Onbegrijpelijk goed
Jesse Ball (1978) doceert creative writing aan de School of the Art Institute of Chicago. Hij publiceerde al verschillende poëziebundels, korte verhalen en romans en wordt beschouwd als een van de meest getalenteerde jonge schrijvers in Amerika van dit moment. Zijn nieuwste roman Census verscheen in 2018 en verschijnt in meer dan tien verschillende talen, daarnaast werd het werk in Amerika meteen een groot succes.
Census vertelt het verhaal over een weduwnaar die verneemt dat hij niet lang meer te leven heeft. Hij besluit op reis te gaan als volksteller met zijn zoon, die het syndroom van Down heeft. Onderweg komen ze veel verschillende mensen tegen, elk met hun eigen leven en hun eigen problemen. Tijdens de reis verzint de vader een manier om afscheid te kunnen nemen van zijn zoon.
Ball schrijft in zijn voorwoord dat hij zelf een broer met het syndroom van Down verloor toen die vierentwintig jaar oud was. De auteur wilde graag een boek schrijven over zijn broer en het leven dat hij voor hen samen bedacht had toen hij jong was, maar vond de juiste modus niet. Tot hij besloot een ‘hol’ verhaal te maken, een verhaal waarin niet zijn broer maar de mensen om hem heen de hoofdrol spelen.
“[…] het is zwaar vanwege de manier waarop mensen zich tegen hem gedragen”
Het verhaal van Ball laat zien hoe het is om te leven met een naaste met het syndroom van Down. Hoe mensen reageren en hoeveel onbegrip er is, terwijl er aan de andere kant ook mensen zijn die onverwacht uitzonderlijk goed met de zoon in het verhaal kunnen omgaan. Het is knap hoe Census dit centraal weet te stellen zonder de zoon het middelpunt van het verhaal te maken. Zonder te vervallen in clichés of een beroep te doen op pathetiek.
“Ik zeg het liever zonder opsmuk, een kale beschrijving van wat er allemaal is gebeurd.”
Dat is precies wat de auteur doet, kale beschrijvingen van herinneringen van de vader aan zijn vrouw en de jeugd van zijn zoon. Verhalen van mensen en levens die ze onderweg tijdens de volkstelling tegenkomen. Het geheel is een eclectisch samenraapsel van fragmenten en inkijkjes in levens die samen nooit een geheel vormen. Af en toe volgen meer algemene inzichten in het leven zelf of een filosofische uitweiding waarvan niet helemaal duidelijk is wat de auteur er precies mee beoogt.
Hoewel veel zaken voor de lezer dus onduidelijk blijven heeft het verhaal toch voldoende vaart en urgentie om door te blijven lezen. De korte alinea’s en ruime vormgeving van het boek zorgen dat je het boek in één zit uitleest. Het is bijna onmogelijk om het verhaal vervolgens na te vertellen, laat staan om aan te wijzen wat het nu precies zo doordringend en goed maakt, maar Census is zeker een boek dat blijft hangen.
De thema’s van ouderschap, de liefde tussen vader en zoon, de handicap van de zoon en de laatste reis die zij samen ondernemen zijn niet per se erg origineel, maar het verhaal van Ball laat zich moeilijk vergelijken. Ball is erin geslaagd een universeel en tegelijk specifiek en persoonlijk boek te schrijven, juist door het directe en aanwijsbare persoonlijke uit zijn verhaal te hollen en de overgebleven randjes te behouden. Census is ongrijpbaar, ingewikkeld te begrijpen en tegelijk zeker de moeite waard om te lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
