Sterke verhalen hebben geen grote climax nodig.

Debuteren met een verhalenbundel is een gewaagde stap. De kans dat je onopgemerkt blijft in de stroom van nieuw talent is groot. Toch heeft Mariska Kleinhoonte van Os zich vol overtuiging in dit literaire avontuur gestort. Als acquirerend redacteur Nederlandse fictie bij uitgeverij Atlas Contact kent ze de boekenwereld door en door. Ze weet hoe moeilijk het is om in uiteenlopende verhalen een consistente, herkenbare stem te behouden. Maar met Tussen de mazen (2025) bewijst ze dat ze niet alleen verstand heeft van literatuur—ze beheerst het ambacht van verhalen vertellen.

De dertien verhalen graven diep in de schrijnende werkelijkheid van mensen die onzichtbaar blijven voor de maatschappij, gevangen in de kieren van systemen die hen niet kunnen of willen opvangen. Een asielzoeker is afgesneden van de enige persoon die nog iets voor hem betekent. Een tourguide botviert zijn frustraties dagelijks op zijn vrouw terwijl hij in stilte een innerlijke strijd voert, omgeven door toeristen die zijn pijn niet zien. Een jong meisje, geobsedeerd door controle, verliest zichzelf in de verwachtingen van haar vriendin, hunkerend naar goedkeuring. Ieder op hun eigen manier zijn deze personages getekend door pijn, verlies of ziekte. Kleinhoonte van Os maakt hun worstelingen met precisie en empathie voelbaar.

Een van de indrukwekkende verhalen draait om een zakenman die op een gesloten afdeling zit, een gevaar voor zichzelf en vooral voor zijn familie. Kleinhoonte van Os wekt de binnenwereld van iemand met een psychose met beklemmende intensiteit tot leven: “Hoge stemmen weerkaatsen tegen zijn schedeldak, beitelen gaatjes waardoor de redelijke argumenten naar buiten gutsen. Zijn tong is droog als schuurpapier, toch maakt de speekselvloed de weg glad voor onsamenhangende zinnen. De lava die in zijn binnenste opstuwt en weldra alles zal overspoelen, kookt en blakert en rookt en sist. Een magnifieke helletocht, zo schitterend in zijn vernieling.”

Dit citaat typeert de stijl van Kleinhoonte van Os: rijk aan visuele metaforen en zintuiglijke taal, waardoor de chaotische, oncontroleerbare emoties van haar personages voelbaar worden. Ze snijdt zware thema’s aan zonder in melodrama te vervallen, balancerend tussen pijn en strijd, met af en toe een sprankje humor of verlichting. Juist deze afwisseling voorkomt dat de zwaarte verstikkend wordt, terwijl de complexiteit van haar personages je meesleept— ze zijn kwetsbaar en veerkrachtig tegelijk.

In sommige verhalen komt de climax onverwacht en met zoveel kracht dat de opgebouwde spanning in één klap wordt verbroken. Deze plotselinge wendingen zijn soms effectief, maar maken het einde des te nadrukkelijker, waardoor de zorgvuldige opbouw die eraan voorafging naar de achtergrond verdwijnt, de nuances die in de aanloop zoveel betekenis krijgen. Het slot blijft hangen, maar de worsteling die eraan voorafging vervliegt. Dat is een gemis, want ook zonder grote climaxen blijven de verhalen sterk.

Gelukkig gaat dit lang voor elk verhaal op. In de meeste gevallen weet Kleinhoonte van Os de spanning subtiel op te bouwen en de diepgang van haar personages tot het laatste moment vast te houden. Je voelt hun pijn, angst en onzekerheid, maar ook hun zoektocht naar betekenis, tot in de meest uitzichtloze situaties. Tussen de mazen biedt een indringende blik op levens die vaak onzichtbaar blijven—mensen die verdwalen in hun eigen duisternis en ondanks alles blijven proberen een uitweg te vinden.