Een interessante vorm van ‘namedropping’
Peter Nijssen (1961) was als (literair) journalist verbonden aan onder andere Vrij Nederland en HP/De Tijd. Sinds 1995 is hij hoofdredacteur bij uitgeverij De Arbeiderspers. In januari 2022 verscheen zijn debuutroman De onvoltooide bij uitgeverij De Geus.
Aan het begin van de coronapandemie komt Bern tijdelijk zonder gezin en werk te zitten. Zijn vrouw gaat naar Brabant om te zorgen voor haar zieke moeder, zijn zoon is op wereldreis en zijn dochter trekt in bij haar vriend in Rotterdam. Als cultuur- en sportjournalist heeft hij even niets meer om handen en besluit hij zijn nooit afgemaakte essay over onvoltooide kunstwerken te gaan voltooien. Ook maakt hij lange wandelingen en fietstochten in de omgeving en op een daarvan ontmoet hij Wijnand Veldert, die hem zijn ongelofelijke levensverhaal vertelt.
‘We gingen het bos in, een tijdlang zwijgend of toch niet meer dan wat observaties uitwisselend. Een drummende specht, de dompige geur die opsteeg uit de vermolmde stam van een omgevallen beuk, het roestige oude blad van de staande beuken waartegen – zo vroeg al – nieuwe blaadjes, fragiel en bijna doorschijnend groen, zich begonnen te ontrollen.’
De beschrijvingen van de omgeving tijdens het wandelen en fietsen werken heel goed en laten de hernieuwde interesse van mensen voor de natuur en de wereld om zich heen zien die tijdens de eerste periode van de pandemie en de lockdowns de kop op stak. In dat opzicht is De onvoltooide een direct voorbeeld van een ‘pandemieroman’, geen roman die letterlijk over de pandemie verhaalt, maar wel een die er een direct gevolg van is. Het stilgevallen leven van Bern en de verwijzingen naar de actuele gebeurtenissen vangen de onzekerheid in die periode.
Qua levensechte verwijzingen zijn de zeer gedetailleerde beschrijvingen van de fietsroutes die de hoofdpersonages afleggen minder interessant, elke afslag, elk kruispunt wordt met naam en toenaam genoemd. Dat met naam en toenaam noemen, daar hebben de personages in de roman sowieso een handje van. Langzaam wordt de plot een excuus voor twee mannen op leeftijd om elkaar af te troeven met weetjes, namen en citaten, het liefst met gebruik van zo ingewikkeld mogelijke woorden. Echt communiceren doen Bern en Wijnand nauwelijks, hun relatie blijft oppervlakkig en vluchtig.
‘Dat het ene beeld vanzelfsprekend en noodzakelijkerwijs het volgende zou oproepen enzovoorts. En dat die aaneenschakeling van sequenties bij elkaar een speelfilm zou opleveren. Zoals je in de muziek een grondtoon hebt, zo moest ik op zoek naar een soort oerbeeld en een ritme waarin de beelden zich vervolgens als het ware aaneen zouden rijgen tot visuele muziek.’
De vele verwijzingen, zowel expliciet als impliciet, naar literaire werken, muziek en film zijn wel interessant op het moment dat ze een meer kunstbeschouwende functie volbrengen. De ideeën over onvoltooide kunstwerken en het materiaal dat Bern hierover verzameld heeft vormen een intrigerend uitgangspunt in het werk, maar het geheel wordt ondergesneeuwd door het pocherige levensverhaal van Wijnand en de manier waarop Bern dit geheel passief tot zich neemt.
De onvoltooide is een boek met veel interessante ideeën en mooie beschrijvingen. De afwisseling met het verhaal van Wijnand maakt het geheel minder sterk, hoe psychologisch interessant hij als personage en als tegenhanger van Bern ook mag zijn. De opschepperij en het constante noemen van namen uit de literaire, muziek-, film- en wielerwereld werkt uiteindelijk vooral op de zenuwen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
