Het leven is niet te begrijpen vanuit de logica
Janneke de Bijl (1982), schrijfster en comedian, heeft niet alleen veel ervaring in het creatieve veld, maar ook in de filosofie en logica. Ze behaalde haar diploma in filosofie en gaf werkcolleges in logica aan universiteitsstudenten. Na haar studie werd ze lid van Comedytrain, een collectief voor stand-up comedy. De Bijl heeft verschillende prijzen gewonnen en werd in 2019 door de Volkskrant uitgeroepen tot comedytalent van het jaar. Haar debuutroman Als, dan verscheen bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar in juli 2023.
'Is het te gewaagd om humor toe te passen in seksscènes die steeds ongemakkelijker worden?' – recensent Anna
In deze roman bekijkt Eefje Vergeer het leven graag door de bril van de logica. Dat is geen probleem als het gaat om praktische zaken, zoals het halen van een tentamen. Het is immers logisch dat je daarvoor moet studeren. Maar wanneer het aankomt op de grote levensvragen, zoals liefde en het verlies van haar vader op jonge leeftijd, wordt het lastiger voor haar. Eefje probeert krampachtig grip te krijgen op haar leven door zich vast te klampen aan haar vriend Sjoerd. Bij elke keuze die ze moet maken over hun relatie, bijvoorbeeld of ze hem tijdens een paniekaanval moet bellen, past ze op een destructieve manier logisch redeneren toe. Eefje probeert dus alles in formules te vatten om de nare gebeurtenissen te kunnen vergeten.
'Na het ongeluk deed ik het leven nog wel, maar ik kon er niet meer terug in. Dan maar beter worden in mijn buitenstaanderspositie.'
Een comedian moet de kunst verstaan van het schrijven van grappige en treffende teksten, en De Bijl stelt hierin zeker niet teleur. Eefjes observaties en haar beschrijvingen van verschillende typetjes, zoals de filosofiestudenten en de gebeurtenissen tijdens de hondentraining van haar moeders hond Max, zorgen keer op keer voor een glimlach op je gezicht. Helaas haalt De Bijl soms ook de emotie uit haar eigen taal door te veel nadruk te leggen op formules, als een poging om de narigheid uit Eefjes leven te verbannen. Het verhaal draait voortdurend om het analyseren van Eefjes gedrag en gedachten. Op momenten waarop het boek meer diepgang in emotie kan gebruiken, gaat de humor soms iets te ver en wordt het zelfs vermoeiend om door te blijven lezen.
De humoristische momenten in het verhaal hebben absoluut een relativerend effect. De Bijl heeft namelijk getracht een roman te schrijven over het omgaan met verlies en gebruikt humor om de pijn van Eefje iets draaglijker te maken. Maar is het werkelijk zo grappig dat Eefje alleen maar pizza's eet zonder ze zelfs maar in de oven te doen? Is het te gewaagd om humor toe te passen in seksscènes die steeds ongemakkelijker worden? Het gevaar van overmatig gebruik van humor is dat de rauwe essentie van het verhaal volledig verloren gaat en de lezer het niet meer serieus neemt.
De overvloed aan humor heeft ook een nadelig effect op de ontwikkeling en structuur van het verhaal. Al in het begin van de roman wordt duidelijk dat de relatie tussen Eefje en Sjoerd niet lang zal duren. Het is bijna voorspelbaar wanneer Sjoerd uiteindelijk de knoop doorhakt, maar op het cruciale moment wordt het verdriet weer op een ongepaste manier gerelativeerd én lijkt Eefjes verdriet als sneeuw voor de zon verdwenen te zijn.
'Als ik weer in bed wil stappen begrijp ik ineens niet meer waarom. Er is geen dreiging meer, geen aankomend slecht nieuws waartegen ik me moet beschermen, me in moet bouwen met dekens.'
Het is jammer dat het volledige psychologische proces van Eefje zo abrupt wordt onderbroken. Het laat de lezer met een onbevredigend gevoel achter en vormt een teleurstellend einde aan een roman die zeker potentie heeft.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anna Husson
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
