Spanning, psychologische diepgang en leesplezier

Sociale bewogenheid en maatschappelijke thema’s hoeven helemaal niets af te doen aan de spanning in een thriller. Integendeel, in handen van een bekwame auteur kunnen ze juist licht ontvlambare verhaalstof vormen. Dat bewijst Michael Robotham (1960) in Meisje zonder hoop, het derde deel in zijn serie rond forensisch psycholoog Cyrus Haven en diens protegé Evie Cormac. Evie is het meisje dat altijd weet of iemand liegt of niet en aldus misdaden kan helpen oplossen. Door een ernstig verstoorde jeugd mist ze echter tactisch inzicht waardoor ze zichzelf en anderen steeds weer in de problemen brengt.

Robotham behoeft als succesvolle auteur van een kleine twintig, voornamelijk psychologische thrillers nauwelijks nog introductie. Waarschijnlijk is het echter als vader van drie dochters dat hij een goed gevoel heeft ontwikkeld voor het specifieke taalgebruik en gedachtegoed van een meisje als Evie. Vaste serievertaalster Daniëlle Stensen heeft dat gevoel eveneens, dus fijn dat ze ook dit deel voor haar rekening heeft genomen.

Feitelijk beleeft de serie een nieuwe start na ongeveer drie jaar stilte en dat pakt de auteur groots op. Veel van zijn personages mogen een nieuwe start maken en het krijgen of geven van (nieuwe) kansen is als thema alom aanwezig. Dat zo’n kans niet aan iedereen even goed is besteed, laat zich raden. Robotham pakt zijn herkansing overigens wel goed op, want nieuwkomers krijgen alle benodigde informatie om bij dit deel in te stappen, zonder dat het storend is voor vaste volgers van de serie.

Drie jaar is grofweg ook de tijd die is verstreken sinds de vorige delen, Meisje zonder verleden en Meisje zonder leugens. Evie is nu 21, heeft haar tijd in de jeugdinrichting in Nottingham volbracht en woont weer bij haar voormalige voogd Cyrus. Daar worstelt ze met het idee een maatschappelijk leven op te moeten bouwen. Tevens krijgt ze te maken met twee nieuwe logés die ook opgaan voor een nieuwe start. De eerste is een voor verkrachting veroordeelde ex-gevange die beweert onschuldig te zijn. De tweede is Elias, de schizofrene en gewelddadige broer van Cyrus, die op proefverlof mag. Dat vraagt om Cyrus' begeleiding, maar hij heeft het erg druk met een moordzaak. Daarbinnen worden twee vrouwen vermist en willen die nog levend worden teruggevonden is er haast geboden. Daarmee is het onbewaakt achterlaten van zijn getroebleerde huisgenoten echter nog geen goed idee.

Het thema rond het krijgen van kansen zit in alle verhaallijnen verweven. Ook binnen de moordzaak en onder de dienstdoende rechercheurs speelt het op. Wie krijgt er welke kansen in het leven, in hoeverre zijn die verdiend of verstandig en wanneer wordt iemand onterecht overgeslagen? Robotham zoekt naar antwoorden op dergelijke vragen en gaat daarbij moeilijke kwesties en grijze gebieden niet uit de weg. Uiteindelijk zet hij een fraaie staalkaart van uiteenlopende mogelijkheden neer, die de lezer als vanzelf aan het denken zet. Antwoorden heeft de auteur ook niet altijd, maar hij is duidelijk betrokken bij mensen die onrechtvaardig en/of onbuigzaam worden behandeld.

Dat is sympathiek, maar roept wel bedenkingen op over het soms wat hypocriete gedrag van Cyrus. Zo is hij nerveus over het verlof van Elias, maar als Evie er geen raad mee weet schuift hij dat lacherig af. Hij wil Evie verantwoordelijkheid bijbrengen, maar onttrekt zich er zelf aan. Het is gedrag dat best te verklaren was geweest, maar dat gebeurt niet. Daarmee blijft het vermoeden hangen dat dit een kunstgreep is van de auteur om zijn verhaal extra spannend te maken.

Het moet dan wel gezegd dat hij daar wonderwel in is geslaagd. De personages begeven zich naar een heftige en bloedstollende finale waarin alle draadjes vakkundig samenkomen. Bovendien steekt het moordmysterie origineel in elkaar en de bijdragen van levende leugendetector Evie zijn er soepeler in verweven dan in vorige delen.

Aldus heeft Meisje zonder hoop zowel spanning, betrokkenheid, psychologische diepgang als leesplezier te bieden en is het opnieuw een sterk deel in een sterke serie.