Verleden, heden en toekomst
Alice Hoffman (1952) schreef al meer dan dertig romans, waaronder Het museum van zonderlinge zaken en Een verbintenis van tegenpolen. Veel van haar verhalen eindigden hoog in de Amerikaanse bestsellerlijsten, zo ook haar nieuwste roman. De wereld die we kenden, die in Nederlandse vertaling door Saskia Peterzon-Kotte verscheen bij uitgeverij Orlando.
De wereld waarin Hanni Kohn en haar dochter Lea wonen is zwart. Berlijn, 1941 en de wereld die de vrouwen kenden bestaat niet meer. Hanni besluit haar dochter weg te sturen in een poging haar leven te redden. De dochter van de rabbijn die ze om hulp vraagt, Ettie, helpt haar een zeldzame golem (een magisch Joods wezen) te creëren om Lea veilig te houden. Ava wordt tot leven gewekt uit klei en vanaf dat moment zijn de lotgevallen van Ettie, Lea en Ava onlosmakelijk met elkaar verbonden.
De Tweede Wereldoorlog is en blijft een onuitputtelijke bron van bijzondere verhalen, maar een roman van Hoffman zou geen roman van Hoffman zijn als er niet ook een magisch-realistisch tintje te vinden zou zijn. De creatie van de golem die slechts gemaakt wordt voor één doel en daarna vernietigd zal moeten, om te voorkomen dat ze zelf keuzes zal gaan maken, doet denken aan de creatie van kunstmatige intelligentie en de ethische dilemma’s die daarmee gepaard gaan.
‘Ze zou blij moeten zijn om aan de wens van haar schepster te voldoen, maar dat was veranderd. Ze had haar leven ontdekt en wilde dat niet opgeven. Ze was gehecht geraakt aan deze wereld. […] Schepsels zoals zij waren niet gemaakt om een ziel te hebben, ze waren gemaakt om naar de pijpen van hun scheppers te dansen, maar ze leefde al te lang, zoals rabbijnen altijd al waarschuwend zeiden: ze was nu sterker, onbeheersbaar, ze nam haar eigen beslissingen en trotseerde wat haar werd opgedragen.’
Op deze manier gebruikt Hoffman het verleden en haar theologische kennis om in een historisch verhaal ook thema’s van nu te laten resoneren. Daarbovenop is duidelijk dat Hoffman veel research gedaan heeft voor ze dit verhaal tot leven bracht. Zowel de geschiedenis in Berlijn aan het begin van de oorlog en de situatie in Frankrijk de rest van de oorlog zijn goed uitgediept en vele locaties zullen hen die in de Tweede Wereldoorlog geïnteresseerd zijn bekend voorkomen.
‘Het leek helemaal niet op de wereld die we kenden. Stenen, moord, luizen, hebzucht, gruwelen; vogels die uit de lucht vielen, het graf dat je voor anderen groef, het graf dat je voor jezelf groef. Er waren elke dag meer demonen.’
In De wereld die we kenden lopen de verhalen van veel verschillen personages in elkaar over en de alwetende verteller heeft bij ieder van hen een verhaal te vertellen. De rode draad is de oorlog en de dood, maar de roman vertelt vooral een verhaal over verzet, verlies en bovenal liefde. Moederliefde, kalverliefde, ware liefde en de liefde voor het leven, ondanks al zijn verschrikkingen.
Een reis die je als lezer graag nog een keer zou maken, altijd vervuld van hoop en overlevingsdrang zonder de feiten en daden uit het verleden ondergeschikt te maken. De razzia’s, angst en deporaties loeren achter elke pagina en tegelijk hebben de hoofdpersonages maar één taak; blijven leven. Voor zichzelf, voor elkaar en voor de liefde.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
