Warrige mythologische ratjetoe

Het ijzeren woud is het tweede deel in de Bloed en barnsteen-serie van Tais Teng. Al was het vorige deel een young adult en dit vervolg opmerkelijk genoeg niet. Ook is het op een andere manier historische fantasy dan Een schip van bloed en barnsteen. De fantastische, voornamelijk mythologische elementen zijn namelijk erg talrijk en dominant, terwijl de historische inbreng maar dun is. Al met al levert dat wel leuke vondsten op, maar helaas ook een nogal warrig verhaal dat maar moeilijk te volgen is.

Het begint in Novgorod, vijf jaar na de gebeurtenissen in het eerste deel. Nadia en Jord zijn inmiddels begin twintig, getrouwd en krijgen een dochter, Vasilisa. Aangezien deze dankzij haar moeder godinnenbloed bezit wordt ze het mikpunt van keizer Manuel II van Byzantium, die alleen door het vergieten van Vasilisa’s bloed zijn rijk kan redden van Osmaanse belegeraars. Hij stuurt Vali, een zogeheten samodiva (een soort bosnimf) om het meisje te ontvoeren en bij hem te brengen. Vali meldt zich in vermomming als dienstmeisje bij Jord en Nadia, maar daarna lopen de zaken anders dan gepland. Desondanks wordt Vasilisa ontvoerd en trekken Jord en Nadia erop uit om haar te zoeken.

Tot aan die ontvoering (zo rond pagina 100) is het boek eigenlijk best aardig. Jord doet het goed als jonge vader, samodiva Vali krijgt mooi vorm en de verwikkelingen zijn te volgen. Hierna gaat het echter mis. Een niet aflatende stroom van mythologische personen, monsters en gebeurtenissen trekt aan de lezer voorbij op tal van buitenissige locaties en zelfs in verschillende tijden. De lezer krijgt geen rust meer en als de hoofdpersonen eens moeten uitrusten, kruipen ze gezellig rond het haardvuur om nog wat extra legendes op te dissen. Een redelijk aantal mythische personen en plaatsen wordt in dit kader alleen maar genoemd, zonder nader te worden geïntroduceerd of een expliciete rol te krijgen in het verhaal. Zie het maar uit elkaar te houden.

Wat ook niet helpt is dat Tais Teng van sommige mythologische personages verschillende incarnaties gebruikt, waardoor deze in meerdere verschijningen voorkomen, soms zelfs behorende tot verschillende godsdiensten. En ja, wellicht klopt dat en steekt hier een intelligente visie op mythes en legenden achter, maar dat komt nu ook niet uit de verf.

Op historisch gebied heeft het boek zoals gezegd juist weinig om het lijf. Van het roemruchte Byzantijnse keizerrijk wordt slechts een minimalistisch beeld geschetst en de persoonlijkheid van Keizer Manuel II klopt niet zo best met zijn historische evenknie. Bij de wrede Mongoolse veroveraar Timoer Lenk, die een redelijk belangrijke rol heeft, is het niet duidelijk waar de geschiedenis ophoudt en de legende begint zodat hij moeilijk te plaatsen is.

Omdat er naast uitleg en achtergronden ook maar weinig ruimte overblijft voor karakterontwikkeling of een constructieve plot, bestaat het verhaal grotendeels uit platte 'held vecht tegen monster'-actie. Daarbij krijgt de verhaallijn ook een paar rake klappen. In hoofdstuk 24 bevinden personages zich middenin een aanval, zonder dat er ooit is verteld hoe dat zo is gekomen. De ‘andere’ wereld waarin het verhaal zich grotendeels afspeelt, blijkt tegen het einde zomaar opeens het Noordse Midgard te zijn. Nadia en Jord reizen weer heel wat af, maar waarom hun dat dichter bij hun dochter zou brengen wordt steeds minder duidelijk. Van sommige personages krijg je niet echt te horen hoe het met ze afloopt. De ontknoping ten slotte is een deus ex machina van de ergste soort die nauwelijks iets te maken heeft met de rest van het verhaal.

Tais Teng is in principe een auteur met een mooie schrijfstijl en duidelijk veel kennis van zaken. In dit boek weet hij echter de juiste maat niet te vinden en blijft hij vaag en oppervlakkig. Natuurlijk, op saaie infodump en eindeloze bespiegelingen zit ook niemand te wachten, maar dit is wel erg ver doorgeschoten naar de andere kant. Ook voor Tais Teng moet er toch ergens een gulden middenweg te vinden zijn.