Een geheel nieuwe geschiedenis
De eeuw van de macht is een overzichtswerk van de Europese geschiedenis tussen 1815, het einde van de Napoleontische oorlog, en 1914, het begin van de Eerste Wereldoorlog. Dat betreft dus grotendeels de negentiende eeuw. Het boek is erg uitgebreid; meer dan 1000 pagina’s verhaalt het over alle dynamiek, romantiek, drama, vooruitgang en misère die dit tijdperk kenmerkt. Hiervoor verantwoordelijk is de gelauwerde Britse historicus Richard J. Evans, die internationaal bekend werd met zijn onderzoek naar het Derde Rijk.
De negentiende eeuw is een cruciale eeuw in de geschiedenis van de mensheid. Tijdens geen enkele andere periode is de wereld zo extreem veranderd in zo’n korte tijd, met dank uiteraard aan de industriële revolutie. Die bracht een ongekende vooruitgang tot stand, maar tegelijkertijd ook een berg ellende, veelal (maar niet uitsluitend) als gevolg van de snelle urbanisatie. Vandaar dat iedere geschiedenis van de negentiende eeuw, en dus ook deze, een heftige is vol gierende hoogtepunten en diepe dalen.
In zijn inleiding geeft Evans aan dat hij twee zaken met name heeft nagestreefd. Ten eerste wilde hij een boek schrijven dat door de geïnteresseerde lezer van begin tot eind kon worden uitgelezen in plaats van een studieboek of naslagwerk. Belangrijker is echter dat hij de geschiedenis wilde schrijven zoals dat tegenwoordig gebruikelijk is, namelijk zeer breed en primair gericht op ontwikkelingen en gebeurtenissen die plaatsvonden. In overzichten uit de vorige eeuw bestond de gewoonte om de Europese geschiedenis van land tot land te bekijken, met een sterke nadruk op politieke geschiedenis. In de huidige eeuw bekijkt men de zaken liever over de landsgrenzen heen en vanuit een keur aan historische specialisaties, zoals ook sociale, economische en culturele geschiedenis.
De vraag is nu natuurlijk in hoeverre Evans aan zijn eigen doelstellingen heeft voldaan. Binnen dit kader blijkt zijn eerste plan, het schrijven van een echt leesboek, helaas maar matig gelukt. Dat komt onder meer doordat er zoveel informatie in het boek staat dat het moeilijk is dat in één ruk door te verstouwen. Het af en toe oppakken van het boek om er dan bepaalde gedeeltes in te lezen, zal voor de meeste lezers een betere tactiek zijn. Een ander probleem met de leesbaarheid is het regelmatig voorkomen in de tekst van opsommingen en cijfermatige onderbouwingen van beweringen. Niet dat dit gemakkelijk voorkomen had kunnen worden, want het hoort bij de opzet van het boek. Als het onderwerp bijvoorbeeld hongersnood is, dient de auteur onvermijdelijk aan te geven op welke plaatsen er precies sprake was van hoeveel hongersnood. Het remt echter even onvermijdelijk een vloeiend verloop van de tekst af, hoewel die verder leesbaar genoeg is.
In zijn tweede streven, het schrijven van een geheel nieuwe en brede geschiedenis over Europa in de negentiende eeuw, is Evans echter bijzonder goed geslaagd. Het aantal aan bod komende onderwerpen lijkt schier eindeloos en de variëteit erin is duizelingwekkend. Grootste ontwikkelingen zijn moeiteloos verweven met details en persoonlijke verhalen. Het eindresultaat is een volle, kleurrijke en goed inleefbare geschiedenis. Daarmee biedt het boek geen volledigheid en worden de meeste onderwerpen ook niet zo uitgebreid behandeld, maar ontstaat er wel een echt goed overzicht van wat de 19de-eeuwse mens allemaal heeft beziggehouden.
Historische specialisaties als politieke, sociaaleconomische, of culturele geschiedenis hebben allemaal hun plek, maar zijn niet scherp afgebakend. Het boek is onderverdeeld in acht hoofdstukken, waarbij ieder hoofdstuk voortkomt uit een bepaald specialisme, maar aanvullende informatie uit andere richtingen niet wordt geschuwd. Zo komt hoofdstuk 6, De eeuw van de emoties, duidelijk voort uit de mentaliteitsgeschiedenis, maar wordt ook beschreven hoe de tijdgeest van invloed was op bijvoorbeeld de 19de-eeuwse politiek.
Het beeld dat aldus wordt geschetst van Europa en zijn bewoners in dit enerverende tijdperk, zal niet snel achterhaald zijn, want zo vlug gaat dat niet in de historische wereld. Daarmee is dit wellicht geen boek om even vlot uit te lezen, maar wel een boek dat de hele rest van je leven meegaat.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
