Een Wonderbaarlijke Chris Hadfield Space Experience

De Canadees Chris Hadfield (1959) is gepensioneerd ruimtevaarder én auteur van De Apollomoorden, een spionagethriller die zich afspeelt binnen de geschiedenis van de ruimtevaart. Wie daarom vermoedt dat het boek wel geschreven zal zijn door een ghostwriter, waarna er om commerciële redenen de naam van een populaire astronaut op is gezet, heeft het mis. Iedere pagina is gedrenkt in Hadfields onmetelijke ervaring met ruimtereizen. Op een manier die een leek nooit had gekund neemt hij de lezer mee op een fictieve Apollo 18 missie in 1973. Dat levert een uniek, interessant en op momenten spannend verhaal op. Al blijft de scheidslijn tussen fictie, non-fictie en ruimtevaartevenement vaag.

Chris Austin Hadfield zag als tienjarige Neil Armstrong op de maan stappen, kreeg een droom en zou de lange weg van straaljager- en testpiloot naar astronaut inderdaad afleggen. Tussen 1995 en 2012 maakte hij wel drie ruimtereizen; eentje naar het Russische ruimtestation Mir en twee naar ISS, waarvan de laatste als bevelvoerder. Hij werkte veel samen met de Russen en fungeerde ook vaak als CAPCOM, de verbindingsofficier tussen de bemanning en de vluchtleiding. Al deze verworvenheden komen terug in De Apollomoorden, met een CAPCOM en astronauten als hoofdpersonen en een prominente rol voor het Russische ruimtevaartprogramma.

Als auteur maakte Hadfield ook al naam met zijn autobiografie Handboek van een astronaut hoe te leven op aarde, een bestseller in Angelsaksische landen. Hoewel vertaald, werd deze bij ons minder bekend. De Apollomoorden werden desondanks ook vertaald en wel door Henk Moerdijk.

In 1973 waren de Koude Oorlog en de ruimtevaartwedloop tussen de VS en Rusland in volle gang, maar werden de reeds geplande Apollo 18 en 19 ruimtemissies toch geschrapt. In dit verhaal vindt de Apollo 18 wel plaats, maar met een geheime missie. De driekoppige bemanning krijgt namelijk de opdracht de Russen in de ruimte te bespioneren en te saboteren. Helaas nemen de zaken al snel onverwachte wendingen, vallen er doden en lopen zowel in de ruimte als op aarde de onderlinge spanningen op. Ondertussen krijgt verbindingsofficier Kaz Zemeckis in Houston steeds meer bewijs dat er vlak voor vertrek een moord is gepleegd en ook andere zaken niet kloppen. De bemanning weer ongeschonden terugkrijgen op aarde zonder dat de situatie escaleert, wordt dan een uitdaging.

Het verhaal heeft een wat ongebruikelijke mix van feit en fictie. Zo treffen we naast volkomen fictieve personages ook iconen uit de ruimtevaartgeschiedenis, minder bekende vertegenwoordigers daarbinnen en personages die zijn geïnspireerd op bestaande personen. Iets vergelijkbaars geldt voor de geschiedenis van de ruimtevaart. Tot aan 1973 is deze onveranderd, maar daarna zijn sommige bestaande zaken aangepast aan de plotlijn en vermengd met fantasie. De plot past niettemin goed bij een spionagethriller die in de Koude Oorlog is gesitueerd en doet geloven dat het zo inderdaad had kunnen gaan. Jammer is alleen dat de meeste personages wat oppervlakkig blijven.

Het is echter de beeldende en doorleefde manier waarop Hadfield zijn lezers het ruimtevaartleven mee laat maken, die De Apollomoorden zijn belangrijkste meerwaarde geeft. De werking van vluchtleidingen en de verschillen tussen de Amerikaanse en Russische ruimtevaart krijgen meer vorm en kleur dan ooit. Ronduit spectaculair is de realistische weergave van de ruimtereis; alsof je zelf in die raket zit, een stug ruimtepak aanhebt of een maanlander moet aankoppelen. Een fysieke 'space experience' kan het je nauwelijks beter laten meevoelen.

Jammer genoeg is dat voordeel soms ook een nadeel, aangezien de vele beschrijvingen die ervoor nodig zijn de verhaallijn steeds weer onderbreken. Daarmee zal het grotendeels van de interesse van de lezer afhangen in welke mate hij of zij deze wonderbaarlijke ruimtevaartervaring waardeert of juist hinderlijk vindt. Al had het in het laatste deel van het boek, als de plot zich verdicht, sowieso wat minder mogen zijn.

Dat neemt niet weg dat de climax chaotisch en spannend genoeg is om thrillerliefhebbers tevreden te stellen. Daarom verdient De Apollomoorden zeker bij ruimtevaartliefhebbers, maar ook bij andere lezers een aanbeveling.