Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Treurzang voor Julia van Susan Taubes is een vreemd en donker meesterwerk.

Anna Husson 24 april 2024 Hebban Recensent
Susan Taubes (1928-1969), een Joods-Hongaars-Amerikaanse schrijfster, verwierf bekendheid met haar werk Scheiden (1969). Voordat deze roman werd uitgebracht, schreef zij de novelle Treurzang voor Julia. Deze novelle draait om een anonieme 'geestverteller' die Julia gedurende haar kindertijd tot volwassenheid nauwlettend in de gaten houdt. Hij tracht invloed op haar leven uit te oefenen en is volledig geobsedeerd door haar ontwikkeling, waarbij zijn eigen bestaan lijkt af te hangen van haar aanwezigheid. In Julia's kindertijd zijn ze voortdurend samen en lijkt alles voorspoedig te verlopen. De geest tracht Julia te vormen naar het beeld dat hij heeft van de perfecte vrouw. Echter, wanneer Julia haar eerste menstruatie krijgt en op vijftienjarige leeftijd ontmaagd wordt door een soldaat, verandert de relatie drastisch. De verteller wordt manipulatief, afwijzend en uitgesproken vrouwonvriendelijk. Het vervolg van het verhaal beschrijft de verschillende wanhopige pogingen van de geest om van Julia af te komen.

‘Ik slink en verander van gedaante. Ik voel hoe mijn botten verweken, alsof ik in een kokend hete ketel zit, en dan ineens broos worden. Laat haar maar groeien terwijl ik krimp. We zullen de rollen omdraaien, ik zal niet meer de baas over haar spelen, haar niet meer in mijn web verstrikken, haar niet meer als een marionet laten bungelen.’

De identiteit van de mysterieuze verteller lijkt een cruciale rol te spelen in het verhaal. De oorsprong van deze 'geestverteller' blijft echter onbekend, aangezien het niet mogelijk is om met absolute zekerheid te concluderen wie of wat de verteller precies is. Bestaat er een mogelijkheid dat deze verteller een alternatieve persoonlijkheid is die in Julia huist? Is het denkbaar dat Julia meerdere 'maskers' draagt? Of is het misschien aannemelijk dat deze verteller een demon is met sporadisch engelachtige eigenschappen?

Het opmerkelijke aan de novelle van Taubes is echter dat de identiteit van de verteller juist niet van belang is en dat deze vraag naarmate het verhaal vordert ook losgelaten wordt. De novelle richt zich specifiek op de destructieve relatie tussen de twee hoofdpersonages, die allesoverheersend is. Er kan een vergelijking worden gemaakt met de roman Lolita, waarin een giftige relatie met obsessieve kenmerken de interesse van de lezers wekt, hoewel dit eigenlijk alleen maar afkeuring zou moeten oproepen. Ondanks de duistere toon van hun verhalen en romans, vinden de eminente auteurs Nabokov en Taubes elkaar ook in het gebruik van ironie en humor. Ik persoonlijk zou echter deze vergelijking niet verder uitdiepen, omdat Taubes op een geheel andere manier schrijft over de verhoudingen tussen haar personages dan Nabokov deed. In het werk van Taubes staat de verbeeldingskracht van de verteller en het innerlijke conflict van Julia centraal, terwijl zij beiden gevangen zitten tussen de 'nieuwe' en 'oude' wereld en kampen met diverse identiteitsconflicten.

‘Het doek was onschendbaar. Ik kon het de rug toekeren, opgaan in Julia’s hier en nu; totdat het moment verslijt of door zijn eigen dichtheid explodeert, ik weer op drift raak, een kader en een compositie nodig heb en terugkeer naar het doek.’

Het lezen van Treurzang voor Julia resulteert in een gevoel van verstrengeling in de morbide werelden die door de auteur worden opgeroepen. De realiteit vervaagt, maar deze vervaging wordt regelmatig onderbroken door plotseling helder taalgebruik over thema's zoals de hechting aan pijnlijke zaken, zoals een slecht huwelijk of het verlies van de eigen identiteit door het gezinsleven. Taubes schrijft ook over de beproevingen van vrouwen in het midden van de 20e eeuw, maar vanwege de vreemdheid van het verhaal is het niet altijd duidelijk hoe (maatschappelijk) betrokken Taubes' woorden werkelijk zijn.

Het is een uitdaging om Treurzang voor Julia van Taubes te beschrijven en te categoriseren. Bij een herlezing van de roman kunnen volledig andere emoties en gedachten worden opgeroepen. Wat echter wel vaststaat, is dat Taubes over buitengewoon schrijftalent beschikte en het eigenaardige karakter van haar verhaal combineerde met een geëngageerde toon. De novelle sluit goed aan bij haar roman Scheiden en zou ook samen gelezen moeten worden voor een beter beeld van Taubes’ oeuvre.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anna Husson

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.