Sullige psychologe in onevenwichtig verhaal

Welterusten, mama is het eerste boek van de Zuid-Koreaanse schrijfster Mi-ae Seo (1965) dat het eigen land heeft verlaten en in meerdere vertalingen de wereld over gaat. Dat wekt de indruk dat het wel een bijzonder boek zal zijn, want ondanks de recente opkomst van Koreaanse fictie ligt het niet voor de hand zomaar ieder succesvol boek uit dit land te vertalen. Helaas blijkt het tegendeel waar. Welterusten, mama is op tal van schrijftechnische punten onder de maat en het verhaal is onevenwichtig en voorspelbaar.

In Zuid-Korea telt Mi-ae Seo als een echte bestsellerauteur. Afgezien van thrillers schrijft ze ook filmscenario’s, maar verder is er niet veel over haar bekend. Welterusten, mama is vanuit het Koreaans in het Nederlands vertaald door Mattho Mandersloot.

Hoofdpersoon is Lee Seonkyeong, een succesvolle forensisch psychologe van begin dertig. Op theoretisch vlak houdt ze zich bezig met de vraag wat mensen ertoe drijft een seriemoordenaar worden. Maar dan dringt die kwestie tweevoudig haar eigen leven binnen. Op de eerste plaats blijkt dat de ter dood veroordeelde seriemoordenaar Lee Byeongdo, die tot dan toe met niemand wilde praten, een gesprek wil met Seonkyeong. Dat is een goede kans om meer informatie over nog niet ontdekte slachtoffers te krijgen en dus gaat ze erop in. Ondertussen wordt ze echter ook opgezadeld met de zorg voor Hayeong, het zwaar getraumatiseerde, 11-jarige dochtertje van haar echtgenoot Jaeseong. Terwijl ze met beide situaties het nodige worstelt, ziet ze steeds meer onrustbarende overeenkomsten tussen Lee Byeongdo en Hayeong en komt haar veiligheid in gevaar.

Deze inhoud roept associaties op met The Silence of the Lambs, want Seonkyeong lijkt net zulke gesprekken met Lee Byeongdo te gaan hebben als Clarice Starling met Hannibal Lecter. Dat is niet stiekem, want Mi-ae Seo legt de analogie al snel zelf op tafel. Gaandeweg het boek blijft daar echter weinig van over. De paar gesprekken die er plaatsvinden, bieden maar weinig spanning of verrassing en de psychologe zit er als een middelbare scholiere bij. Ze heeft geen expliciete doelstelling en al zeker geen brandende motivatie.

Ook ten opzichte van Hayeong is het optreden van Seonkyeong nogal sullig. Pagina’s lang lezen we over haar onzekere opvoedkundige getuttel, terwijl ze de evidente trauma’s van dit kind zo goed als negeert. 'En dat heeft psychologie gestudeerd,' zo merkt studievriendin en kinderpsycholoog Heeju dan ook terecht op, wanneer Seonkyeong haar om advies vraagt. Het verandert weinig. Op het aanbod snel met Hayeong langs te komen gaat ze niet in, want therapie zou het kind maar stigmatiseren, zo meent de beroepspsychologe. Het tekent dit boek dat ze zich later blijkbaar heeft bedacht, maar dat de lezer nooit verneemt waarom.

Ook met andere personages schiet het niet op. Het gezichtspunt van Lee Byeongdo krijgen we regelmatig te lezen en is aanvankelijk nog wel interessant, maar na een keer of drie is het alleen maar herhaling van hetzelfde riedeltje. Afgezien dan van dat ene feit dat je, tegen de tijd dat het wordt geopenbaard, allang hebt geraden. Iets vergelijkbaars gebeurt rondom Hayeong, al krijgen haar gedachten minder ruimte.

Ondertussen is het boek geschreven in een nogal eenvoudige taal, waarbij regelmatig een irritant verteltoontje wordt aangeslagen. Verder ontmoeten we een puppy die helemaal niks onderplast of stukbijt en vader Jaeseong staat als personage zozeer in dienst van de verhaallijn dat hij de windvaan voorbij is. Tenslotte heeft dit boek helemaal geen interessante Zuid-Koreaanse inbreng, want met wat aanpassingen op het gebied van namen, gerechten en andere details, kan deze geschiedenis ook prima in de Verenigde Staten plaatsvinden.

Het moet gezegd dat Mi-ae Seo haar thema, betreffende de vraag wat een mens tot het plegen van gruwelmoorden brengt, naarstig aan blijft kaarten en dat er een tamelijk eng einde uit de hoge hoed komt. Maar een constructieve plotlijn ontbreekt en de spanning valt ook tegen. De vraag waarom dit boek werd uitgekozen voor vertaling is dan ook een groter mysterie dan het verhaal zelf.