Muziek overwint alles
Rob Waumans (1977) debuteerde in 2011 met de roman Als je de stad binnenrijdt. Ook verscheen er van zijn hand al een korte verhalenbundel Het Beste van Nightwriters. Korte verhalen verschenen ook in De Brakke Hond en De Revisor. Zijn tweede roman De nacht van Lolita verscheen in 2013 bij Atlas Contact en bij dezelfde uitgeverij verscheen begin 2019 zijn nieuwste roman, De solist.
Hoofdpersoon in De solist is de Joodse Valentin. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft hij ondergedoken gezeten en nu de oorlog voorbij is keert hij terug naar Berlijn, op zoek naar zijn vrouw en zijn oude leven. Hij trommelt zijn medemuzikanten van het vooroorlogse Berliner Philharmoniker op om de stad de muziek en daarmee het leven terug te geven. Ondertussen probeert hij uit handen van de wraakzuchtige Russen te blijven.
“Valentin is gewend aan het idee van oorlog, aan de angst en bedreiging en de voortdurende mogelijkheid te worden meegenomen en afgevoerd naar het oosten. Maar nu pas is de oorlog voor hem ook zichtbaar. Niet door de soldaten, voertuigen, wapens, uniformen of de puinhopen, maar voor het eerst ziet hij de vernietiging van alles, de volledige verwoesting van de ziel van de stad.”
Waumans kiest voor een periode die in de literatuur niet vaak beschreven is en vanuit een interessant oogpunt. De Russen die het voor het zeggen hebben in de verwoeste stad Berlijn zijn voor de Joodse bevolking die de oorlog overleefd heeft niet veel beter dan de Nazi’s. De solist laat zien dat er niet alleen maar Nazi’s in Duitsland woonden en geeft de lezer een inkijkje in de situatie in Berlijn net na de oorlog.
“De propaganda deed de afgelopen jaren haar werk, maar de kille werkelijkheid keerde terug zonder armen, zonder benen, met weggeslagen onderkaken en gekraakte schedels. Op de dag waarop ze vertrokken, waren ze eigenlijk al voorgoed verdwenen. Alleen degenen die niet terugkwamen bleven intact.”
De auteur windt er geen doekjes om, zijn proza is rauw en de korte zinnen laten geen ruimte voor genuanceerde details. Er zijn verkrachtingen op straat, leeggeroofde huizen, door bommen weggeslagen muren en trappen en veel machtsvertoon van de Russen. Maar tegelijk is er hoop, er is muziek. De kracht van de muziek zowel voor muzikanten als voor luisteraars weet Waumans goed te vangen. Valentin overleeft de oorlog en de ontberingen daarna juist door de muziek in zijn hoofd die alles draaglijker maakt.
Het verhaal is interessant en blijft zeker hangen maar had op sommige punten verder uitgewerkt mogen worden. Uit de verantwoording blijkt dat Waumans veel onderzoek heeft gedaan naar de periode en de gebeurtenissen (op ware feiten gebaseerd) waarover hij schrijft, toch is die geschiedenis niet heel uitgebreid uitgewerkt in het verhaal van de fictieve Valentin. Een beetje extra verhaal over de geschiedenis van het Berliner Philharmoniker ten tijde van de oorlog had dit boek bijvoorbeeld nog interessanter gemaakt.
Toch verdient De solist het zeker om gelezen te worden. Het is een indrukwekkend verhaal dat de vraag naar meer informatie doet opleven en het is zeker wat anders dan het zoveelste verhaal over de Tweede Wereldoorlog, juist doordat het zich afspeelt op het grensgebied tussen oorlog en vrede, tussen opgeven en overleven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
