Grenzeloze verhalenbundel met te weinig pit

Het idee achter de Engelstalige verhalenbundel The Outcast Hours is veelbelovend. Samenstellers Mahvesh Murad en Jared Shurin kozen verhalen van auteurs over de hele wereld rondom het thema ‘nacht’. Ieder nieuw verhaal speelt zich af op een ander continent dan het vorige, waardoor de lezer de wereld rondreist. Daarnaast is de bundel ook grenzeloos wat betreft genres en biedt het van alles wat. Of althans, dat was de bedoeling, maar helaas gaat er op dat punt iets mis. Te veel deelnemende auteurs blijven hangen in een weinig onderscheidend niemandsland tussen specifieke genres in.  

De Pakistaanse schrijfster en redacteur Mahvesh Murad en de Britse auteur en blogeigenaar Jared Shurin ontmoetten elkaar online, waar ze stukjes schreven voor dezelfde blogs. Ieder voor zich hadden ze al veel verzamelbundels verzorgd, maar er samen een maken leek hun gezelliger. Zo ontstond The Djinn falls in love, waarvoor ze een internationale cast aan auteurs wisten te strikken. Deze bundel werd een groot succes en dus volgde er met The Outcast Hours een tweede.  

Deze bevat vijfentwintig verhalen die worden omlijst door negen microverhaaltjes van China Miéville. De andere verhalen zijn alles behalve micro en hebben voor een anthologie als deze een forse lengte van zo’n 5000 tot 8000 woorden met enkele uitschieters naar boven of beneden. Dat geeft veel waar voor je geld, maar ook een vrij klein lettertype en het gevoel van overdaad. In het Nederlands vertaalde bijdragers naast Miéville zijn S.L Grey, Lauren Beukes, Daniel Polansky en Marina Warner (lang geleden).  

Het moet gezegd dat de bundel subliem begint. De eerste vier verhalen hebben goede plots, durf en originele ideeën. In combinatie met de internationale enscenering is de aanvankelijke verrassing dan ook groot. Helaas krijgt dat niet echt een vervolg. Het niveau zakt naar middelmatig, een enkele uitzondering daargelaten. Daar zijn verschillende redenen voor aan te wijzen.  

Om te beginnen heeft een meerderheid van de deelnemers het thema ‘nacht’ niet zo serieus genomen. In hun verhalen speelt de nacht geen sleutelrol, maar is het meer een sfeervol decor voor een verhaal dat ook best overdag mogelijk was geweest. Of de auteur lijkt een al geschreven verhaal te hebben aangepast door er wat bespiegelingen over de nacht als verschijnsel aan toe te voegen. Daarmee komt het thema maar half uit de verf.  

Ondertussen krijgt de nacht een nogal slechte pers. Er is weinig goeds te vinden in de nacht en een baan in de avond- of nachtdienst valt dringend af te raden. Slechts zelden gloort er hoop tussen de stralende sterren. Hoofdpersonen beschouwen zichzelf als echte nachtdieren, maar krijgen daarvoor de rekening betaald. De nacht lijkt wel de tweelingbroer van de Twilight Zone vol monsters, moordenaars en andere freaks. Dat werkt op de een of andere manier niet goed en een serieus tegenwicht wordt node gemist. Waarschijnlijk ook omdat flaptekst en voorwoord een grotere gevarieerdheid suggereren dan er uiteindelijk wordt geleverd. Vooral het gebrek aan humorvolle verhalen (maar een stuk of drie) is jammer.  

Een bundel met louter duistere genreverhalen is het echter ook niet. Dat komt omdat de voor genreliteratuur gewenste kwaliteiten als een goede plotontwikkeling, een verrassende ontknoping of sense of wonder vaak ontbreken. Een ruim aantal schrijvers lijkt eerder algemene literaire aspiraties te hebben dan de behoefte volwaardige genreverhalen te schrijven. Dat levert onder meer bijdragen op die in weelderige zinnen niet opgehelderde mysteries beschrijven, verhalen rond treffend opgetekende dagelijkse beslommeringen met een kleine twist erin en verhalen met flauwe open eindes.  

Daarmee begeeft The Outcast Hours zict te vaak in grijs middengebied in plaats van in het licht of het echte donker. Daar staat tegenover dat bijna alle verhalen goed ingeleefde hoofdpersonen hebben, vlot zijn geschreven en origineel zijn qua onderwerp. Er staat dan ook geen bijdrage in de bundel die je echt slecht kunt noemen en voor korte verhalen geldt nog meer dan voor romans dat smaken verschillen. Toch is het jammer dat een bundel met een in principe pikant en spannend thema over de hele linie genomen zo weinig pit en verrassing te bieden heeft.