Ongeziene zaken en onuitgesproken woorden
Schrijfster en gamedesigner Naomi Alderman (1974) brak met haar roman De macht (2016) internationaal door. Het verhaal gaat over tienermeisjes die ineens wakker worden met elektriciteit in hun vingertoppen. Ze kunnen daarmee onschuldige kleine schokjes geven, maar ook gevaarlijke dingen uitvoeren, zoals volledige elektrocuties. Alderman won diverse prijzen met deze roman, maar weinig mensen weten dat de schrijfster al een aantal andere romans op haar naam heeft staan. Haar debuutroman Ongehoorzaam dateert uit 2006.
Ronit, één van de hoofdpersoon uit Ongehoorzaam, is de dochter van een beroemde Londense rabbijn. Ze heeft zich echter al jaren geleden vervreemd van het Joodse geloof en ze heeft zelfs de gemeenschap verlaten. Ronit keert na de dood van haar vader terug naar haar kindertijd en naar Londen. De Joods-orthodoxe gemeenschap kijkt met vreemde ogen naar haar: Ronit is onafhankelijk, ze is niet getrouwd en ze neemt de religieuze regels niet serieus. Ze staat zo ver van het geloof en haar verleden af, dat ze er eigenlijk helemaal niet meer mee geconfronteerd wil worden.
Ronits terugkeer naar Londen confronteert haar met gebeurtenissen uit haar verleden die ze liever zou vergeten. De gecompliceerde relatie met haar overleden vader doet haar nadenken over haar huidige leven. Is het wel goed wat ze aan het doen is? Esti, een vriendin waar ze vroeger een relatie mee had, is nu getrouwd met Ronits neef Dovid. Dit vindt Ronit moeilijk om te accepteren, want houdt ze nog van haar? Deze omstandigheden leren haar echter ook nieuwe aspecten over haar identiteit. Wie leert het belang van stilte en wie leert na al die jaren weer te spreken?
‘Je hebt die onenigheid juist nodig, dat hebben we allemaal, om tot het besef te kunnen komen dat de wereld niet glad en regelmatig is, dat niet iedereen het met iedereen eens is. Je hebt een venster op een andere wereld nodig om uit te vogelen wat je van je eigen wereld vindt’.
De roman heeft een aantal aspecten die opvallen en die het verhaal versterken. Allereerst zijn de personages goed beschreven. Ze zijn allemaal zo verschillend van elkaar dat het boeiend is om te lezen hoe ze zich gedurende het verhaal ontwikkelen. In het bijzonder valt het mannelijke personage Dovid op. Hij is niet het typische personage die je vaak in religieuze romans tegenkomt: te veel mannelijkheid en wellicht zelfs een vorm van vrouwenhaat. Alderman is dapper geweest om een liefhebbende en vriendelijke man te beschrijven die niet verantwoordelijk is voor de situatie waarin hij wordt geplaatst.
Ten tweede gaan lezers er wellicht vanuit dat het boek over de liefde tussen twee vrouwen gaat, maar pas in de tweede helft van de roman wordt het duidelijk dat het een belangrijk thema is. Het verhaal draait eigenlijk om iets veel groters. Het boek gaat over geloof en religie en wat het voor iemand betekent om zich daarvan te distantiëren, maar ook als je ervoor kiest om wel met het geloof mee te gaan. In elk hoofdstuk worden de personages geconfronteerd met kwesties over identiteit en het maken van keuzes in moeilijke situaties. Het boek gaat dus veel meer over de positie van het individu in de wereld. Blijf je jezelf trouw of geef je je hele leven aan de gemeenschap en haar eisen? Met welke keuze kan je leven?
Ongehoorzaam van Naomi Alderman is geen typisch boek over twee lesbische vrouwen of over de druk van een religie en haar opgelegde regels. Het is ook geen zwart-wit verhaal en door de empathische schrijfwijze van Alderman is het onmogelijk om de personages te beoordelen op de keuzes die ze maken. Het is vooral een liefdevol verhaal over individuen die worstelen met hun positie in de wereld.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anna Husson
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
