Ontroerend afscheid in heksenstijl
Terry Pratchett (1949 – 2015), wereldberoemd auteur van fantasy- en sciencefictionboeken, zat nog vol ideeën voor nieuwe verhalen toen hij overleed. Dat zal mensen die zijn boeken kennen niet verbazen, aangezien hij altijd al uit zijn voegen barstte van de ideeën. Toch blijkt zijn allerlaatste boek, De Herderskroon, een passend afscheid. Het verhaal draait namelijk om jongere generaties die oudere generaties opvolgen en hoe ze dat het beste kunnen doen. Binnen dat kader heeft de auteur ook een aantal boodschappen voor diegenen die na hem komen.
Terence David John Pratchett was een Britse veelschrijver, die op 12 maart 2015 overleed aan de gevolgen van een zeldzame vorm van Alzheimer. Hij werd vooral populair met zijn komische en intelligente ‘Schijfwereldreeks’. Deze bestaat uit vijfenveertig delen, waaronder een aantal zogeheten ‘Verhalen van de Schijfwereld’ die meer gericht zijn op een jeugdig publiek. Er zijn uiteindelijk veertig boeken in het Nederlands vertaald. Op twee na is dat met veel flair gedaan door Venugopalan Ittekot, die daardoor met De Herderskroon ook een indrukwekkende prestatie afrondt.
De Herderskroon telt als een ‘verhaal van de Schijfwereld’, maar al te jeugdig is dit boek niet meer. Hoofdpersone Tiffanie Verweerd, een jonge heks afkomstig uit een familie van schaapsherders, is na vier eerdere avonturen opgegroeid tot oudere tiener. Ze krijgt nu zware verantwoordelijkheden te dragen en is bezig snel volwassen te worden. Daarmee komt dit boek inhoudelijk dicht in de buurt van een regulier Schijfwerelddeel, al zullen jongeren genoeg in Tiffanie herkennen. Wie trouwens spoilers over haar vroegere avonturen wil vermijden, begint toch het beste bij haar eerste verhaal, De vrijgemaakte Ortjes.
Opvallend is dat deze Young Adult zich expliciet afspeelt na Op stoom, de vorige en laatste Schijfwereldroman voor volwassenen. Het verhaal is echter prima te volgen als je dat boek niet hebt gelezen, zolang je maar niet te vreemd opkijkt van plotseling rondrijdende stoomtreinen. Tenslotte past de beginnende industrialisatie uitstekend bij het verhaal. De overgang van een oude naar een nieuwe generatie loopt hierdoor namelijk synchroon met de overgang van een oude naar een nieuwe wereld.
Binnen dat kader krijgt Tiffanie echter heel wat problemen op haar bord. Zo moet ze opeens twee heksenwijken draaiende houden en krijgt het bovendien (opnieuw) aan de stok met nare Elfen. Die hebben helaas weer mogelijkheden ontdekt om vanuit hun wereld die van de Schijf te betreden en daar flink heibel te schoppen. Gelukkig zijn er ook nog de andere heksen, de getalenteerde jongen Jeffrie, diens vervaarlijke geit Mefistofeles, een groepje oude mannen en het even kleine als vechtlustige volk der Fiegels om Tiffanie bij te staan. Maar dan moet ze hun hulp natuurlijk wel eerst accepteren.
Vanzelfsprekend zit ook dit boek vol met de malligheid, goede vondsten, rake observaties, krioelende levensvormen en grappige voetnoten die zo bekend zijn uit Pratchetts boeken. Er zijn echter ook ontroerende momenten. Er is een verdrietig afscheid en Tiffanie raakt mensen met haar onvermoeibare en onbaatzuchtige inzet, alsook met haar diepe verbondenheid met Het Krijt, de streek waar ze als herderskind is geboren en getogen. Dit alles maakt dat het afscheid van ’s werelds meest uitgebreide fantasyreeks een emotionele vlucht op de heksenbezem is geworden.
De herderskroon is wel geschreven door een auteur die niet veel tijd meer had en zich dat erg bewust was. Dus misschien heeft hij er teveel ideeën in willen stoppen, teveel boodschappen en teveel personages. Maar wat maakt het uit? Het blijft een echte Pratchett.
Want dat is toch het punt. Zelfs nadat hij ziek werd bleef Terry Pratchett uit duizenden herkenbaar door zijn oorspronkelijke stijl, humor en virtuositeit met taal. Hij bedacht talloze onvergetelijke personages en creëerde een alternatieve wereld die enerzijds absurd is, maar ons anderzijds, meer dan welke wereld ook, een spiegel weet voor te houden. Begrijpelijk dat hij er de wereld mee veroverde. Nu is Terry Pratchett er niet meer, maar A’tuin de Grote Schildpad zal nog lang door het leesuniversum blijven zwemmen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
