijzen gewonnen en scoort internationaal goed bij de lezers. Het ligt in de lijn der verwachting dat ook Weg zonder genade een topper zal zijn.

Weg zonder genade speelt zich af in North-Carolina en is geschreven in een prettige stijl. Aan de plot, het verloop van het verhaal, schort het een en ander. Het begint er al mee dat het basisverhaal mager en geenszins origineel is. Politieman Adrian Wall heeft een gevangenisstraf uitgezeten voor een al dan niet door hem gepleegde moord, hij is destijds schuldig bevonden op basis van dubieuze bewijzen en matig politieonderzoek. Zodra hij ‘buiten’ is, is Adrian zijn leven niet meer zeker en wordt North-Carolina opgeschrikt door nieuwe moorden. Er zijn twee mogelijkheden:

1. Adrian was (en is) onschuldig en de werkelijke dader loopt vrij rond.
2. Adrian was toentertijd schuldig en moordt opnieuw.

Áls Adrian onschuldig veroordeeld is, wie is dan de moordenaar? Nou, er komt maar één persoon in aanmerking en dat is op een kwart van het boek al duidelijk. Teleurstellend doorzichtig en exact in de lijn van menig genregenoot.Rechercheur Elizabeth Black heeft te dealen met de consequenties van een schietincident, waaraan zij al dan niet schuldig is. De weg die ze daarin kiest is onbegrijpelijk, geen weldenkend mens zou deze keuze maken. Zij heeft tevens een zwak voor Adrian Wall en gelooft heilig in zijn onschuld. Gaandeweg het verhaal wordt Black geconfronteerd met haar verleden, niets nieuws onder de zon.

Er zijn meer verhaallijnen, onder andere over de gevangenis en de politie, en alle zijn even cliché: extreme gewelddadigheid in de gevangenis, slechtigheid en domheid onder politiemensen, machtsspelletjes. Breedvoerig en overtrokken, alsof de auteur met afleidingsmanoeuvres en zijpaden wil camoufleren dat Weg zonder genade in feite een dun verhaal is. Een standaard whodunit: wil de echte dader opstaan!

O ja, geheimen zijn er ook. En omdat er uiteindelijk iemand zo vriendelijk is een geheim te verklappen, komt de waarheid aan het licht. Dat is wel heel gemakkelijk.

De proloog en het eerste hoofdstuk zijn veelbelovend en vormen het beste deel van het boek. De spanning is direct voelbaar. De setting is hartverscheurend, duister en nieuwsgierigmakend.

Hij had het gehaald. Hij zat in de trein die hem naar een man bracht die hij ging doden, en de waarheid daarvan drukte op hem in de duisternis. Het was niet meer alleen maar praten, wachten of plannen.Over vier uur kwam de zon op. De kogels zouden echte kogels zijn. 

Was John Hart maar op deze voet doorgegaan, maar hij weet het niveau niet vast te houden en gaat allengs op de typisch Amerikaanse toer: too much van alles, onrealistisch. Wie kickt op beschrijvingen van gruweldaden komt voldoende aan zijn of haar trekken. De karakters van de hoofdpersonages Adrian en Elizabeth, en van de subrolspelers Channing en Gideon, zijn matig uitgewerkt (door de vele tekst lijkt het heel wat, maar inhoudelijk stelt het weinig voor). Ook de motieven van de moordenaar zijn amper onderbouwd.

Tegen de vijfhonderd bladzijden heeft Hart nodig om bij de epiloog aan te landen, die evenals de afronding van de plot volstrekt over de top en onwaarschijnlijk is. Alles bij elkaar steekt Weg van genade niet boven het maaiveld uit en dat stelt – gelet op de verwachtingen – teleur.