De benauwde kelder

Emy Koopman (1985), schrijver en journalist, is hard op weg om een van de meest intrigerende stemmen in de Nederlandse literatuur te worden. Na de positieve ontvangst van haar debuutroman Orewoet, was het vooral haar tweede boek, Tekenen van het universum (2022), dat haar definitief op de kaart zette. Het boek werd geprezen, kreeg een Boon-nominatie en leidde tot een groeiend lezerspubliek dat steeds nieuwsgieriger werd naar wat Koopman zou volgen.

In haar nieuwste roman, De vrouw in de kelder (2025), duiken we diep in het leven van Veronika, een tekenlerares die zich vrijwillig terugtrekt in een kelder, ver weg van de verwachtingen en druk van de buitenwereld. In deze beklemmende ruimte probeert ze haar gedachten te ordenen en de knopen in haar leven te ontwarren, vooral die over haar complexe relatie met haar vader. Naarmate ze verder graaft in haar verleden en haar verlangens, ontstaan er steeds meer vragen. Wat betekent het om werkelijk vrij te zijn? En wat is de prijs die je betaalt voor die vrijheid?

Koopman heeft een krachtige, introspectieve schrijfstijl waarin ze de diepte van woorden onderzoekt. Ze schrijft: “De woorden, de juiste woorden, die moeten telkens worden gezocht en gevonden, opgediept. Eenmaal uitgesproken tonen ze iets van jou wat niet meer terug te halen valt. Ze zijn zo naakt, de woorden, ze maken je zo naakt. En tegelijkertijd kun je ze gebruiken om je achter te verstoppen; de vaagheden, omkeringen, overdrijvingen, leugens, dubbele betekenissen.” Dit vormt de kern van het boek: de spanning tussen wat gezegd wordt en wat verborgen blijft, tussen de zoektocht naar waarheid en de leugens die we nodig hebben om onszelf te beschermen.

Net als in haar vorige romans pakt Koopman opnieuw een breed scala aan thema’s aan: de ziekte van Veronika’s vader, haar eigen gezondheid, de keuze om wel of niet aan ouderschap te beginnen, liefdesperikelen, de zoektocht naar vrijheid, en de impact van onaangename ervaringen op het werk. Deze thema’s zijn ambitieus, maar soms wordt het verhaal verward door teveel losse eindjes. De focus raakt zoek in een stortvloed van onderwerpen, waardoor de diepgang van de thematiek verwatert. Het lijkt alsof Koopman te veel hooi op haar vork heeft genomen, wat haar nieuwe roman minder overtuigend maakt dan Tekenen van het universum, waarin haar thematiek strakker en meer gefocust was.

Het verhaal wordt volledig vanuit Veronika’s perspectief verteld, en Koopman houdt dit perspectief krachtig vast, waardoor je als lezer diep in haar gedachten en emoties duikt. Toch heeft dit ook een keerzijde: het verhaal kan zwaar aanvoelen. Vooral Veronika's woede en schaamte worden intens benadrukt, waardoor het moeilijk is om afstand te nemen. Het gebrek aan afwisseling, zoals humor, dialogen of perspectieven van andere personages, maakt het verhaal eenzijdig. Voor sommige lezers kan deze intense focus op één persoon goed werken, maar voor anderen kan het verstikkend aanvoelen, wat het verder lezen bemoeilijkt. Het verhaal blijft te vaak hangen in dezelfde emotionele intensiteit, zonder ruimte voor lucht of variatie.

Koopman heeft duidelijk de ambitie om grote existentiële vragen te verkennen, maar het is juist die ambitie die haar nieuwe roman soms doet verzanden in te veel zijpaden. De vrouw in de kelder vraagt om geduld van de lezer, maar ook om scherpte die helaas niet altijd aanwezig is. Het is een zoektocht naar vrijheid, maar de vraag is of de lezer met Veronika meekomt op haar tocht door de benauwde kelder van haar gedachten.