Geforceerde schoonheid

Verzonnen lichaam (2024) is het debuut van de Vlaamse schrijfster, filosofe en theatermaakster Siska Baeck (1993). Wat in eerste instantie een alledaags liefdesverhaal lijkt – de verteller, een jonge en ambitieuze schrijfster, begint een relatie met een oudere schrijfster –, ontvouwt zich al snel tot een intense relatie die is doordrenkt van verlangen en destructie. De verteller raakt zowel gefascineerd als overweldigd door K, de oudere schrijfster, die een vaste Italiaanse partner heeft. Hierdoor blijft hun affaire gehuld in een sluier van geheimhouding en clandestiene ontmoetingen, wat de spanning en de kwetsbaarheid van hun relatie verder vergroot.


De roman gaat verder dan een persoonlijk liefdesverhaal en verkent de fragiele balans tussen verlangen en zelfbehoud. Terwijl de verteller probeert trouw te blijven aan haar eigen gevoelens en gedachten, raakt ze verwikkeld in een destructieve dynamiek met K, die steeds meer grip op haar krijgt. Tegelijkertijd toont het verhaal hoe het verleden doorwerkt in het heden, met reflecties op de jeugd van de verteller en de patronen die haar keuzes in de relatie met K bepalen.



‘Net zoals ik het mezelf voorlieg dat ik me loswrik uit de constructies van mijn kindertijd, terwijl ik eigenlijk gewoon houvast zoek in dingen die vertrouwd aanvoelen. Zachtheid verpakt als hardheid. Hardheid krijgen, zachtheid erbij verbeelden. Dat is vertrouwd.’



Baeck levert een goed geconstrueerd verhaal af dat ook enkele zwakheden kent, vooral op het vlak van taal en stijl; het lijdt onder een herhaling van filosofisch beladen woorden. Hoe vaak bijvoorbeeld mag een woord als ‘lichaam’ op één pagina staan? Hier gebeurt het veel te vaak, waardoor de talloze associaties die eraan worden verbonden eerder verwarring scheppen dan een heldere lijn volgen. Hetzelfde geldt voor het thema taal. De roman exploreert wat taal kan betekenen en bereiken, maar de veelheid aan betekenissen en interpretaties is simpelweg te veel voor één verhaal. Dit leidt tot een gebrek aan focus en maakt het moeilijk om de kern van de roman scherp te blijven zien. Het gevolg: grote woorden in lange en overvolle zinnen die de tekst fragmentarisch en vermoeiend maken.



Een voorbeeld: ‘In het overrompelende kijken naar haar ogen, in het krijgende nemen van plezier, voel ik hoe er iets verandert in mijn blik, hier lig ik tegen een mossige boomstronk, met mijn benen geopend voor iemand die zoveel ouder is dan ik en komt er vocht voor mijn ogen, vocht van genot, vocht van het flirten met een afgrond, ik ben bereid om zachtjes weg te glijden in de leemte van het niets, niets minder ben ik dan bereid om te sterven.’

Verzonnen lichaam is een roman die zowel de ambitie als de kwetsbaarheid van de auteur blootlegt. Baeck vertelt een intrigerend verhaal dat aan filosofische en emotionele lagen raakt, maar het wordt overschaduwd door de complexiteit van de taal en esthetische keuzes die niet altijd effectief zijn. De relatie tussen de twee vrouwen biedt een reflectie op de menselijke zoektocht naar verbinding en identiteit, maar de taal is geforceerd en de lange, ingewikkelde zinnen komen niet goed uit de verf. Baeck heeft een solide basis gelegd voor haar schrijverscarrière, mits ze hierna de ruimte voor groei en verfijning in haar stijl benut.