Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een rivier vol Victoriaanse verhalen

Anne-Claire Verham 11 augustus 2019

Er was eens een rivier die de Theems heette. Hij stroomde niet alleen door zijn bedding, maar ook door de hoofden en harten van de mensen die op zijn oevers woonden en liet daar menig verhaal achter. Zo geschiedde ook aan de bovenloop van de rivier, het stuk tussen zijn bron in Trewsbury Mead en de stad Oxford. In het hart van de Victoriaanse tijd, de jaren ’80 van de 19de eeuw, doken veel van deze verhalen op in herberg de Swan te Radcot, waar ze rond het haardvuur met allure werden verteld en opnieuw verteld. Verhalen vol mysterie en zaken die je niet wetenschappelijk kunt verklaren (of misschien ook wel). Uiteindelijk stroomde zo’n verhaal ook naar de hedendaagse, in Oxford wonende schijfster Diane Setterfield (1964), die er een fraaie roman omheen bouwde. Zij vertelt echter ook het verhaal van het verhaal en hoe het telkens wordt herverteld, steeds weer dat kleine beetje anders.  

Diane Setterfield behaalde een doctorsgraad in Franse literatuur en gaf jarenlang les op scholen. In 2006 verscheen haar debuut Het dertiende verhaal, een gotische roman in de sfeer van de zussen Brontë. Het werd een internationale bestseller en een stemmige Britse televisiefilm volgde. Setterfields tweede roman, Bellman & Black (2013) was beduidend minder succesvol, maar met Once upon a river is ze helemaal terug. De Nederlandse vertaling is van Miebeth van Horn.  

Het verhaal dat de Theems tot ons brengt, begint op de avond van de winterzonnewende. Vaste gasten en bewoners van herberg de Swan worden opgeschrikt door de komst van een gewonde en druipende man die een dode kleuter in zijn armen draagt. De man verliest zijn bewustzijn en de kordate verpleegster Rita wordt erbij gehaald. Zij ziet het meisje wonderbaarlijk genoeg weer tot leven komen en de mensen in de herberg blijven perplex achter. De vraag wat er aan de hand is blijft niet het enige mysterie. Het kind wordt namelijk al snel door wel drie verschillende partijen herkend als een verloren gewaande dochter dan wel zus. Omdat het meisje zelf niet praat en wat wezenloos reageert, leidt de hele situatie tot het nodige getouwtrek. Maar wie is dit kind werkelijk en wat is er precies gebeurd met die andere verloren meisjes?  

Het wordt allemaal onthuld tijdens een fabuleuze finale, waarin tal van zaken nog verrassende wendingen nemen. De rivier blijft in alles een belangrijke rol spelen, bijna als een extra personage. Ondertussen is de manier waarop de zaken tot een besluit komen zo oer Victoriaans, dat het tijdperk nog overduidelijk was geweest als het nergens was genoemd. Treffend is ook hoe wetenschappelijke en bovennatuurlijke verklaringen door elkaar heen blijven lopen, geheel in overeenstemming met de belevingswereld van mensen tegen het einde van de 19de eeuw.  

Ondertussen maken we via verschillende gezichtspunten kennis met een aantal innemende personages, al zijn er, zoals in ieder goed verhaal, ook een paar schurken. Alle karakters worstelen echter met hun eigen problemen en de gebeurtenissen zullen hun levens flink op stelten zetten. Aldus blijft het niet bepaald bij één verhaal. Tal van kleinere verhalen over de mensen en plaatsen rond de rivier worden met het grote verweven.  

Diane Setterfield blijkt zelf ook een geboren vertelster die ergens naast een gezellig knappend haardvuur is gezeten. Op een heerlijk lichte toon pakt ze uit met een roman waar alles inzit van mysterie, avontuur, spanning en drama tot humor en romantiek. Ondertussen laat ze de verschillende plotlijnen uitstekend toewerken naar en samenkomen in de ontknoping. Een opmerkelijke styliste is ze echter (nog) niet. Haar schrijfstijl is daar te functioneel en wijdlopig voor. Ze gebruikt relatief gezien veel woorden om iets te vertellen, wat sommige lezers zullen ervaren als langdradig.  

Gelukkig zal dat uiteindelijk maar een zeer kleine groep betreffen. De meesten zullen zich onbekommerd door deze stroom laten meevoeren. Aan het eind van de dag is Er was eens een rivier toch vooral een aangenaam sprookje, doorspekt met mooie, spookachtige mistflarden.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anne-Claire Verham

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!