Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

In Starfighter schrijft Jan Kroeze over een indringende innerlijke transformatie van een jongeman.

Anna Husson 05 april 2024 Hebban Recensent
Schrijver Jan Kloeze (1959) heeft voorheen gepubliceerd in het prestigieuze literaire tijdschrift De Held en zijn werk is opgenomen in een bundel waarin andere veelbelovende schrijvers vertegenwoordigd zijn. Hij heeft zijn opleiding genoten aan de Schrijversvakschool in Amsterdam en maakt momenteel zijn debuut met de roman genaamd Starfighter. Deze roman behandelt het leven van de protagonist Job, een dromerige jongeman die opgroeit in de jaren tachtig en een tumultueuze jeugd doormaakt. Ondanks zijn voortdurende inspanningen om onopgemerkt te blijven en zich aan de regels te houden, kan zijn vader zijn aanwezigheid niet verdragen. Helaas hebben Jobs pogingen om zijn familie tevreden te stellen geen positieve uitkomst gehad, wat heeft geleid tot een gespannen relatie tussen hen.

De invloed van Jobs vader blijft een rol spelen in zijn leven, met name in zijn interactie met anderen. In het bijzonder handhaaft hij een zekere afstand tot vrouwen. Wanneer zijn eigen echtgenote haar grenzen aangeeft en hem aanmoedigt om deel te nemen aan een therapiegroep, worden pijnlijke herinneringen uit Jobs verleden opgeroepen. Desondanks doorbreekt hij zijn beschermende rol en ondergaat hij een transformatie van een voorzichtige man naar iemand die zelfstandig beslissingen neemt. Zijn leven wordt gekenmerkt door ingrijpende gebeurtenissen en de confrontatie met het verleden is onvermijdelijk pijnlijk.

‘Hij dacht in zijn verliefde dwaasheid dat hij met haar over her strand kon dwalen, haar voor zijn openhaard voorzichtig zou kunnen verleiden om samen de lichamelijke liefde te herontdekken, haar kon genezen van wat hij stiekem had gediagnosticeerd als een soort kinderlijke psychose die vaker voorkomt en gewoonlijk in eerste instantie wordt herkend als een nachtmerrie. Hij schaamt zich voor zijn schandelijke arrogantie en diep haat hij haar vader en moeder, die niets beters wisten te verzinnen dan wegkijken, hij haat ze vanwege het verblindende inzicht dat hun dochter uren in het gezelschap van dit monster heeft moeten doorbrengen. Zonder te sterven van angst, zonder te desintegreren in een gillend en kwijlend kasplantje, zonder haar verstand definitief te verliezen.’

Het eerste deel van de roman, waarin de jeugd van Job wordt beschreven, is uitstekend gestructureerd. Kloeze toont zijn schrijftalent door op een doeltreffende wijze de complexe relatie tussen Job en zijn vader te beschrijven. Hij heeft ervoor gekozen om weinig dialogen in het verhaal op te nemen, maar de dialogen die wel aanwezig zijn, zijn intrigerend en zorgen voor de noodzakelijke verwarring die past bij het beeld dat de lezer van Job heeft. Bovendien heeft Kloeze de 'innerlijke monologen' goed uitgewerkt. Ze trekken de lezer aan en stoten tegelijkertijd af. Hierdoor ontstaat er een zekere spanning in het verhaal, maar tegelijkertijd blijft de lezer nieuwsgierig en wordt hij gestimuleerd om verder te lezen om te ontdekken hoe het verhaal zich verder ontvouwt.

Het gedeelte over het volwassen leven van Job vertoont een onsamenhangende structuur. Dit is in principe geen probleem, omdat het benadrukt dat Job de problemen uit zijn jeugd niet heeft kunnen achterlaten en dat deze alleen maar groter worden. De onsamenhangende structuur draagt dus bij aan de opbouw van de spanning in het verhaal, maar vereist wel dat de lezer aandachtig blijft om het verhaal goed te kunnen volgen.

‘Maar vooral wilde hij haar zijn verhaal vertellen. Nu droeg hij het ondraaglijke gewicht van haar eenzaamheid mee, terwijl haar tred licht was. Dus was hij opnieuw met haar in het schemerlicht over het pad door de uiterwaarden van de Waal gelopen. Weer klommen ze over het prikkeldraad, trotseerden de koeien in het weiland, verlegden basaltblokken om gemakkelijk bij elkaar te zitten.’

In de laatste hoofdstukken van de roman wordt echter een overmatige hoeveelheid gebeurtenissen op een te snelle wijze gepresenteerd, waardoor het verhaal uit balans raakt. Desalniettemin slaagt Kloeze er op een indringende en realistische manier in om de martelingen te beschrijven die zich afspelen in het hoofd van de protagonist. Het is evident dat het uiteindelijke besluit dat Job neemt moreel verwerpelijk is, maar het is in lijn met de ontwikkeling die hij gedurende al die jaren heeft doorgemaakt. Zijn besluit is schokkend, maar de manier waarop Kloeze het beschrijft wekt ook medelijden op. Dit getuigt van een knappe schrijftechniek. Starfighter vormt dan ook een veelbelovend begin voor de schrijver Jan Kloeze.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anna Husson

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.