Geschiedenis die bijblijft maar matig plot

Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog zaaiden de nazi’s in Londen en Antwerpen nog veel angst en verderf met hun Vergeltungswaffe 2, beter bekend als de V2-bom. In tegenstelling tot de andere, uit vliegtuigen gedropte oorlogsbommen, was de V2 een raket die van een lanceerplatform werd afgevuurd. Daarmee was dit de eerste werkende en serieus gebruikte raket uit de geschiedenis en kwam hij ongelukkig genoeg aan de basis van de latere ruimteraket te staan. De verwikkelingen rond dit wapen zijn nogal verbijsterend, wat thrillerauteur Robert Harris (1957) inspireerde tot een boek. Dat kreeg uiteraard de titel V2. 

De Britse Harris is een grote naam binnen het genre van de historische thriller. In zijn 30-jarige carrière als journalist en auteur schreef hij meerdere non-fictie boeken en thrillers rondom de Tweede Wereldoorlog, dus het is bekend terrein voor hem.

Nog afgezien van de bommen op Antwerpen is de geschiedenis van de V2 ook een Nederlandse en Belgische geschiedenis. De raketten op Londen werden afgevuurd vanaf de kust bij Scheveningen en een poging van de Britten om de exacte afvuurplaatsen te lokaliseren werd vanuit Mechelen ondernomen. De Nederlandse vertaling van Rogier van Kappel verscheen dan ook kort na de Britse. Verder is het de geschiedenis van Wernher von Braun, de even charismatische en geniale als arrogante Duitse raketgeleerde die verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van het wapen. Na de oorlog werd Von Braun een controversieel persoon, aangezien hij als voormalige nazi toch in de VS aan de slag mocht als raketgeleerde.

Dit boek volgt twee verhaallijnen, een Duitse en Britse, die op het eind lichtjes samenkomen. Hoofdpersoon aan Duitse zijde is Rudi Graf, een fictieve ingenieur die deel uitmaakt van het onderzoeksteam van Von Braun. Lange tijd was hij een door raketbouw gefascineerde opportunist die samen met Von Braun ging waar het geld was. In november 1944 is hij echter in Scheveningen gestationeerd om de lancering van de nog lang niet perfecte raketten te begeleiden. Wanneer de SS zich steeds meer met de zaak bemoeit, speelt zijn toch al latent aanwezige gewetensnood op en komt de rebel in hem boven. Dat brengt hem in de problemen, en hem niet alleen.

Harris zet de groeiende vertwijfeling van de apolitieke ingenieur op zich overtuigend neer, maar uiteindelijk is het meer bespiegeling dan actie die eruit voortkomt. Een echte vuist blijft uit, wat een beetje teleurstelt. Niettemin komen via Grafs herinneringen de onthutsende gebeurtenissen rond zowel de ontwikkeling als de latere massaproductie van de V2 goed voor het voetlicht. Tevens wordt het duidelijk (maar niet goedgepraat) waarom het zo met Von Braun is afgelopen.

Ondertussen ontmoeten we aan de kant van de Britten de eveneens fictieve, 21-jarige Kay Caton-Walsh. Ze is luitenant bij de Women’s Auxiliary Air Force (WAAF), in welke hoedanigheid ze luchtfoto’s onderzoekt op militaire activiteiten van de Duitsers. De V2 geeft haar echter problemen, want de lanceerplatforms zijn en blijven onvindbaar op de foto’s. Nadat ze zelf maar net een V2-aanval overleeft, vertrekt Kay met veel motivatie en andere WAAF’s naar het recent bevrijdde Mechelen, om het daar te proberen met radartechnologie. In België maakt ze vervolgens het een ander mee met de lokale bevolking.

Hoewel deze verhaallijn vol zit met spionageactiviteiten en een goede kijk geeft op hoe de Britten grip probeerden te krijgen op de V2, wil het maar niet spannend worden. Het is eigenlijk vooral bureauwerk en Harris wringt zich tevergeefs in allerlei bochten om dat boeiend te houden.

Uiteindelijk hebben beide verhaallijnen wel enige plotwerking, maar blijft het op dit punt een mager boek. Eerder een door de personages voortgedreven roman dan een thriller. Al blijft V2 soms zo dicht op de historische werkelijkheid zitten dat je het ook faction kunt noemen. Hoe dan ook, het is de geschiedenis die dit boek overeind houdt. Want bezien door de melancholieke ogen van Rudi Graf laat het verhaal van de V2-raket je niet zomaar los.