Volop leesplezier met ge(s)laagde genremix

De Amerikaanse auteur Karen McManus maakte tot nu toe naam met drie YA-thrillers, maar haar nieuwe boek, Familie liegt nooit, is niet meteen een nagelbijter. Gelukkig staat daar veel tegenover. Een mysterie is dit verhaal beslist wel, alleen eentje waarin minstens net zoveel ruimte is voor komische en intermenselijke verwikkelingen als voor spannende. Een roman is het vaak ook, waarin drie goedbedoelende, hedendaagse jongeren met hun problemen worstelen op een manier die je gemakkelijk doet meeleven met hun gevoelens en gedachten. Die zijn maar al te herkenbaar en begrijpelijk – of ze nu terecht zijn of niet (helemaal). Daarmee is dit een gelaagde genremix geworden die leuk is om te lezen.

MacManus studeerde journalistiek, maar dat vak gebruikt ze naar eigen zeggen alleen nog voor het verzinnen van nieuwsberichten over haar eigen boeken. Dat komt waarschijnlijk omdat haar debuut, Een van ons liegt, zo’n succes was dat ze als fulltime auteur aan de slag kon. Familie liegt nooit is binnen dat kader al haar tweede uitgave dit jaar. Het boek is vlot vertaald door Willeke Lempens.

Het verhaal draait om Milly, Aubrey en Jonah. Zij zijn de kleinkinderen van de extreem rijke Mildred Story, maar hebben haar nog nooit ontmoet. Vele jaren geleden heeft deze haar vier kinderen namelijk onterfd en alle contact met hen verbroken. Ter uitleg stuurde ze een briefje waarop alleen de regel ‘Jullie weten wat jullie hebben gedaan’ stond. Helaas lijken de ouders van de hoofdpersonen niet zo goed te weten wat ze hebben misdaan. Maar nu krijgen de twee nichten en neef, allen rond de zeventien, een uitnodiging om in de zomervakantie naar het park van hun oma te komen, daar vakantiewerk te doen en haar eens te ontmoeten. Eenmaal in het park proberen de drie natuurlijk wel uit te zoeken wat er drieëntwintig jaar geleden precies is gebeurd, vooral wanneer hun oma nog vreemder op hun bezoek reageert dan verwacht.

Ondertussen komt de lezer meer te weten via flashbacks van Milly’s moeder Allison. Kon het gebeurde het daglicht inderdaad niet verdragen of heeft Mildred zich wat in het hoofd gehaald? Het antwoord op deze vraag doet de spanning uiteindelijk toch nog oplopen.

In principe lijken de drie hoofdpersonen stereotypes. Milly is het glamourvolle en populaire maar bazige meisje, Aubrey het lieve en sportieve type dat teveel over zich heen laat lopen en Jonah de opstandige en sarcastische rebel met een goed hart. De kracht van het boek ligt echter in het feit dat ze geen van drieën ooit echt aan deze stereotypen voldoen. Ze lijken er vaak op, maar al vanaf de eerste hoofdstukjes blijken ze driedimensionale personages en gaandeweg drijven ze alleen maar verder van het standaardbeeld af. En dat is niet zomaar, want het idee dat niemand is wat hij op het eerste gezicht lijkt te zijn, is een belangrijk thema van het boek. Een thema dat in de plot zowel op serieuze als ludieke wijze wordt uitgewerkt.

Die plotontwikkeling bestaat in principe uit een mysterie dat, mede door de vrolijke kanten, soms wat kluchtig overkomt. Maar niet op een manier die stoort, want daarvoor grijpt alles te goed in elkaar en is de humor te raak getroffen. Bovendien vormen de serieuzere gedeeltes en de flashbacks van Allison een volwaardig tegenwicht. Naar het einde toe hakken sommige passages er zelfs behoorlijk in en geven stof tot overpeinzingen.

Als minpunt zou je kunnen aanvoeren dat de auteur zich een paar keer herhaalt. Dat neemt uiteindelijk wat glans weg van de ontknoping, waar die herhaling ook in voorkomt. Maar wie daar niet te zwaar aan tilt, treft een boek waarin amusement en diepgang naadloos door elkaar heen lopen. Een kwaliteit die moeilijker aan een verhaal is mee te geven dan het op basis van de lichtvoetigheid misschien lijkt. In Familie liegt nooit laat Karen McManus echter zien dat zij weet hoe het moet.