Kleine daden maken het verschil

Kleine helden is de titel van de nieuwe roman van de Spaanse schrijfster Almudena Grandes (1960). Het is een bundeling verhalen van verschillende mensen die in een volksbuurt in Madrid wonen. Er wonen mensen die jaren geleden veel verdienden, maar het nu met minder moeten doen. Ook wonen er alleenstaanden die de geborgenheid van een relatie missen of juist gelukkig zijn. Daarnaast proberen de jongeren in hun buurt de ouderen minder eenzaam te maken, terwijl de oudere generatie haar best doet om de jongeren te steunen in de zoektocht naar een baan. Wat iedereen met elkaar gemeen heeft, is dat ze allemaal de gevolgen en kosten van de financiële crisis in Spanje voelen. De kapster uit de buurt ziet bijvoorbeeld haar winst steeds meer slinken, een journalist wordt na jarenlang werken plots werkloos en een succesvolle televisiejournalist verliest bijna de controle over haar leven. Het zijn mensen die geen schuld hebben aan de crisis, maar wel de schrijnende gevolgen voelen.

Almudena Grandes debuteerde in 1989 met de erotische en controversiële roman Episoden uit het leven van Lulu. In de jaren daarna schreef ze verschillende romans en verhalenbundels. Haar bestverkochte roman is Het ijzig hart (2010) over de werking van het geheugen, het verwerken van oorlogservaringen en het hebben van een onmogelijke liefde. Het is een verhaal waarin de individuele drama's worden afgezet tegen de grote drama's van de twintigste-eeuwse geschiedenis, waaronder de Spaanse Burgeroorlog. De roman wordt beschouwd als de ultieme familiekroniek en werd bekroond met verschillende nationale en internationale literaire prijzen.

Ook in Kleine helden worden individuele drama's afgezet tegen een groot maatschappelijk drama, in dit geval de financiële crisis in Spanje. De lezer moet echter vaak schakelen tussen de verschillende personages en verhalen en het gevaar duikt op dat de rode draad van het verhaal daardoor verloren gaat. Daarentegen wordt ieder personage tot leven gewekt en vallen de meeste verhalen aan het einde van de roman samen. Ook de persoonlijke wijze waarop de schrijfster het hedendaagse Spanje en de problemen weergeeft is een pluspunt. In ieder hoofdstuk waant de lezer zich in een andere wereld en op elke bladzijde schetst Grandes een ontroerend portret van de gewone burger onder het juk van de crisis.

Grandes heeft een vlotte pen en weet met korte zinnen en mooie beschrijvingen haar lezers te ontroeren en hun harten te verwarmen. Een belangrijke boodschap in deze roman is dat hulp soms uit onverwachte hoek kan komen en dat mensen vaak bereid zijn om een steentje bij te dragen. Saamhorigheid, solidariteit en vertrouwen zijn belangrijke woorden in Kleine helden en zijn door de schrijfster goed in het verhaal verweven. Ondanks dat de roman een zware thematiek bevat en dat niet ieder personage er goed vanaf komt, eindigt het verhaal toch hoopvol doordat de bewoners van de buurt altijd naar elkaar omkijken en elkaar door de moeilijke tijd heen helpen. Kleine helden is een actueel en relevant boek dat iedereen in tijden van crisis zou moeten lezen.