Ontroerend afscheid in heksenstijl
Terry Pratchett (1949 – 2015), wereldberoemd auteur van fantasy- en sciencefictionboeken, zat nog vol ideeën voor nieuwe verhalen toen hij overleed. Dat zal mensen die zijn boeken kennen niet verbazen, aangezien hij altijd al uit zijn voegen barstte van de ideeën. Toch blijkt zijn allerlaatste boek, De Herderskroon, een passend afscheid. Het verhaal draait namelijk om jongere generaties die oudere generaties opvolgen en hoe ze dat het beste kunnen doen. Binnen dat kader heeft de auteur ook een aantal boodschappen voor diegenen die na hem komen.
Terence David John Pratchett was een Britse veelschrijver, die op 12 maart 2015 overleed aan de gevolgen van een zeldzame vorm van Alzheimer. Hij werd vooral populair met zijn komische en intelligente ‘Schijfwereldreeks’. Deze bestaat uit vijfenveertig delen, waaronder een aantal zogeheten ‘Verhalen van de Schijfwereld’ die meer gericht zijn op een jeugdig publiek. Er zijn uiteindelijk veertig boeken in het Nederlands vertaald. Op twee na is dat met veel flair gedaan door Venugopalan Ittekot, die daardoor met De Herderskroon ook een indrukwekkende prestatie afrondt.
De Herderskroon telt als een ‘verhaal van de Schijfwereld’, maar al te jeugdig is dit boek niet meer. Hoofdpersone Tiffanie Verweerd, een jonge heks afkomstig uit een familie van schaapsherders, is na vier eerdere avonturen opgegroeid tot oudere tiener. Ze krijgt nu zware verantwoordelijkheden te dragen en is bezig snel volwassen te worden. Daarmee komt dit boek inhoudelijk dicht in de buurt van een regulier Schijfwerelddeel, al zullen jongeren genoeg in Tiffanie herkennen. Wie trouwens spoilers over haar vroegere avonturen wil vermijden, begint toch het beste bij haar eerste verhaal, De vrijgemaakte Ortjes.
Opvallend is dat deze Young Adult zich expliciet afspeelt na Op stoom, de vorige en laatste Schijfwereldroman voor volwassenen. Het verhaal is echter prima te volgen als je dat boek niet hebt gelezen, zolang je maar niet te vreemd opkijkt van plotseling rondrijdende stoomtreinen. Tenslotte past de beginnende industrialisatie uitstekend bij het verhaal. De overgang van een oude naar een nieuwe generatie loopt hierdoor namelijk synchroon met de overgang van een oude naar een nieuwe wereld.
Binnen dat kader krijgt Tiffanie echter heel wat problemen op haar bord. Zo moet ze opeens twee heksenwijken draaiende houden en krijgt het bovendien (opnieuw) aan de stok met nare Elfen. Die hebben helaas weer mogelijkheden ontdekt om vanuit hun wereld die van de Schijf te betreden en daar flink heibel te schoppen. Gelukkig zijn er ook nog de andere heksen, de getalenteerde jongen Jeffrie, diens vervaarlijke geit Mefistofeles, een groepje oude mannen en het even kleine als vechtlustige volk der Fiegels om Tiffanie bij te staan. Maar dan moet ze hun hulp natuurlijk wel eerst accepteren.
Vanzelfsprekend zit ook dit boek vol met de malligheid, goede vondsten, rake observaties, krioelende levensvormen en grappige voetnoten die zo bekend zijn uit Pratchetts boeken. Er zijn echter ook ontroerende momenten. Er is een verdrietig afscheid en Tiffanie raakt mensen met haar onvermoeibare en onbaatzuchtige inzet, alsook met haar diepe verbondenheid met Het Krijt, de streek waar ze als herderskind is geboren en getogen. Dit alles maakt dat het afscheid van ’s werelds meest uitgebreide fantasyreeks een emotionele vlucht op de heksenbezem is geworden.
De herderskroon is wel geschreven door een auteur die niet veel tijd meer had en zich dat erg bewust was. Dus misschien heeft hij er teveel ideeën in willen stoppen, teveel boodschappen en teveel personages. Maar wat maakt het uit? Het blijft een echte Pratchett.
Want dat is toch het punt. Zelfs nadat hij ziek werd bleef Terry Pratchett uit duizenden herkenbaar door zijn oorspronkelijke stijl, humor en virtuositeit met taal. Hij bedacht talloze onvergetelijke personages en creëerde een alternatieve wereld die enerzijds absurd is, maar ons anderzijds, meer dan welke wereld ook, een spiegel weet voor te houden. Begrijpelijk dat hij er de wereld mee veroverde. Nu is Terry Pratchett er niet meer, maar A’tuin de Grote Schildpad zal nog lang door het leesuniversum blijven zwemmen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
