Versneld door het leven

Snel, het leven (2025) van Sylvie Schenk is een roman die liefde, geschiedenis en volwassenwording met elkaar verweeft. Louise, een jonge Française uit de Alpen, begint in de jaren '50 een nieuw hoofdstuk als studente in Lyon. Daar komt ze in contact met een wereld van nieuwe ideeën en culturen, terwijl de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog nog altijd doorwerken. Twee mannen vormen haar emotionele conflict: Henri, een getalenteerde Joodse pianist, charismatisch en onvoorspelbaar, en Johann, een Duitse man die haar stabiliteit biedt, maar wiens familiegeschiedenis zwaar belast is door nazi-misdaden. De roman onderzoekt de naweeën van de oorlog, de complexiteit van liefde in tijden van morele verwarring en de vraag of het verleden ooit echt afgesloten kan worden.

Schenk kiest voor een gedurfde verteltechniek: de tweede persoon enkelvoud, waarmee ze de lezer direct in Louise’s huid plaatst. Deze aanpak creëert in eerste instantie een intieme ervaring, maar slaagt er niet in om echt door te dringen in haar innerlijke wereld. De voortdurende aanspreking creëert een kloof, waardoor Louise niet meer dan een vage figuur blijft. Deze afstand wordt verder vergroot door de plotselinge verschuiving naar Johann aan het einde van het boek, die ook in de tweede persoon aangesproken wordt. Deze onverklaarde verandering voelt abrupt en ondermijnt de emotionele impact van hun relatie.

In het eerste deel van het boek wordt veel meer zorg besteed aan de opbouw, wat het verhaal levendiger maakt. Toch ontbreekt het hier en daar aan pathos, waardoor het geheel soms koel en afstandelijk aanvoelt — net als Louise zelf. De keuze om de lezer zo intens met Louise te verbinden is verfrissend, maar de overgang naar Johann is onverwacht en slecht gemotiveerd, wat het verhaal zijn diepgang ontneemt.

Verder wordt de afstand tussen lezer en personage versterkt door het razendsnelle tempo van het verhaal. Van Louises jeugd in de Franse Alpen naar haar studentenjaren in Lyon, van haar huwelijk met een Duitser tot haar nieuwe leven in de Bondsrepubliek — het verhaal beweegt zich zo snel dat er weinig ruimte overblijft voor reflectie. Grote thema’s zoals oorlogstrauma, liefde, schuld en identiteit worden oppervlakkig aangestipt, zonder dat er voldoende tijd is om ze echt te onderzoeken. Cruciale momenten in Louises leven, zoals haar huwelijk en de jaren die daarop volgen in Duitsland, worden haastig gepresenteerd, waardoor ze aan betekenis inboeten.

De thematiek van de naoorlogse periode, de bezetting van Frankrijk en het huwelijk tussen een Franse vrouw en een Duitse man wordt te oppervlakkig behandeld. Er blijft veel potentieel onbenut, vooral in de periode na het huwelijk, die te snel voorbijgaat. Het voelt alsof de roman niet de tijd neemt om de rijke thema’s volledig te verkennen, wat het verhaal zijn diepgang en emotionele impact ontneemt.

Toch zijn er mooie, poëtische passages die een glimp bieden van de diepgang die het verhaal had kunnen bereiken. Bijvoorbeeld: “Je kindertijd is een amper verflauwd muziekstuk. Je kunt de noten een voor een staccato aantikken of ze allemaal de tijd geven om uit te klinken tot een aaneengesloten melodie. Zo is er het lied van je zussen, de dans van je kleine broertje, het kerkgezang van je communie, het lied van je eerste liefde, een liefde voor een lesbische lerares…” Dit soort lyrische zinnen toont het potentieel van Schenk om met woorden emotie en beeld te creëren, maar helaas komen deze momenten te weinig voor om het verhaal daadwerkelijk te dragen.

Snel, het leven is een roman die, ondanks zijn potentieel, niet verder komt dan een vluchtige schets van een complex leven. Het mist de tijd en ruimte om de gelaagdheid van de personages en hun verhalen volledig te onderzoeken, wat resulteert in een eindresultaat dat niet het emotionele gewicht heeft dat het zou moeten dragen.