De grote thema’s van kunst en liefde

Nhung Dam is behalve schrijver ook actrice en theatermaker. Naast verschillende rollen in tv-series en films is ze met haar solovoorstellingen ook te vinden in schouwburgen en theaters. Haar debuutroman Duizend vaders werd genomineerd voor de Dioraphte Literatour-prijs en won de prijs voor het Beste Groninger Boek. Haar tweede roman Definitie van liefde verscheen, net als haar debuut, bij De Bezige Bij.

Actrice Rose heeft een leven waar iedereen jaloers op is, maar kort na een positieve zwangerschapstest besluit haar geliefde Jason haar te verlaten. Vriendschappen blijken ineens oppervlakkiger dan gedacht en mensen lijken vooral met zichzelf bezig te zijn. Terug naar de frituurtent in het gewelddadige gedeelte van de stad waar haar Vietnamese ouders zich als bootvluchtelingen proberen te redden is geen optie, maar welke keuze heeft Rose dan wel?

‘Geen moeder worden, denkt ze, omdat het kunstenaarschap een te grote overgave vereist. De gedachte dat ze of een onaf kind zal voortbrengen, of een onaf kunstwerk, is ondraaglijk.’

Een bijzonder perspectief, een alwetende verteller met een eigen identiteit en wellicht direct ook wat minder alwetend dan in eerste instantie verwacht, maakt dat je meteen op het puntje van je stoel zit bij het lezen van deze roman. Het geeft de auteur de mogelijkheid om van een afstand te reflecteren op het verhaal van Rose en tegelijk gaat Dam niet voorbij aan de artificialiteit van deze literaire constructie.

Dam brengt zo in Definitie van liefde op een heel sterke manier grote thema’s samen. Rose moet, in haar eigen beleving, kiezen tussen het kunstenaarschap en het moederschap. Ze kan als alleenstaande vrouw onmogelijk allebei zijn en het zijn de reflecties op deze thema’s die het verhaal zo interessant maken. Daarnaast zet het verhaal aan tot denken over transgenerationeel trauma, zelfbeschikking en afkomst. En bovenop dat alles de vraag naar misschien wel het grootste conceptuele thema van allemaal: de liefde.

‘Ook al weet je niet wat het is, liefde, het is de bedoeling je te gedragen alsof het er altijd was, dat is de definitie van liefde, moeder te zijn van jezelf.’

Naast grote thema’s brengt Dam ook alle mogelijke vormen van liefde naar voren in haar tweede roman. De liefde voor jezelf om mee te beginnen, de liefde voor je eigen geschiedenis en je eigen verhaal, maar ook dat van je familie. De liefde voor de kunst en het leven zelf en tot slot de liefde voor de ander. Rose laat zien dat liefde krijgen misschien wel net zo moeilijk is als liefde ontvangen. Het vergt offers en tegelijk brengt het het risico op vergeten met zich mee. Het vergeten of verliezen van het zelf ten koste van de ander.

In een onderlaag van het verhaal staat de oerkracht van onze wereld centraal, er wordt verwezen naar goden uit de Griekse mythologie en de kracht van de aarde. Een naderend einde sluimert daarmee op de achtergrond en maakt het geheel dreigender, tegelijk blijft deze laag wat te ver weg om echt overtuigend onderdeel van het thematisch al zo rijke verhaal te zijn.

Definitie van liefde is een zeer leesbaar boek dat ondanks alle grote thema’s nooit te zwaar wordt. Dam weet de roman precies in balans te houden met afwisselende hoofdstukken en slimme verwijzingen. Een boek dat je zonder problemen in één keer uitleest, maar dat genoeg vragen stelt om er vervolgens nog lang van te kunnen genieten.