Perspectiefwisselingen zonder overtuigende coherentie
Ivo Victoria (1971) is het pseudoniem van de in Antwerpen geboren Hans Van Rompaey. Hij schrijft columns en verhalen voor diverse tijdschriften en kranten en is regelmatig op podia te vinden als performer, interviewer of presentator. Momenteel woont Victoria in Amsterdam. Zijn vijfde roman, Alles is oké, verscheen bij Lebowski.
De hoofdpersoon in Alles is oké vertelt het verhaal van mevrouw Stevens, zijn dementerende moeder. Het verhaal over een krachtige vrouw die opstaat tegen het onrecht dat haar wordt aangedaan door de schooldirecteur – haar baas – Pauwels. Haar zoon probeert haar geschiedenis te schrijven en zijn moeder neer te zetten als de heldin die zij voor hem is. Voordat het allemaal te laat is.
‘Het is opnieuw gebeurd. Wankelende ogen. Ze was zo goed bezig. Nu moet ze tijd winnen, een paar seconden kunnen genoeg zijn. Ze kijkt verschrikt in het rond, op zoek naar steun, vindt de buste die op de servieskast staat, hoopt dat er in dat hoofd iets zit wat in het hare niet meer te vinden valt.’
Victoria weet de dementie in zijn verhaal en het leven van mevrouw Stevens heel knap te vangen, telkens leggen zijn beschrijvingen de vinger op de zere plek. Een plek die voor iedereen die ervaring heeft met dementie of dementerende mensen herkenbaar zal zijn. Het verhaal in de roman vormt echter geen coherent geheel en dat maakt het voor de lezer soms heel verwarrend.
De auteur wisselt om de haverklap van perspectief. Het hoofdpersonage begint in de ik-persoon, maar praat soms ook over zichzelf in de hij-vorm of over de zoon van mevrouw Stevens (die hij ook zelf is). Ook mevrouw Stevens en de oude dementerende moeder van de hoofdpersoon worden afwisselend gebruikt, echter niet altijd consequent in de tijd en daarmee overlapt het verleden overal het heden in deze roman.
De moeder van het hoofdpersonage wordt in deel twee voor het eerst ‘mevrouw Stevens’ en eigenlijk draait het hele verhaal vanaf dat moment helemaal om haar, terwijl nog steeds ook de ik-verteller (zoon) opduikt. Het oorlogsverleden in het dorp waar zijn moeder opgroeide en de machtsverhoudingen tussen de verschillende mannen (waaronder haar vader) wordt verschillende keren aangehaald en lijkt lange tijd van cruciaal belang voor het verloop van het verhaal te worden, maar langzaam schuift dit naar de achtergrond.
‘Er heeft zich zoveel afstand opgehoopt tussen haar en die gebeurtenissen. Ze zijn niet meer eenvoudig toegankelijk, niet zoals een herinnering. Het zijn afgelegen plekken en soms, wanneer ze ernaartoe wil gaan, raakt ze de weg kwijt en vindt zichzelf terug in een woud van gedachten, te midden van paden die allemaal verraderlijk op elkaar lijken.’
Het hoofdpersonage geeft aan sommige dingen nu eenmaal nooit zeker te kunnen weten, ondanks de verhalen en dagboeken van zijn moeder. Tegelijk blijft het verhaal nu voor een groot deel bij onzekere speculaties en juist voor een fictieverhaal – dat zich op een documentaire-achtige manier presenteert – is dat jammer en onnodig. Alles is oké is daarom vooral giswerk van een zoon die een coherent verhaal probeert te maken van het verleden van zijn moeder.
Interessant zijn de registerwisselingen in het boek. Wanneer het hoofdpersonage in gesprek is met zijn moeder, spreken zij in het Vlaams. Het hoofdpersonage woont zelf echter niet meer in Vlaanderen, maar in Amsterdam. De beschrijvende stukken hebben daardoor veel minder Vlaamse zinsneden of woorden in zich. Hierin is ook de tweedeling in zijn leven heel erg zichtbaar in de tekst.
In Alles is oké wordt een interessant idee uitgewerkt, verleden en heden overlappen elkaar en het thema van de dementie is op een heel mooie manier aanwezig in de roman. Toch mist er hier en daar overtuiging in het verhaal dat het hoofdpersonage rond zijn moeder vertelt. Het lijkt of de hybride vorm van de roman, deels herinnering of memoire, deels fictie, zichzelf hier in de weg zit, waardoor het boek allebei net niet is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
