Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

In het spinnenweb van perfectie: de valstrik van de sociale media.

Anna Husson 20 november 2024 Hebban Recensent
Als je een prima baan hebt, een prachtig appartement in het bruisende Amsterdam, regelmatig leuke dingen doet met vrienden en een fijne relatie hebt, lijkt het plaatje perfect. Maar niet voor Eva, de hoofdpersoon in Josephine (2024) van onderzoeksjournaliste en auteur Eva Hofman. Al sinds haar jeugd kijkt Eva op naar de charismatische Josephine, die altijd tien stappen verder lijkt te zijn – of het nu gaat om stijl, lef of dromen waarmaken. Zelfs jaren later laat Josephine een onuitwisbare indruk achter op Eva’s leven. Maar waarom eigenlijk? En wat zegt dat over haarzelf?

Allereerst draait Josephine om de verwoestende impact van sociale media-verslaving. Eva zit vastgekleefd aan haar scherm – van ’s ochtends vroeg tot diep in de nacht. Ze maakt eindeloos foto’s van zichzelf en plaatst die online, in een poging een perfect beeld van haar leven te creëren. Maar dit digitale escapisme eist een hoge tol. Terwijl ze steeds dieper wegzinkt in haar online persona, brokkelt haar echte leven af. Haar lichaam geeft signalen van overbelasting: pijn in haar nek, vermoeidheid, en zelfs het overslaan van maaltijden. Haar sociale leven verschuift ondertussen van echte connecties naar oppervlakkige interacties – beperkt tot likes en comments. Met sociale media als centraal thema legt Eva Hofman een pijnlijk actueel probleem bloot. Ze confronteert ons met de vraag: beseffen we wel écht hoe sociale platforms ons gedrag, onze relaties en ons zelfbeeld sturen en vervormen?

‘Als kringen van een boomstam omhulde ik me in in elke levensfase met het aura van een andere vrouw op wie ik had willen lijken, maar wie de boom omhakt ziet dat de kern ontbreekt. Ik scherm me al jaren met identiteiten en nu heb ik zelfs een verhaal over mijn leven geschreven waar niets van klopt, waarin de meest belangrijke mensen samenklonteren tot enkele types die moeten illustreren hoe ik mij over weer andere mensen voel. De echte drama’s die mij vormden zijn met elkaar vermengd tot hoofdlijnen in een herkenbaar plot.’

Hofmans schrijfstijl fungeert soms zelf als een subtiele metafoor voor de oppervlakkigheid van sociale media. Ze beschrijft gevoelens en ervaringen die op het eerste gezicht diepgaand lijken, maar bij nader inzien vaak niet verder reiken dan de oppervlakte. Dit versterkt het thema van het verhaal en reflecteert de tegenstrijdige realiteit waarin Eva zich bevindt. Wanneer je denkt dat Eva tijdens een ‘ontsnappingsreis’ eindelijk tot bezinning komt, blijkt ze opnieuw vast te zitten in het banale en futiele karakter van haar problemen. Hofman speelt hier mee, door Eva af en toe te laten inzien hoe absurd en leeg de digitale wereld kan zijn – maar tegelijkertijd te tonen dat het onmogelijk is om eraan te ontsnappen. Deze ironie voegt een extra laag toe aan het verhaal en benadrukt de worsteling van een generatie, gevangen in een wereld van constante zogenaamde verbondenheid, maar in werkelijkheid van innerlijke leegte.

De roman beperkt zich niet tot dit het thema, maar verkent ook de complexe dynamiek van macht en relaties tussen vrouwen. Hofman speelt met de vaak ongemakkelijke verstandhouding tussen Eva en haar vriendin Hedwig. Wie heeft de controle in deze vriendschap, en hoe ver is Eva bereid te gaan om haar positie te behouden of te verbeteren? Daarnaast werpt Hofman de vraag op waarom Josephine zo verheven lijkt boven Eva: wat maakt dat Josephine haar altijd een stap voor lijkt te zijn?

Hoewel Josephine interessante thema’s aansnijdt – de invloed van sociale media en de machtsverhoudingen tussen vrouwen – voelt de combinatie van deze twee onderwerpen niet altijd even natuurlijk aan. Beide onderwerpen zijn op zichzelf rijk en complex genoeg om een volledige roman te dragen; samen botsen ze eerder dan dat ze elkaar aanvullen. De introspectieve strijd die Eva voert met haar sociale media-verslaving lijkt soms haaks te staan op de externe, relationele dynamieken die haar vriendschappen domineren. De overgang tussen beide thema’s voelt geforceerd, waardoor de diepgang van beide wordt aangetast.

Op literair vlak weet debutant Hofman nog niet te overtuigen. Vooral aan het begin en het einde van het verhaal gebeurt er simpelweg te veel, terwijl sommige elementen onvoldoende uitgewerkt worden. Soms staan (essayistische) zinnen wat houterig in het verhaal, zonder dat ze dieper worden onderzocht, waardoor je je afvraagt wat dit toevoegt aan Eva’s psychologie. De ontknoping komt te snel en heeft niet de impact die je zou verwachten. Vooral in haar innerlijke strijd om een Josephine te worden, voelt het verhaal eerder als een opsomming van emoties dan als genuanceerde weergave van haar diepere worstelingen.

Concluderend: de roman Josephine snijdt interessante thema’s aan. Echter, de combinatie van de thema’s voelt soms geforceerd aan en is niet altijd goed uitgewerkt, wat ten koste gaat van de diepgang. Hoewel Hofman haar best doet om de psychologie van haar hoofdpersoon te analyseren, blijven bepaalde emoties en innerlijke conflicten oppervlakkig. De versnelling van de ontknoping en de overdaad aan gebeurtenissen zorgen ervoor dat de impact van het verhaal niet optimaal is. Josephine biedt stof tot nadenken, maar mist literaire overtuigingskracht.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anna Husson

Gesponsord

Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?

Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.

Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.

Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.

Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.

Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!

Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.

Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft

In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.

De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.

Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.

Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.

De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?

Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.

Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.

Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu

Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?

Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.

Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur