Enge fluisterman versus onhandige vader

In de boekwinkel zal De fluisterman alle aandacht naar zich toe trekken dankzij een gruwelijk mooie kaft in foliedruk. Ondertussen maakt dit boek van de Brit Alex North ook inhoudelijk gezien razendsnel naam. Een thriller van de meest ijzingwekkende soort rondom een akelige seriemoordenaar die het op jonge kinderen heeft gemunt, zo lijkt het. Een beeld dat in veel opzichten klopt, maar waar toch het een en ander op valt af te dingen. Want hoewel het verhaal vlot wordt verteld en op punten indruk maakt, is het in grote lijnen vrij standaard, laat de spanning lang op zich wachten en stuurt de auteur de plot te veel.  

Alex North is het pseudoniem van een filosoof die jarenlang werkte op de faculteit sociologie van de universiteit in zijn geboorteplaats Leeds en daarna ging schrijven. Volgens de Nederlandse editie, die is vertaald door Ernst de Boer en Ankie Klootwijk, is De fluisterman zijn debuut. North schreef echter al eerder thrillers onder een andere, niet bekende naam. Omdat er bovendien nergens foto’s van hem zijn verspreid, mag de auteur zelf ook tellen als een mysterie.  

Het verhaal van De fluisterman wordt verteld vanuit verschillende gezichtspunten, waarbij haast alle personages van enig belang aan bod komen. Centrale hoofdpersoon is echter de schrijver Tom Kennedy die ons in de ik-vorm toespreekt. Enige tijd na het vroege overlijden van zijn vrouw vertrekt Tom samen met zijn 8-jarige zoontje Jake naar het plaatsje Featherbank om daar een nieuwe start te maken. Helaas blijkt dat slechte timing. Twintig jaar eerder werd Featherbank geteisterd door een seriemoordenaar die bekend stond als ‘de fluisterman’ omdat hij zijn jonge slachtoffers door ramen en deuren toefluisterde voordat hij ze ontvoerde en ombracht. Deze engerd is opgepakt, maar toch is de nachtmerrie net nu opnieuw begonnen met een recent slachtoffer. Tom en Jake weten dit aanvankelijk niet, maar zullen er op vreselijke wijze mee geconfronteerd worden.  

Deze hele geschiedenis blijkt echter in dienst te staan van een psychologisch thema dat door North opvallend breed wordt uitgemeten, namelijk gemankeerde vader/zoon relaties. Hoofdpersoon Tom staat aan beide zijden van die lijn: enerzijds is hij gebrouilleerd met zijn eigen vader, anderzijds worstelt hij hevig met zijn vaderschap ondanks een grote liefde voor zijn zoon. Ook andere vaders en zonen die in het boek voorkomen hebben het moeilijk met elkaar. De uitgebreide ruimte die aan alle interne strubbelingen hierover wordt gegeven heeft als voordeel dat al deze mannen levensecht overkomen en als nadeel dat het lange tijd de spanning ondergraaft. Het boek lijkt soms meer een psychologische roman en de fluisterman fluistert eigenlijk niet vaak genoeg.  

De thrillergedeelten voldoen dan wel weer moeiteloos aan de verwachtingen. Klamme griezelmomenten veroorzaakt door perverse types worden afgewisseld met kordaat, maar toch betreurenswaardig onsuccesvol optreden van de inspecteurs Amanda Beck en Pete Willis. Ondertussen stapelen de vragen en mysteries zich op, totdat ze een voor een weer worden ontrafeld. Daarna volgt alsnog een spannende climax. Jammer is wel dat North de ontknoping kunstmatig de hem gewenste kant op stuurt. Als Tom een van vitaal belang zijnde ontdekking heeft gedaan, wordt hij zomaar ineens niet geloofd. De redenen die daarvoor worden gegeven zijn slap en duidelijk bedoeld om Tom een excuus te geven zich heldhaftig/onbesuisd te mogen gedragen. Dat had inspecteur Beck niet verdiend.  

De opzet van het verhaal doet op de hoofdpunten vrij standaard aan: gewone en goedbedoelende, maar onmachtige mensen worden aangevallen door een serieus gestoorde moordenaar waar de politie maar moeilijk grip op krijgt. Ondertussen heeft Inspecteur Willis Hannibalachtige gevangenisgesprekken met de vroegere moordenaar. Een race tegen de klok is het onontkoombare gevolg. Dankzij een keur aan mooie, goed gekozen en vaak ook emotioneel geladen details geeft de auteur dit boek echter toch een eigen inkleuring. Samen met het aanhoudende mysterie, de realistische personages en de vlotte schrijfstijl blijft het daardoor prima leesbaar. Door de mindere punten verzuimt Alex North echter De fluisterman naar een hoger niveau te tillen.