Voorspelbare dystopie vol bekende monsters en andere clichés
Enthousiaste lezers van de fantastische genres hopen meestal dat een verhaal de volgende kwaliteiten heeft: originaliteit, een grote verbeelding van het onbekende en een inventieve plotontwikkeling. Deze lezers willen onbekende werelden en hun bewoners ontdekken, een ‘sense of wonder’ ervaren en verrast worden door de ontknoping. Helaas lukt het Richard Bintanja in het eerste deel van zijn sciencefictiontrilogie De eerste mens niet daaraan te voldoen. In Het verleden voorbij blijft hij zelfs ver verwijderd van de ideeënrijkdom die er wordt gevraagd. Het verhaal hangt van de clichés aan elkaar, de alternatieve wereld wekt weinig verwondering en de ontknoping laat zich moeiteloos raden.
In de promotie rondom dit boek wordt nogal benadrukt dat Richard Bintanja van huis uit klimatoloog is, met veel kennis over klimaatveranderingen en het Antarctische gebied. Wie nu echter had gedacht daar iets van terug te vinden in Het verleden voorbij komt bedrogen uit. Dit is enkel een eenvoudig opgezette, van elk wetenschappelijk inzicht gespeende dystopie, die vooral gericht lijkt op de jongere tiener (al wordt dat nergens gezegd). Associaties met De Hongerspelen en De Labyrintrenner zijn nooit ver weg. Jammer natuurlijk, want een intelligente toekomstvisie waarin klimatologische ontwikkelingen een belangrijke rol spelen zou beduidend interessanter zijn geweest.
Hoofdpersoon van het verhaal is de tiener Kate. Zij wordt wakker in een stinkend hutje in de woestijn en weet vrijwel niets meer over zichzelf en haar verleden. Als ze op pad gaat om uit te zoeken waar ze is en wat er aan de hand is, komt ze de volwassen man John tegen, die in een vergelijkbaar hutje is ontwaakt. Ze trekken samen verder. Al snel vinden ze nog drie reisgenoten met wie ze besluiten naar een berg te reizen die in de verte te zien is. Wat dan volgt is een fantasy-achtige queeste door natuurlijke gebieden van diverse aard. Onderweg stuitten Kate en haar metgezellen met enige regelmaat op gevaarlijke levensvormen waar ze door worden aangevallen. Monsters die we al talloze malen eerder hebben gezien, meestal een stuk enger bovendien.
Zij zijn echter niet de belangrijkste tegenstanders in het verhaal. Dat zijn degenen die Kate in die onbekende wereld hebben geplaatst en van wie ze geen idee heeft wie het zijn en wat ze willen. Lange tijd is het enige bewijs van het bestaan van deze hogere machten een stel lichtgevende bollen die ’s avonds door de lucht vliegen. Helaas heeft de wat meer ervaren sciencefictionlezer hiermee toch genoeg informatie om al vroeg te raden door wie Kate is ontvoerd en met grofweg welke bedoeling. Zo’n overbekend genreverschijnsel betreft het namelijk wel. In het boek worden de evidente feiten echter pas onderaan hoofdstuk 24 (van de 37) op een wat vreemde, abrupte manier officieel onthuld.
Althans zo lijkt het, want tijdens de definitieve climax die enige tijd later volgt, wordt hetzelfde feit nog een keer, maar nu met meer tromgeroffel, als belangwekkend onderdeel van de ontknoping voor de lezer uitgerold. Er komt dan nog wel wat meer bij kijken en het verhaal heeft inmiddels een flinke wending genomen, maar verrassend, boeiend of goed doordacht wil het gewoonweg niet worden. Veel zaken blijven vaag of ronduit onverklaard, de alternatieve wereld krijgt maar beperkt vorm, de personages zijn matig ingeleefd en de medische kennis van de auteur blijkt opvallend slecht. Van de werkelijke vijand zien we uiteindelijk slechts een glimp en van een directe confrontatie met Kate is ternauwernood sprake.
Toegegeven, er zitten ook een paar aardige vondsten in het verhaal en voor een jeugdboek is de schrijfstijl adequaat en vlot. Het mag echter niet baten. Dit is hooguit sciencefiction voor beginners. Voor de liefhebber is het echter een boek dat eindigt waar het had moeten beginnen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
