Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

In het spinnenweb van perfectie: de valstrik van de sociale media.

Anna Husson 20 november 2024 Hebban Recensent
Als je een prima baan hebt, een prachtig appartement in het bruisende Amsterdam, regelmatig leuke dingen doet met vrienden en een fijne relatie hebt, lijkt het plaatje perfect. Maar niet voor Eva, de hoofdpersoon in Josephine (2024) van onderzoeksjournaliste en auteur Eva Hofman. Al sinds haar jeugd kijkt Eva op naar de charismatische Josephine, die altijd tien stappen verder lijkt te zijn – of het nu gaat om stijl, lef of dromen waarmaken. Zelfs jaren later laat Josephine een onuitwisbare indruk achter op Eva’s leven. Maar waarom eigenlijk? En wat zegt dat over haarzelf?

Allereerst draait Josephine om de verwoestende impact van sociale media-verslaving. Eva zit vastgekleefd aan haar scherm – van ’s ochtends vroeg tot diep in de nacht. Ze maakt eindeloos foto’s van zichzelf en plaatst die online, in een poging een perfect beeld van haar leven te creëren. Maar dit digitale escapisme eist een hoge tol. Terwijl ze steeds dieper wegzinkt in haar online persona, brokkelt haar echte leven af. Haar lichaam geeft signalen van overbelasting: pijn in haar nek, vermoeidheid, en zelfs het overslaan van maaltijden. Haar sociale leven verschuift ondertussen van echte connecties naar oppervlakkige interacties – beperkt tot likes en comments. Met sociale media als centraal thema legt Eva Hofman een pijnlijk actueel probleem bloot. Ze confronteert ons met de vraag: beseffen we wel écht hoe sociale platforms ons gedrag, onze relaties en ons zelfbeeld sturen en vervormen?

‘Als kringen van een boomstam omhulde ik me in in elke levensfase met het aura van een andere vrouw op wie ik had willen lijken, maar wie de boom omhakt ziet dat de kern ontbreekt. Ik scherm me al jaren met identiteiten en nu heb ik zelfs een verhaal over mijn leven geschreven waar niets van klopt, waarin de meest belangrijke mensen samenklonteren tot enkele types die moeten illustreren hoe ik mij over weer andere mensen voel. De echte drama’s die mij vormden zijn met elkaar vermengd tot hoofdlijnen in een herkenbaar plot.’

Hofmans schrijfstijl fungeert soms zelf als een subtiele metafoor voor de oppervlakkigheid van sociale media. Ze beschrijft gevoelens en ervaringen die op het eerste gezicht diepgaand lijken, maar bij nader inzien vaak niet verder reiken dan de oppervlakte. Dit versterkt het thema van het verhaal en reflecteert de tegenstrijdige realiteit waarin Eva zich bevindt. Wanneer je denkt dat Eva tijdens een ‘ontsnappingsreis’ eindelijk tot bezinning komt, blijkt ze opnieuw vast te zitten in het banale en futiele karakter van haar problemen. Hofman speelt hier mee, door Eva af en toe te laten inzien hoe absurd en leeg de digitale wereld kan zijn – maar tegelijkertijd te tonen dat het onmogelijk is om eraan te ontsnappen. Deze ironie voegt een extra laag toe aan het verhaal en benadrukt de worsteling van een generatie, gevangen in een wereld van constante zogenaamde verbondenheid, maar in werkelijkheid van innerlijke leegte.

De roman beperkt zich niet tot dit het thema, maar verkent ook de complexe dynamiek van macht en relaties tussen vrouwen. Hofman speelt met de vaak ongemakkelijke verstandhouding tussen Eva en haar vriendin Hedwig. Wie heeft de controle in deze vriendschap, en hoe ver is Eva bereid te gaan om haar positie te behouden of te verbeteren? Daarnaast werpt Hofman de vraag op waarom Josephine zo verheven lijkt boven Eva: wat maakt dat Josephine haar altijd een stap voor lijkt te zijn?

Hoewel Josephine interessante thema’s aansnijdt – de invloed van sociale media en de machtsverhoudingen tussen vrouwen – voelt de combinatie van deze twee onderwerpen niet altijd even natuurlijk aan. Beide onderwerpen zijn op zichzelf rijk en complex genoeg om een volledige roman te dragen; samen botsen ze eerder dan dat ze elkaar aanvullen. De introspectieve strijd die Eva voert met haar sociale media-verslaving lijkt soms haaks te staan op de externe, relationele dynamieken die haar vriendschappen domineren. De overgang tussen beide thema’s voelt geforceerd, waardoor de diepgang van beide wordt aangetast.

Op literair vlak weet debutant Hofman nog niet te overtuigen. Vooral aan het begin en het einde van het verhaal gebeurt er simpelweg te veel, terwijl sommige elementen onvoldoende uitgewerkt worden. Soms staan (essayistische) zinnen wat houterig in het verhaal, zonder dat ze dieper worden onderzocht, waardoor je je afvraagt wat dit toevoegt aan Eva’s psychologie. De ontknoping komt te snel en heeft niet de impact die je zou verwachten. Vooral in haar innerlijke strijd om een Josephine te worden, voelt het verhaal eerder als een opsomming van emoties dan als genuanceerde weergave van haar diepere worstelingen.

Concluderend: de roman Josephine snijdt interessante thema’s aan. Echter, de combinatie van de thema’s voelt soms geforceerd aan en is niet altijd goed uitgewerkt, wat ten koste gaat van de diepgang. Hoewel Hofman haar best doet om de psychologie van haar hoofdpersoon te analyseren, blijven bepaalde emoties en innerlijke conflicten oppervlakkig. De versnelling van de ontknoping en de overdaad aan gebeurtenissen zorgen ervoor dat de impact van het verhaal niet optimaal is. Josephine biedt stof tot nadenken, maar mist literaire overtuigingskracht.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anna Husson

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!