Weggaan lost niet alles in één klap op

Regelmatig worden er boeken geschreven over personages die een goed leven hebben. Ze hebben een goedbetaalde baan, een gezin om na een lange werkdag bij thuis te komen en het lijkt alsof ze nooit problemen hebben. In Thomas en Mary (2016) van Tim Parks (1954) ligt de focus echter op een huwelijk dat uit elkaar dreigt te spatten. Thomas en Mary hebben elkaar ontmoet in hun studententijd maar nu, twee kinderen en een hond verder, bereikt hun relatie een kritiek punt. Thomas heeft moeite om te beslissen of het beter is om Mary te verlaten of door te gaan met de liefde die eigenlijk plaats heeft gemaakt voor sleur. De roman heeft een symbolische start doordat Thomas zijn trouwring tijdens een dagje strand verliest. Dit begin van de roman zet de toon voor de volgende hoofdstukken die de voorgeschiedenis van het huwelijk, en al de gebeurtenissen die hebben meegewerkt aan het langzaam doodbloeden van de liefde tussen Thomas en Mary, beschrijven.

Tim Parks (1954) heeft al veel romans, essays en vertalingen op zijn naam staan. Hij groeide op in Londen en studeerde aan Cambridge en Harvard. Op dit moment woont Parks in Italië en doceert Literaire Vertalingen aan de Universiteit van Milaan. Dat taal zijn vakgebied is komt tot uiting in zijn roman Thomas en Mary. Met een virtuoos taalgebruik heeft Parks zijn hoofdpersonage Thomas uitgewerkt. Door telkens meer achtergrondinformatie te verschaffen, leert de lezer hem steeds beter kennen. In het bijzonder zijn de hoofdstukken over Thomas’ jeugd in precisie uitgewerkt en deze nauwkeurigheid resulteert in een overtuigend verhaal zonder ongeloofwaardige wendingen in het plot.

Parks beschikt over een bijzondere verbeeldingskracht. Door de nadruk te leggen op herhaling en het beschrijven van vlakke scènes wordt de huwelijkscrisis tot in detail beschreven. Deze soms overdreven gedetailleerde beschrijvingen tonen dat kleine ergernissen de crisis in het huwelijk kunnen verergeren. Op die manier wijkt Parks niet af van zijn plot en bewerkstelligt hij herkenning bij de lezer. Daarnaast valt de opbouw van het verhaal op. Hoofdstukken die vanuit het perspectief van Thomas zijn beschreven, worden namelijk afgewisseld met hoofdstukken over zijn naasten, zoals zijn moeder, zijn zoon, maar ook een collega. Deze vaak kleine hoofdstukken zijn goed getimed en geven belangrijke details en gebeurtenissen weer in de ontwikkeling van Thomas’ leven.

Toch lijkt het soms alsof de lezer expres op afstand wordt gehouden doordat Parks de focus van de roman te veel op Thomas heeft gelegd. Op deze manier wordt de lezer bijvoorbeeld nauwelijks betrokken bij Mary’s kant van het verhaal en dit is in strijd met de titel van de roman. De lezer verwacht immers dat de roman over het liefdesverhaal van Thomas en Mary gaat, in plaats van enkel de levensgeschiedenis van Thomas. Om de pijn van het gezin te tonen wordt ook het leven van zoon Mark uitgebreid beschreven, maar over dochter Sally wordt geen woord gerept. Het enige vrouwelijke personage dat veel voor de ontwikkeling van het verhaal betekent, is Thomas’ moeder. Het leven van Thomas wordt dus scherp neergezet, maar de levens van andere (vrouwelijke) personages hadden meer ontleed kunnen worden om een eenzijdig beeld van het gezin en de crisis te voorkomen.

Bovendien zijn de laatste hoofdstukken van de roman te gehaast geschreven en dit resulteert in het vervelende gevoel dat de roman niet af is. Dit is in strijd met de rest van het verhaal dat het moet hebben van de langzame scènes en lange beschrijvingen over het leven van Thomas. Het lijkt alsof Parks niet precies wist hoe hij het verhaal moest afsluiten. Met deze besluiteloosheid lijkt de schrijver op zijn eigen personage Thomas, die worstelt tussen de keuze om te scheiden of zijn huwelijk nog een kans te geven. Al met al is Thomas en Mary een goede roman over een donkere liefdesgeschiedenis, maar het haalt niet het niveau van andere romans uit Parks oeuvre.