Emoties, alternatieve geschiedenis en een vleugje mystiek
De Britse schrijfster Bridget Collins (1981) is hard onderweg haar eigen genre te worden, zo moeilijk als haar boeken zich laten labelen. Al is haar werk beslist verwant aan dat van landgenotes Sarah Perry, Natasha Pulley, Elizabeth Mcneal en Diane Setterfield. Deze auteurs plaatsen hun mysterieuze verhalen echter in de ons bekende historie, terwijl Collins een alternatieve geschiedenis neerzet. In haar nieuwe boek, Het verraad van Montverre, creëert ze ook een wereld die sterk lijkt op de onze, maar waarin een intellectueel en mystiek spel een centrale rol speelt.
Collins schreef onder de auteursnaam B.R. Collins een zevental Young Adults, waarvan er geen naar het Nederlands zijn vertaald. In 2019 werd echter De boekbinder gepubliceerd, haar eerste roman voor volwassenen; een bijzondere kruising tussen literatuur en fantasy die al snel een internationaal succes werd. Vandaar dat er met Het verraad van Montverre een tweede literaire roman kwam, die is vertaald door Marga Blankestijn.
In dit verhaal draait alles om het zogeheten ‘grand jeu’. Hoewel dat telkens wordt aangeduid als een spel, is het meer een voorstelling. Eentje waarin muziek, wiskunde, filosofie en poëzie samenkomen in een cultureel maar tevens mystiek samenspel. Het idee voor dit grand jeu is, zoals de auteur zelf aangeeft, sterk geïnspireerd op het spel uit de utopische roman Het kralenspel van Herman Hesse. Wat niet wegneemt dat ze er beslist iets heel anders mee doet.
Om zichzelf te bekwamen in het grand jeu dienen getalenteerde jongens te gaan studeren aan een speciale opleiding. Het traditionele bolwerk Montverre heeft daarbij een grote naam. In 1936 probeert de eerste vrouwelijke Magister Ludi Claire zich er staande te houden. Ondertussen schraapt een foute politieke partij die christenen vervolgt steeds meer macht naar zich in het land. Tot overmaat van ramp neemt Leo Martin, een man waar Claire problemen mee heeft en die lid is van de partij, zijn intrek op Montverre. Leo is echter ook niet van harte terug op Montverre, waar hij ooit een veelbelovende leerling was, maar hij probeert er het beste van te maken. Tussen de bedrijven door lezen we stukjes uit het dagboek dat hij tien jaar eerder als tweedejaars schreef over de heftige gebeurtenissen die hij toen meemaakte. Zaken die nu alsnog op een verrassende ontknoping afstevenen.
Het verraad van Montverre is zonder twijfel een even originele als aangrijpende roman. Het is prachtig geschreven en de personages zijn bijzonder levensecht met hun diepgevoelde, maar niet altijd redelijke emoties. Het verhaal is ook gelaagd en voorzien van intelligente bespiegelingen. Ondertussen zijn de verzonnen zaken op dusdanige vanzelfsprekende manier in de ons bekende wereld verweven dat je niet twijfelt aan hun geloofwaardigheid.
Punt is wel dat de alternatieve wereld tamelijk vaag wordt beschreven. Het grand jeu en zijn plaats in de wereld, die partij die zoveel macht heeft, ‘het land’, het Europa van dit 1936; het zijn allemaal zaken waar geen duidelijk beeld van wordt gegeven, soms zelfs nauwelijks een beeld. Dat is vooral vervelend wat het grand jeu zelf betreft. Het is dominant aanwezig in het verhaal, maar blijft desondanks een wat moeilijk voorstelbaar concept.
Toch kun je deze vaagheid niet zonder meer wegzetten als een groot minpunt aan het boek. Het veroorzaakt namelijk ook mysterie en zorgt ervoor dat de eigen verbeelding van de lezer er niet werkloos bij zit. Ook blijft het zo een niet opdringerige achtergrond voor de emotioneel geladen intermenselijke verwikkelingen. Die zijn nu als volle kleuren die extra lijken te verdiepen in contrast met een pastelkleurige ondergrond. Maar niet iedereen zal dat zo ervaren. Het zal afhangen van persoonlijke voorkeuren of lezers aanvullende informatie missen of niet.
Daarmee is Het verraad van Montverre weer een heel eigen Collins-boek geworden, maar tegelijkertijd iets heel nieuws. Letterlijk en figuurlijk minder magisch dan zijn voorganger, maar wel complexer, intelligenter en grootser. Net als De boekbinder is dit een roman zoals je er nog nooit een las, inclusief De boekbinder zelf.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
