Drie losse figuren in een uiteengevallen familie

Arjen van Meijgaard (1973) is een veelzijdige geest. Na zijn middelbare school woonde en werkte hij in Parijs als straatmuzikant, tijdens zijn studie verbleef hij een jaar in Portugal, als boekverkoper deed hij ervaring op in het boekenvak en als docent Nederlands begeleidt hij zijn leerlingen met het lezen van de mooiste parels uit de literatuur. Dit is echter nog niet alles. Door zijn bijdragen aan het literair tijdschrift Extaze bewees Van Meijgaard dat hij ook talent voor schrijven heeft. Hij maakte indruk met zijn verhalen, zijn precieze beschrijvingen en zijn taalgebruik. Het was dus wachten op het verschijnen van een debuutroman. In oktober 2017 werd We hebben alles bij ons uitgegeven: Een psychologische roman over een problematische relatie tussen vader en zoon.

Victor, de ik-figuur van de roman, heeft na de scheiding van zijn ouders weinig tot geen contact met zijn vader. De momenten die Victor met zijn vader besteedt, worden steeds schaarser en de afstand tussen de twee wordt met de jaren groter. Na een toevallige ontmoeting bij de tandarts worden de banden heel langzaam weer aangetrokken. Victor blijft echter met aantal vragen in zijn hoofd. Waarom liet zijn vader hem in de steek? Wat is er tussen zijn ouders gebeurd? En wie is zijn vader eigenlijk? Wat houdt hem vandaag de dag bezig? Wanneer Victor zijn vader helpt met de verhuizing naar Portugal, besluit hij hem te vergezellen tijdens de reis van drie dagen in een klein busje. De gesprekken verlopen niet soepel en de vader van Victor heeft ook niet door dat zijn zoon misschien wel voor een andere reden naar Portugal wil. Tijdens de reis verliest Victor steeds meer de grip op zijn eigen leven. Lijkt hij meer op zijn vader dan hij eigenlijk wil?

'Een psycholoog zou zeggen dat ik mijn vader zijn vaderschap kan teruggeven (..) Geef hem weer een taak, vraag hem om raad, laat het hem gevoel hebben dat hij een vaderrol vervult. We kunnen er zelfs een variatie op een bijbelverhaal van maken, zoon sluit verloren vader in zijn armen. En alles is vergeven en vergeten'. 

De schrijfstijl van Van Meijgaard is eenvoudig, maar dat is passend bij het verhaal. De woorden op het papier spreken voor zichzelf en zijn op elkaar afgestemd. Eén van de positieve aspecten aan het verhaal is dat Van Meijgaard de lezer juist weet te boeien en te verassen door de eenvoudige stijl. Moeilijke woorden en lange uitweidingen zouden het verhaal niet beter maken. Soms zijn korte zinnen dus genoeg om rake observaties te maken en Van Meijgaard heeft de juiste keuze gemaakt om zijn schrijfstijl eenvoudig te houden.

Het zoekende van Victor staat haaks op het heldere taalgebruik van Van Meijgaard. De soms intense verwarring en innerlijke wanhoop worden gedurende het verhaal verder opgebouwd tot het moment dat Victor zichzelf steeds verder kwijtraakt. De onbeantwoorde vragen over zijn vader blijken nu meer vragen die over Victor zelf gaan. Terwijl het eerste deel van de roman de (on)mogelijkheid om het verleden onderzoekt, springt het tweede deel van de roman naar een diepere zelfanalyse van het personage Victor. De zoektocht naar Victors verleden leidt immers niet tot duidelijkheid en het verleden geeft zich niet bloot. Wat dus overblijft, is het raden, veronderstellen en suggereren. Victor kan de gaten in zijn verleden en zijn geheugen niet invullen en de reis om het verhaal van zijn vader te achterhalen, wordt meer een innerlijke reis om zijn eigen problemen in kaart te brengen.

'Al die versies, de leuke vader van voor de scheiding, de vuile van de commune, de in een keurslijf gepropte van Lora, de afwezige vader van de jaren daarop zijn verenigd in de rochelende oude man naast mij. Een ratatouille van vaderfiguren, een postmodernistisch levend kunstwerk'. 

De schrijfstijl en de thematiek van de roman lijken in vele opzichten op die van de Franse schrijver Patrick Modiano, maar er zijn toch een aantal verschillen. De rol van de moeder krijgt in Modiano's romans bijvoorbeeld weinig aandacht, maar in Van Meijgaard moet de lezer de rol van de moeder niet onderschatten. Het verleden en de kracht van herinneringen zijn bij beide schrijvers belangrijk, maar Van Meijgaard prikkelt het inbeeldingsvermogen van de lezer meer met de innerlijke worsteling van zijn ik-figuur, terwijl Modiano de verbeelding meer aanwakkert met zijn uitgebreide omschrijvingen van de omgevingen waar zijn personages zich in begeven. Mijn voorkeur ligt bij Van Meijgaard, die met een fijne en leesbare schrijfstijl de lezer bij de les houdt en zich focust op de innerlijke uitwerking van zijn personage. Hoe had het leven van Victor eruit gezien als hij wel een goede relatie met zijn vader had? Moet je jouw levensvragen wel bij de ander leggen of is het beter om de vragen bij jezelf te laten?

We hebben alles bij ons van Arjen van Meijgaard gaat over de zoektocht naar verdwenen jeugdherinneringen. De thematiek is sterk uitgewerkt en met name de ontheemding, de ontworteling en de zoektocht naar de identiteit van ik-figuur Victor maken diepe indruk op de lezer. Het deel van de roman waarin vader en zoon een reis maken, is een goed voorbeeld hoe schrijvers een moeilijke relatie tussen twee aan elkaar verbonden mensen op een bijzondere manier kunnen uitwerken. Hopelijk horen we snel meer van Arjen van Meijgaard.