Graven in betekenislagen
Anton Dautzenberg (1967) heeft de afgelopen jaren veel media-aandacht gehad. De spraakmakende schrijver werd bijvoorbeeld lid van de pedofielenvereniging Martijn. Dautzenberg ondersteunt het uitoefenen van pedofiele handelingen niet, maar hij vindt wel dat mensen met pedofiele gevoelens hierover mogen fantaseren en praten zonder dat ze zich bedreigd voelen. Dautzenberg verdedigt dus het recht op verbeelding. Tot op zekere hoogte verdedigde hij dit recht ook tijdens het schrijven van het boek De Fictiefabriek (2014), een briefwisseling tussen hem en de wetenschapsfraudeur Diederik Stapel. Ze vonden steun bij elkaar door het schrijven over de kracht van fictie en verbeelding. Om zijn vijftigste verjaardag te vieren publiceerde Dautzenberg recentelijk twee boeken. Een dagboek genaamd Ik bestaat uit twee letters (2018) over de relatie met zijn tweelingbroer en Vijftig verhalen (2018).
In Vijftig verhalen zijn Dautzenbergs beste verhalen verzameld en aangevuld met niet eerder gebundeld werk. De verhalen hebben allemaal verschillende personages in de hoofdrol, zoals metalhead Lemmy die in een interview veel afweet van de eurocrisis, de blinde Tamalone die zo onzichtbaar mogelijk wil leven en de Vlielandse Toos die elke dag langs de huizen gaat om een blauw steentje bij zijn buurtgenoten af te leveren. Deze personages lijken op het eerste gezicht niet veel met elkaar gemeen te hebben, maar tijdens het maken van een vergelijking zijn er toch veel overeenkomsten te vinden. De meeste personages in de verhalenbundel vinden het bijvoorbeeld lastig om een houding aan te nemen als ze met anderen in contact staan. Daarnaast vervormt de samenleving ze tot mensen die ze niet willen zijn. Het enige wat ze kunnen doen is zich aanpassen en niet te veel opvallen. Dautzenberg attendeert de lezer met zijn personages op de menselijkheid en de individualiteit van de buitenstaander of de verschoppeling die niet in de maatschappij past.
Ondanks dat de personages veel op elkaar lijken, zijn de onderwerpen van de verhalen vaak heel verschillend. Het is dan ook niet nodig om de verhalen van voor naar achter te lezen. De titels van de verhalen zijn goed gekozen, met name de verhalen in de delen 'De dag dat de gieren buigen' en 'Onder het satijn' zijn bijzonder. Een enkele keer verraadt de titel van een verhaal al de inhoud, maar vaker verrast Dautzenberg zijn lezers. Dat is ook de kracht van zijn stijl. Dautzenbergs toon is helder en doeltreffend, maar door de afwisseling in onderwerpen, de verschillen in tempo en de eigenaardige dialogen wordt de lezer al snel op het verkeerde been gezet. Het verrassen, confronteren en schuren zijn kwaliteiten waar Dautzenberg expert in is geworden.
Dautzenberg heeft niet gekozen voor alledaagse onderwerpen in zijn verhalen. In bijvoorbeeld het openingsverhaal staan twee vrienden een houten trapleuning met lijm te bestrijken om die vervolgens vol te plakken met levende vliegen. Door de keuze in onderwerpen laat Dautzenberg zien dat hij veel waarde hecht aan zijn vrijheid om te schrijven wat er in zijn verbeelding omgaat. Dit betekent ook dat hij gebruik maakt van namen uit de werkelijkheid, zoals kunstenaars en schrijvers, en dat hij graag zijn verbeelding met de realiteit vermengt. Dautzenberg speelt met perspectieven en vertelstandpunten en ondermijnt de werkelijkheid graag door fictie en andersom. Zijn verbeelding doet dus vaak uitspraken over de werkelijkheid, maar of deze uitspraken ook echt waar zijn is aan de lezer om te bepalen.
Dautzenberg is een getrainde schrijver met veel ambitie en kwaliteiten. Hij durft met zijn stijl te experimenteren, maar hij blijft altijd trouw aan zijn verbeelding. Vijftig verhalen schuurt en confronteert, maar wegkijken is geen optie. Dautzenberg laat je nadenken over de buitenstaander in de maatschappij, over de verschillende visies in kunst en over de consequenties van grenzen. Bestaan die wel of moeten wij als mens vaker grenzen overschrijden om echt onszelf te kunnen zijn?
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anna Husson
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
