Als de puzzelstukjes op zijn plaats vallen

Soms is de invloed van een broer of zus groter dan die van de ouders. Claire wil op jonge leeftijd graag een broertje of zusje, maar na de geboorte van haar broer Orville ontstaat al snel wrijving. Claire heeft namelijk het idee dat ze op haar broertje moet passen omdat ze denkt dat hij haar steun nodig heeft. Bovendien voelt Claire zich eindelijk een keer nuttig wanneer ze de reddende engel kan spelen: ‘Mijn kleine broertje kon altijd bij mij terecht’. Maar deze rol als de beschermende zus gaat een stap te ver wanneer Orville problemen krijgt met een drugsdealer. Claire schiet hem te hulp, maar verliest daarbij de controle over haar leven. Ze houdt vol dat ze haar broertje helpt om de band tussen hen te versterken, maar de echte reden houdt ze voor iedereen, inclusief zichzelf, geheim. Ze ontkent de werkelijkheid en verzint verhalen om zich staande te houden.

Claire is de hoofdpersoon van de debuutroman Stad van goud (2016) van Tjeerd Posthuma (1991). Toch is deze roman niet helemaal zijn debuut. Posthuma schreef namelijk al eerder stukjes voor nrc.next en sinds zijn zestiende schrijft hij voor Sesamstraat. In dit kinderprogramma wordt de grens tussen fantasie en werkelijkheid onderzocht en deze kennis heeft Posthuma in zijn debuutroman kunnen verwerken. Het verhaal van Stad van goud gaat over de moeilijkheden van de pubertijd, het volwassen worden en vooral over de manieren waarop je een verhaal kan vertellen. Wanneer iets heftigs is gebeurd en je daarover moet praten, hoe zet je dan alles op een rijtje en welke gebeurtenissen uit het verleden spelen een rol?

Het verhaal begint in 2008, wanneer Claire en haar ouders in de Vinex gaan wonen. Alles is nieuw of in aanbouw en Claire voelt zich daardoor gevangen in haar eigen wereld. Om enig houvast te krijgen, verzint ze allerlei verhalen en vertelt ze in een snel tempo over haar jeugd. Al snel komt de lezer erachter dat er iets met haar broertje Orville is gebeurd, maar Claire laat maar weinig los over de echte reden dat haar leven helemaal veranderde. Met een razend tempo komen allerlei gebeurtenissen uit haar verleden weer tot leven, maar de lezer blijft met veel vragen zitten. Waarom zit Claire in een gesloten instelling? Wat is er met haar broertje gebeurd? Het bijzonder snelle ritme van het verhaal wordt nooit onderbroken en zet kracht bij de spanning. Soms krijgt de lezer zelfs het gevoel dat niet alles wat Claire zegt klopt of dat ze veel informatie achterhoudt om de realiteit uit de weg te gaan. Claire is overtuigd van haar verhaal, maar is dit wel echt zo?

Doordat Claire soms aan haar eigen verhaal twijfelt, probeer je als lezer vanzelf alle gaten in het verhaal te vullen. Toch valt niets met zekerheid te zeggen. De lezer wordt voortdurend op het verkeerde been gezet en door de trefzekere stijl van Posthuma blijft de spanningsboog van de roman hoog. Zijn schakelingen tussen het verleden en heden van Claire zijn precies getimed en laten de lezer nadenken over de invloed van het verleden op de toekomst. De toenadering die Claire telkens tot haar broer zoekt, haar zoektocht naar veiligheid, haar eenzaamheid en de spanningen in het gezin leiden uiteindelijk tot een climax en geven het verhaal een beklemmende sfeer. Wat gebeurt er als je je broer wil helpen om een probleem op te lossen, maar dat je daardoor de controle over je leven verliest? Stad van goud is een sterk debuut dat de lezer veel aan het twijfelen brengt, maar het verhaal is gelukkig zeer geloofwaardig geschreven.