Een complexe fictieve biografie
Anne Enright woont en werkt in Dublin, waar ze ook geboren werd. Enright is een van de bekendste Ierse schrijvers van dit moment, verschillende werken van haar hand werden al naar het Nederlands vertaald, waaronder De samenkomst, waarmee ze in 2007 de Man Booker Prize won en Het groene pad. Haar nieuwste roman Actrice verscheen in vertaling door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap in 2020 bij De Bezige Bij.
Veel mensen zijn geïnteresseerd in het leven van de beroemde Ierse actrice Katherine O’Dell, maar er is niemand die haar van zo dichtbij heeft meegemaakt als haar dochter Norah. Zij kijkt terug op het leven van haar moeder, haar carrière, haar enorme roem en alles wat daarna komt. Langzaam ontdekt Norah hoe haar moeder echt was en wie de mensen om haar heen waren, dit alles heeft grotere gevolgen dan Norah had kunnen bedenken.
Hoewel Katherine O’Dell nadrukkelijk een fictief personage is, wekt Enright haar al in de eerste pagina’s tot leven, samen met haar carrière en de filmwereld waar ze deel van uitmaakt. Veel toneelstukken en filmscripts worden uitgebreid besproken en de lezer moet de neiging om al deze titels op te zoeken meerdere keren onderdrukken. Het verhaal van de beroemde actrice wordt op deze manier op een originele en eigenzinnige manier verteld.
Daarbij brengt het perspectief van haar dochter, die jaren na het overlijden van haar moeder haar verhaal doet, veel extra lagen met zich mee. Het leven van Katherine blijft leidend in het gehele verhaal, maar er zijn veel uitstapjes naar het leven van Norah zelf en zijsporen over mensen die dicht bij haar moeder stonden. Elk verhaal en elke beschrijving voegt echter iets essentieels toe aan de beleving en betekenis van het leven van de beroemde actrice.
‘Het moet een onzekere tijd zijn geweest. Ze vertelde weinig over de publieke aspecten van succes zoals die doorgaans zichtbaar zijn: applaus, ploffende flitslampjes, drommen bewonderaars bij de artiestenuitgang en witte bloemen waarvan de geur haar kleedkamer vulde. Waar ze wel over vertelde was het machtige, ontzaglijke slapen dat ze deed tussen haar mooie nieuwe lakens van geïmporteerd Amerikaans katoen.’
De schrijfstijl van Enright is er een met veel details, maar niet een van ‘beschrijvingen om de mooie beschrijvingen’. De zinnen lezen over het algemeen als opsommingen, waardoor er een cadans in het verhaal zit die de lezer af en toe dwingt om na een hoofdstuk een rustpauze in te lassen. Even op adem te komen en zich vervolgens weer helemaal te storten in de glamoureuze en tegelijk schijnheilige wereld van Katherine O’Dell.
Er zitten veel universele thema’s in dit werk van Enright, uiteraard is de meest prominente de relatie tussen moeder en dochter. Ook de tol van roem, de verslaving en de eenzaamheid van Katherine is duidelijk aanwezig. Seksueel misbruik, zowel binnen als buiten de kerk en wat we nu als #metoo zouden omschrijven is een derde belangrijk thema. Daarnaast is Actrice ook een Iers boek, een boek over de Ieren versus de Engelsen, over de katholieken versus de protestanten.
‘Katherine O’Dell werd prachtig oud. De verhaallijnen werden op een of andere manier doorschijnender, de actrice erachter scherper, pijnlijker aanwezig. Het was een omslachtig, langzaam afpellen van de kern, moeilijk om aan te zien.’
Katherine O’Dell heeft geen gemakkelijk leven gehad, ze was een vrouw die bewonderd en gebruikt werd in een wereld waarin mannen het voornamelijk voor het zeggen hebben. Enright heeft haar (fictieve) leven in al haar complexiteit weten te vangen in een bijzonder boek, een verhaal dat moeilijk weg te leggen en nog moeilijker te vergeten is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
