Gewoon weer een goede paranormale thriller
Stephen King is al lang keizer onder de schrijvers. Inmiddels heeft hij 45 jaar schrijvend doorgebracht aan vermoedelijk het meest uitgebreide en succesvolle oeuvre ooit. Indrukwekkend, maar het doet ook vrezen dat de inspiratie toch op is of de auteur niet meer bij de tijd. Onnodig, zo blijkt uit Kings nieuwste boek Het Instituut. Daar zit geen spatje sleet op, want zijn betrokkenheid bij de hedendaagse tieners uit het verhaal is daar veel te groot voor. En in die betrokkenheid weet hij zijn lezers toch weer volop mee te slepen, want het lot van deze kinderen zal ook hen aan het hart gaan.
Het basisidee achter Het Instituut, dat vlot is vertaald door Annemarie Lodewijk, is niet overdreven origineel. Jonge tieners met lichte telepathische of telekinetische gaven worden door een geheime organisatie opgesloten in een faciliteit, waar ze medische toestanden moeten ondergaan en worden gebruikt voor naargeestige doeleinden. Dat roept associaties op met allerlei series, films en boeken uit de afgelopen decennia waarin kinderen eveneens werden belaagd door enge organisaties en moreel gehandicapte wetenschappers. Het blijft echter bij associaties, want dit verhaal neemt een geheel eigen afslag. Al dringt de vergelijking met de populaire tv-serie ‘Stranger Things’ zich vrij sterk op en is ‘vernieuwend’ niet een etiket dat je op dit boek zou plakken.
Hoofdpersoon is de 12-jarige Luke Ellis uit Minneapolis, die ‘s nachts op brute wijze wordt ontvoerd naar het ultrageheime Instituut in de staat Maine. Dat gebeurt uitsluitend vanwege zijn minimale telekinetische gave. Luke is ook een extreem intelligent en belezen wonderkind, maar dat vinden zijn ontvoerders eerder lastig dan wenselijk. De vrienden die hij maakt onder de andere gevangenen, waaronder de charmante rebel Nicky, powergirl Kalisha en het telepathisch begaafde jongetje Avery, zien dat echter anders. Net als hijzelf doet, beschouwen zij Luke als hun beste kans om ooit nog levend uit het Instituut te geraken. Samen bedenken ze een plan. Maar of dat plan zal slagen voordat iedereen van Voorkant naar het onheilspellende Achterkant is overgeplaatst, valt nog te bezien.
Typisch genoeg begint dit boek niet met hoofdpersoon Luke. Eerst lezen we hoe de gewezen politieman Tim Jamieson, die later nog een belangrijke rol zal spelen, als nachtwaker verzeild raakt in het onooglijke, zuidelijke ministadje DuPray . De meeste thrillerauteurs zullen proberen hun lezers meteen het verhaal binnen te trekken met een spannende scène rondom de held, maar niet Stephen King. Hij begint liever rustig, waarbij hij de lezer eerst het hedendaagse Amerika binnentrekt voordat hij aan iets anders toekomt. En terecht, want nog steeds weet hij als geen ander een raak beeld te schetsen van Amerikanen en hun land.
Verrassend is dat zijn talent voor levensechtheid ook van toepassing blijkt op de paranormale krachten van de hoofdpersonen. Die krijgen zo geloofwaardig vorm dat je gaat geloven dat ze echt bestaan. Jammer is wel dat de ontwikkeling die de kinderen met hun gaven doormaken wat traag verloopt, waardoor het lang duurt voordat de echte verwondering toeslaat. Maar gelukkig komt dat in de verpletterende finale helemaal goed.
Een reden voor die traagheid is dat King eigenlijk een andere focus heeft. Binnen de dystopische situatie die hij creëert, wil hij vooral laten zien hoe zelfs jonge tieners tegen een ogenschijnlijke overmacht van volwassenen in kunnen vechten. En daaraan besteedt hij meer aandacht dan aan het paranormale. Ondertussen stelt hij ook de filosofische vraag of het doel niet toch de middelen heiligt ferm aan de orde.
Dit alles koppelt hij aan een verhaal vol spannend jongensavontuur, dat echter nooit kinderachtig wordt en ook voor volwassenen boeiend blijft. Er zit bovengemiddeld veel humor in voor een dystopie, maar ook wat overdadig drama dat voortkomt uit een grotere hoeveelheid geweld dan nodig was geweest.
Kleine bedenkingen kortom, op het totaalplaatje van een goed boek, want Het Instituut is toch weer een verhaal dat je bijblijft. Stephen King is een schoenmaker die nog steeds het beste uit zijn leest haalt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
